Hulle het ons eeu gevorm

Wikimedia lysartikel

Hulle het ons eeu gevorm is 'n lys van 100 mense wat die grootste invloed op Suid-Afrika in die 20ste eeu gehad het. Die lys is gebaseer op 'n stemming wat deur Media24 op hulle webportaal aangebied is. Na die sluiting is biografieë oor die eerste 100 persone saamgestel en in boekvorm in beide Afrikaans en Engels gepubliseer.[1]

Adv. J.G. Strijdom
Nelson Mandela en F.W. de Klerk
Hendrik Verwoerd
J.H. Pierneef.
Nadine Gordimer.
Harry Oppenheimer.
Helen Suzman.

Daar is twee pa-en-seun pare en twee man-vrou pare in die finale lys, naamlik Ernest en Harry Oppenheimer, Govan en Thabo Mbeki, Nelson en Winnie Mandela, en Walter en Albertina Sisulu. Dit is interessant dat een van die kandidate op die lys, Andre P Brink, ook die outeur van baie van die biografieë in die boek is.

Prosedure gevolg wysig

'n Aanvanklike lys van 120 name is deur die geskiedkundige Trwella Cameron en uitgewer JJ Human saamgestel. Die name van BJ Vorster en Chris Hani is aanvanklik doelbewus uitgelaat. Die publiek wat die webwerf besoek is gevra om te stem en voorstelle in te dien om by die lys te voeg. Uit die voorleggings het die uitgewer bepaal dat beide BJ Vorster en Chris Hani wel op die lys ingesluit sal moet word. Mense wat nie Suid-Afrikaners is nie, maar wat 'n invloed op Suid-Afrika gehad het is ook vir die lys in aanmerking geneem. Tydens die stemming is geen etikette (soos "politikus", "sportpersoon", "aktivis", ens.) saam met die name voorsien nie.

Aanvanklik sou die stemming in Julie 1999 geëindig het,[2] maar dit is later verleng tot 31 Augustus[3] en weer tot in Oktober 1999.[4]

Die stemming het plaasgevind op http://news.24.com/best100[dooie skakel]. Die stem-portaal het ook 'n gespreksforum gehad sodat mense oor die meriete van die kandidate kon redekawel. Lede van die publiek kon ten gunste van 'n kandidaat stem, maar kon ook teen 'n kandidaat stem. Die name op die werf is van skakels voorsien sodat besoekers 'n kort profiel oor die persoon kon lees.

Kritiek wysig

Van die kritiek teen die lys[5] sluit in vrae oor hoekom Gustav Preller nie die lys gehaal het nie, of hoekom staatsmanne soos Hertzog en M.T. Steyn laer as sportmanne soos Gary Player en Danie Craven asook die verhoogkunstenaar Pieter-Dirk Uys gelys is.

Die lys wysig

Die name in die boek in volgorde:

  1. Nelson Mandela – staatsman
  2. Frederik Willem de Klerk – staatsman
  3. Hendrik Verwoerd – staatsman
  4. Chris Barnard – chirurg
  5. Harry Oppenheimer – besigheidsman
  6. Jan Smuts – staatsman
  7. Gary Player – sportman
  8. Cornelis Jakob Langenhoven – outeur
  9. Anton Rupert – besigheidsman
  10. Cecil John Rhodes – besigheidsman
  11. Danie Craven – sportman
  12. Desmond Tutu – geestelike
  13. Daniël Francois Malan – staatsman
  14. Helen Suzman – politikus
  15. Louis Botha – staatsman
  16. N.P. van Wyk Louw – outeur
  17. John Vorster – staatsman
  18. JBM Hertzog – staatsman
  19. Ernest Oppenheimer – besigheidsman
  20. Steve Biko – aktivis
  21. Pieter Willem Botha – staatsman
  22. Raymond Ackerman – besigheidsman
  23. Chris Hani – politikus
  24. Breyten Breytenbach – outeur
  25. Christiaan de Wet – staatsman
  26. Oliver Tambo – aktivis
  27. Mohandas Gandhi – aktivis
  28. Thabo Mbeki – staatsman
  29. Frederik van Zyl Slabbert – politikus
  30. Mangosutho Buthelezi – politikus
  31. Pieter-Dirk Uys – verhoogkunstenaar en satirikus
  32. Walter Sisulu – politikus
  33. Alan Paton – outeur
  34. Cyril Ramaphosa – politikus
  35. Jacob Hendrik Pierneef – skilder
  36. Eugène Marais – outeur
  37. Herbert Baker – ingenieur
  38. André P. Brink – outeur
  39. Koos de la Rey – militêre leier
  40. Beyers Naudé – geestelike
  41. Joe Slovo – politikus
  42. Bruce Fordyce – sportman
  43. Winnie Madikizela-Mandela – aktivis
  44. Albert Luthuli – politikus
  45. Mimi Coertse – sanger
  46. Louis Leipoldt – outeur
  47. Dimitri Tsafendas – sluipmoordenaar
  48. Ali Bacher – sportman
  49. Athol Fugard – toneelskrywer en akteur
  50. Marthinus Theunis Steyn – staatsman
  51. Andries Treurnicht – politikus
  52. Herman Charles Bosman – outeur
  53. Nadine Gordimer – outeur
  54. Bram Fischer – prokureur
  55. Sol Kerzner – besigheidsman
  56. Olive Schreiner – outeur
  57. Govan Mbeki – politikus
  58. Hans Merensky – geoloog
  59. Alfred Milner – besigheidsman
  60. Robert Sobukwe – aktivis
  61. Trevor Huddleston – geestelike
  62. Helen Joseph – aktivis
  63. Allan Boesak – geestelike
  64. Walter Battiss – kunstenaar
  65. Albertina Sisulu – vrou van politikus
  66. Albert Hertzog – staatsman (seun van J. B. M. Hertzog)
  67. Hendrik van der Bijl – industrialis
  68. Sol Plaatjie – joernalis
  69. James Stevenson-Hamilton – omgewingspesialis
  70. Abdullah Ibrahim – musikant
  71. Frene Ginwala – joernalis
  72. Phillip Tobias – wetenskaplike
  73. Irma Stern – skilder
  74. Nthato Motlana – besigheidsman
  75. Moses Kotane – fondsinsamelaar
  76. Hendrik Johannes van Eck – nyweraar
  77. Richard Ernest van der Ross – historikus
  78. Oubaas Markötter – sportafrigter
  79. Mamphela Ramphele – akademikus
  80. John X Merriman – politikus
  81. Johannes Gerhardus Strijdom – politikus
  82. Charles Kohler – boer
  83. Arnold Theiler – bioloog
  84. Raymond Dart – paleontoloog
  85. Percy Qoboza – joernalis
  86. Ellen Kuzwayo – aktivis
  87. Amina Cachalia – aktivis
  88. Taubie Kushlick – teater-entrepreneur, regisseur en aktrise
  89. Jean Sinclair – aktivis
  90. Abdullah Abdurrahman – politikus
  91. August Aimé Balkema – outeur
  92. Hassan Howa – sportadministrateur
  93. Sydney Kumalo – verhoogkunstenaar
  94. Bessie Head – outeur
  95. Vivian Fitzsimonsherpetoloog
  96. James Gear – wetenskaplike
  97. Dulcie Howes – verhoogkunstenaar
  98. Isie Maisels – prokureur
  99. Clements Kadalie – aktivis
  100. Jim Bailey – joernalis

Sien ook wysig

Verwysings wysig