Basiliscus van Bisantium
Basiliscus (Latyn: Flavius Basiliscus Augustus, Grieks: Βασιλίσκος; d. 476/477) was die Bisantynse keiser van 475 tot 476. Hy was ’n lid van die Thraciese Dinastie en het keiser geword nadat keiser Zeno in ’n opstand uit Konstantinopel verdryf is.
| Basiliscus | |
|---|---|
| Keiser van die Bisantynse Ryk | |
 ’n Muntstuk wat Basiliscus uitbeeld.
| |
| Bewind | 9 Januarie 475 – Augustus 476 |
| Volle naam | Flavius Basiliscus Augustus |
| Dinastie | Thraciese |
| Oorlede | Winter van 476–477 |
| Voorganger | Zeno (afgesit) |
| Opvolger | Zeno (herstel) |
| Eggenote | Aelia Zenonis |
| Kinders | Marcus |
Hy was die broer van Verina, die vrou van keiser Leo I (457–474). Basiliscus het daarin geslaag om die mag in 475 oor te neem vanweë die ongewildheid van die "barbaar" Zeno. Hy was egter baie ongewild en toe Zeno die mag probeer terugkry, is hy feitlik glad nie teengestaan nie. Hy is gevange geneem en vermoor.
Die stryd tussen Basiliscus en Zeno het voorkom dat hulle tussenbeide getree het om die val van die Wes-Romeinse Ryk te keer (in September 476).
Bewind wysig
Basiliscus se suster Verina het besluit om Zeno se bewind omver te werp en hom met Basiliscus se hulp te vervang met haar minnaar, Patricius. Die samesweerders het opstande gereël in die hoofstad teen die Isauriese keiser; Basiliscus het daarin geslaag om drie generaals, Illus, Trocundes en Strabo, sover te kry om die sameswering te steun.[1] In Januarie 475 was Zeno verplig om uit Konstantinopel na Isaurië te vlug.[2] Illus en Trocundes is agter hom aangestuur en Zeno het homself in ’n fort toegesluit. Hier het Illus hom omsingel, sy broer Longinus gevange geneem en dié as gyselaar aangehou.[1]
Onmin het egter tussen die samesweerders uitgebreek. Basiliscus het self die troon bestyg en sy suster se minnaar laat vermoor. Hy het ook al die Isauriërs in die hoofstad laat doodmaak – ’n stap wat hom vervreem het van die Isauriese generaals Illus en Trocundes. Zeno het die staatskis saam met hom geneem toe hy vlug en daarom moes Basiliscus hoë belastings hef. Hy het ook die skuld gekry vir ’n groot brand wat verskeie dele van die stad vernietig het.
Met die geheime steun van die senaat en omkoopgeld deur Zeno, het Illus weer van kant verander en sy leër met Zeno s’n verenig. Saam het hulle na Konstantinopel opgeruk. Basiliscus het nog ’n leër gestuur om Zeno te stuit, dié keer onder aanvoering van sy nefie Armatus. Hy is egter ook omgekoop en het Zeno se troepe nie gekeer nie. Eindelik moes Basiliscus vlug en in die Aya Sophia skuil.[1]
In Augustus 476 het Zeno Konstantinopel binnegeval nadat die senaat die stad se poorte vir hom oopgemaak het en hy het weer die troon bestyg. Basiliscus het hom oorgegee en hy en sy familie is na ’n fort in Kappadosië gestuur, waar hy in ’n droë waterbak toegesluit is om te sterf.[3] Hy het net 20 maande lank regeer. Hy is beskryf as ’n goeie generaal, maar stadig om te verstaan en maklik om om die bos te lei.[4]
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Williams en Friell, pp. 181–183.
- ↑ Hussey, Joan (1966). The Cambridge medieval history, Volume 4. Cambridge University Press. p. 473.
- ↑ Elton, Hugh (10 Junie 1998). "Flavius Basiliscus (AD 475–476)". De Imperatoribus Romanis (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2019. Besoek op 23 Augustus 2006.
- ↑ Martindale.
Bronne wysig
- Evagrius Scholasticus, Historia Ecclesiae iii. 4–8
- Georgius Cedrenus (1647). Goar en Fabrot red. (red.). Compendium Historiarum ab Orbe Condita ad Isaacum Comnenum (1057) (in Latyn). Parys. pp. 349–350.
- Zacharias Scholasticus, Syriac Chronicle, v.1 [1] Geargiveer 18 Augustus 2006 op Wayback Machine.
- Boardman, John (1982). The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press. p. 49. ISBN 0-521-32591-9.
- Bury, John Bagnall. History of the Later Roman Empire. Besoek op 23 Augustus 2006.
- Elton, Hugh (10 Junie 1998). "Flavius Basiliscus (AD 475–476)". De Imperatoribus Romanis. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Augustus 2006. Besoek op 23 Augustus 2006.
- Friell, Gerard (1998). The Rome That Did Not Fall. Routledge. pp. 184–186. ISBN 0-415-15403-0.
{{cite book}}: Onbekende parameter|coauthors=geïgnoreer (hulp); Onbekende parameter|month=geïgnoreer (hulp) - Martindale, J.R. (1980). The Prosopography of the Later Roman Empire. Cambridge University Press. pp. 212–214. ISBN 0-521-20159-4.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
