Charlie Chaplin

Britse akteur (1889–1977)

Charlie Chaplin (1889–1977) was 'n Britse rolprentakteur en -regisseur wat in die 1920’s, hoofsaaklik in die VSA, in komiese stilrolprente opgetree het. Hy was een van die mees buitengewone akteurs en filmmakers van die twintigste eeu. Hy was te sien as 'n komieklike karakter met ’n snorretjie, bolhoed en kierie wat snaaks geloop het met sy hakke na mekaar en tone na buite gedraai.[1] Die "Little Tramp", 'n innemende figuur in 'n groot broek, styfpassende jas, hardebolhoed wat te klein was vir sy kop, bamboeskierie, skroefstrikdas en verspotte klein snorretjie, was in 1913 op die ingewing van die oomblik geskep, maar het 'n internasionaal erkende filmikoon geword.

Charlie Chaplin
'n Beeld van die betrokke persoonlikheid.
Charlie Chaplin in 1915

Geboortenaam Charles Spencer Chaplin
Geboorte 16 April 1889
Londen, Engeland
Sterfte 25 Desember 1977
Vevey, Switserland
Nasionaliteit Brits
Beroep(e) Komediant, akteur, regisseur, komponis en produsent
Internet-rolprentdatabasis-profiel

Meester van die stilfilmgenre, het Charlie Chaplin die hoofrol vertolk in klassieke rolprente soos The Kid (1921), The Gold Rush (1925), City Lights (1931) en Modern Times (1936). Alhoewel hy aanvanklik nie in praatrolprente wou speel nie, het hy The Great Dictator (1940), Monsieur Verdoux (1947) en Limelight (wat in 1952 voltooi is, maar eers twee dekades later vrygestel is weens politiese en regstwis in Koueoorlog-Amerika) gemaak.

Chaplin het daarop aangedring om elke aspek van die films waarin hy gespeel het, van produksie tot die skryf van die musiekpartituur, te beheer. Hierdie ongewone toewyding tot die verfilmingproses as 'n geheel het daartoe gelei dat hy medestigter van United Artists, die eerste moderne filmvervaardigings- en -verspreidingsmaatskappy, geword het. In 1955 het filmkritici van oor die wêreld hom die beste akteur in die geskiedenis van rolprente genoem. In 1975 is hy deur Koningin Elizabeth II tot ridder geslaan vir sy bydrae tot die filmindustrie.

Lewensgeskiedenis wysig

Charles Spencer Chaplin is op 16 April 1889 in Londen gebore. Sy kindertyd was gekenmerk deur nypende armoede. Albei sy ouers was verskeidenheidskunstenaars en die klein seuntjie kon amper dans voor hy kon loop en sing voor hy kon praat. Sy pa was 'n alkoholis wat die gesin verlaat het en aan sy verslawing oorlede. Sy ma se geestesonstabiliteit het haar onbevoeg gemaak om na haar kinders om te sien, wat daartoe gelei het dat Charlie en sy broer vir 'n rukkie in 'n weeshuis gebly het.

Op die jeugdige ouderdom van sewe het Charlie vir 'n jaar lank saam met 'n verskeidenheidsstuk, The Eight Lancashire Lads, getoer. Hy het presies twee maande formele opleiding ontvang toe sy ma weereens in 'n geestesinrigting opgeneem is en Charlie gelaat het om vir homself op straat te sorg. Sy eerste vollengte film, The Kid (1921) het sy Dickense bestaan met die eeuwisseling weergegee.

'n Uittreksel uit Chaplin se 1918-stilfilm, The Bond

Chaplin het besluit om op dieselfde manier as sy ouers 'n bestaan te voer en het uiteindelik by die bekende Fred Karno geselskap aangesluit. Terwyl hy saam met die geselskap in Amerika getoer het, het Mack Sennett van Keystone Films hom raakgesien het die geleentheid gebied om in kort films in Kalifornië te speel. Sy salaris was 'n beduidende $150 per week en hy het in sy eerste jaar 35 films gemaak. Teen Februarie 1916 was hy so gewild dat Mutual hom $10 000 per week aangebied het. In 1919 het hy United Artists saam met sy goeie vriend Douglas Fairbanks, en twee ander filmlegendes, Mary Pickford en D. W. Griffith, gestig.

Sy swakheid vir jong vroue het deur sy lewe aansienlike openbare kritiek uitgelok. Hy is twee keer met 16-jarige meisies getroud en van hulle geskei. Die eerste was Mildred Harris, met wie hy in 1918 getroud is, en die tweede was Lita Grey, met wie hy in 1924 getroud is. Sy derde vrou was Paulette Goddard. Met sy vierde vrou, Oona (Eugene O'Neil se dogter) het hy blywende geluk gevind.

Tydens die veertigerjare het hy 'n slagoffer van die Amerikaanse vrees vir Kommunisme geword. The Great Dictator (1940) en Monsieur Verdoux (1947) het onpopulêre sosiale kommentaar gelewer en hy is deur die On-Amerikaanse Komitee ondersoek. 'n FBI-ondersoek wat uiteindelik 'n 2 000-bladsy-dokument oor Chaplin geword het, kon geen bewyse vind dat hy 'n Kommunis is nie. Chaplin wat genoeg gehad het van die Rooivrees-heksejag het besluit om hom in Switserland te vestig. Hy het net een keer in 1972 na Amerika teruggekeer om 'n eretoekenning te ontvang. Hy is op Kersdag 1977 in Corsier-sur-Vevey, Switserland oorlede.

Verwysings wysig

  1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8

Eksterne skakels wysig