HMS Arniston
Die stranding van die troepeskip Arniston op 30 Mei 1815 by Waenhuiskrans was een van die grootste en aakligste skeepsrampe aan die Suid-Afrikaanse kus. Slegs 6 van die 379 opvarendes het oorleef.
Hierdie seilskip van 1500 ton is in 1794 aan die Teems gebou en was die eiendom van Borradailes van Londen, maar is tydens die Napoleontiese Oorloë deur die Britse Vloot oorgeneem.
Op 4 April 1815 het die skip onder kapt. George Simpson met 379 mense (bemanning, siek, gewonde en invalide soldate, enkele hoë lui, vroue en kinders) die hawe van Point de Galle, aan die suidweskus van Sri Lanka (Ceylon) en 119 km suid van Colombo, verlaat. Dit het deel van 'n konvooi van 8 skepe gevorm weens die oorlogsgevaar.
Weens swak weer word die Arniston se seile beskadig en verloor sy plek in die konvooi. Op 30 Mei is daar 'n sterk suidewind en 'n kwaai misbank. Die navigator sien Kaap Agulhas en Markusbaai (tussen Waenhuiskrans en Skipskop) vir die Kaap die Goeie Hoop en Tafelbaai aan. 'n Fout wat ook al deur verskeie ander loodse gemaak is te wyte aan onakkurate kaarte, swak waarnemings en dikwels 'n mate van agterlosigheid. Verkeerdelik is daar 'n koers noordwes na St. Helena ingeslaan.
Sterk wind en 'n sterk seestroom laat die ankertoue breek en die skip dryf 2½ km van die strand op die rotse. Pogings om die skip ligter te maak deur die kanonne oor boord te gooi was vrugteloos. Die maste breek in die stormwind en die skip word heeltemal verpletter. Op die strand het die lyke erg vermink deur die wrakstukke en skerp rotse uitgespoel.
Die ses oorlewendes stap 4½ dae ooswaarts omdat hulle vermoed dat hulle wes van Kaapstad is. By die mond van die Breederivier en Kaap Infanta draai hulle terug na die wrak waar hulle na twee weke toevallig deur twee boere gevind is.
Die raad van ondersoek na die ramp het die kaptein geblameer vir nalatigheid en onkunde. 'n Gedenksteen is deur die ouers van die kinders wat omgekom het op Waenhuiskrans opgerig.
In 1982 het marine-argeoloë die oorblysels van die wrak 4 km wes van Waenshuiskrans opgespoor. Restante kan besigtig word in die skeepswrakmuseum op Bredasdorp.
Bibliografie wysig
- Burman, Jose: Great shipwrecks off the coast of southern Africa. Kaapstad: Struik, 1967.
- Burrows, Edmund H.: Overberg Odyssey – people, roads and early days. Swellendam: Swellendam Trust, 1994. ISBN 0-620-18780-8.
- Potgieter, Coenraad: Skipbreuke aan ons kus. Kaapstad: Tafelberg, 1969.
- esto-es-africa. Blogspot.com/2010/10/4-oct-2010-mon-little-known-arniston.html