Filologie

Filologie (afgelei van die Griekse term „φιλολογία“ / philología "liefde vir die woord") is 'n sambreelterm vir die taalkunde en literatuurwetenskap van 'n spesifieke taal of taalgroep, volgens sy wyer betekenis ook vir die kultuur van 'n volk insoverre dit sy taal en literatuur raak.

In sy nouer betekenis verwys die term na die versameling en metodiese bewerking van die literêre oorlewering wat die basis vir filologie in sy wyer betekenis vorm aangesien dit die bewerkte materiaal op 'n wetenskaplike manier toeganklik maak vir verdere navorsing.

Akademiese sistematiek

Filologie as 'n studieveld word algemeen verdeel in taalkunde en literatuurwetenskap, met randgebiede soos volkskunde, regsgeskiedenis, kultuurgeskiedenis en godsdienswetenskap. Terwyl in Suid-Afrika gewoonlik net 'n baie beperkte aantal moderne tale op universiteitsvlak gestudeer kan word waarby byvoorbeeld Duits, Frans en Spaans in 'n departement van moderne tale verenig word, verdeel Europese universiteite die studieveld meestal in die vakgebiede lewende tale en literature van Europa en Noord-Amerika (moderne of nuwe filologie), en klassieke Griekse en Romeinse filologie. Die meeste moderne filologieë is vanuit die klassieke filologie ontwikkel.

Geskiedenis

Die eerste wetenskaplike navorsing oor taal en literatuur is in die antieke Athene, later ook in Alexandrië gedoen. Gedurende die tydperk van die Humanisme het die filologie tot 'n algemene wetenskap van die antieke kultuur ontwikkel. Die wetenskaplike metodes van die klassieke filologie is in die 19de eeu ook op ander tale toegepas - aanvanklik op die Middeleeuse, later ook op moderne lewende tale. Intussen is daar vir elke nasionale literatuur 'n eie filologie ontwikkel. Vanweë die groot omvang van die materiaal spesialiseer filoloë hulle dikwels in literatuur- of taalwetenskap.

Die nuwe of moderne filologieë - waaronder Anglistiek, Germanistiek, Slawistiek en Romanistiek - is veral gedurende die tydperke van die Verligting en die Romantiek ontwikkel. Hulle het later die basis vir nuwe vakgebiede soos Neerlandistiek (met Nederlands, Afrikaans en Fries), Roemenistiek en Lusitanistiek (met Europese en Brasiliaanse Portugees) gevorm.

Oorsig oor die verskillende vakgebiede

1. Klassieke filologieë
   • Filologie van die Ou Testament
   • Bisantynistiek
   • Graecistiek
   • Hebreïstiek
   • Klassieke filologie
   • Latinistiek
   • Middellatynse filologie
2. Moderne filologieë – Europa
   • Anglistiek (met Amerikanistiek)
   • Baltistiek
   • Finno-Oegristiek (veral Hungarologie en Fennistiek)
   • Germanistiek (met Neerlandistiek)
   • Kaukasiologie
   • Keltologie
   • Neograecistiek
   • Romanistiek (met onder meer Hispanistiek, Lusitanistiek, Katalanistiek)
   • Slawistiek (met onder meer Russistiek, Polonistiek, Serbokroatistiek)
   • Skandinawistiek
3. Oosterse filologie, Asiatiese en Afrika-wetenskappe
   • Afrikanistiek
   • Egitologie
   • Oud-Oosterse filologie (met onder meer Assirologie, Elamistiek)
   • Arabistiek
   • Ethiopistiek
   • Dravidistiek (veral Tamilistiek)
   • Indologie
   • Iranistiek
   • Japanologie
   • Judaïstiek
   • Koreanistiek
   • Mongolistiek
   • Sinologie
   • Suidoos-Asiatiese wetenskappe (met onder meer Viëtnamistiek)
   • Tibetologie
   • Turkologie
4. Filologieë van Amerika en Australië/Oseanië
   • Oud-Amerikanistiek
   • Latynamerikanistiek
5. Oorkoepelende filologieë
   • Indo-Europese filologie
   • Vergelykende taalwetenskap

Sien ook

• Taalkunde
• Letterkunde