Joeri Aleksejewitsj Gagarin (Russies: Юрий Алексеевич Гагарин; 9 Maart 193427 Maart 1968) was 'n Russiese ruimtevaarder. Op 12 April 1961 het hy die eerste mens geword wat 'n ruimtereis onderneem het, aan boord van die Wostok 1.

Joeri Gagarin

Geboortenaam Юрий Алексеевич Гагарин
Gebore 9 Maart 1934
Kloesjino, Sowjetunie
Oorlede 27 Maart 1968 (op 34)
Nowosjolowo, Sowjetunie
Beroep Ruimtevaarder
Rang Kolonel
Land Vlag van Sowjetunie Sowjetunie
Program Wostok 1
Medaljes Held van die Sowjetunie Orde van Lenin

Agtergrond wysig

Op 12 April 1961 het Joeri Gagarin die eerste mens geword wat in die ruimte om die aarde gewentel het. Vir 'n uur en 49 minute nadat hy die ruimte ingestuur is in die neus van 'n kragtige vuurpyl, Wostok 1, het hy die "duidelike en pragtige blou ligkring" van die aarde bewonder terwyl hy teen 'n maksimum spoed van 28 260 km/h gereis het, 327 km bo die aarde.

Met sy terugkeer deur die aarde se atmosfeer het hy eers temperature van tot 68 °C in die kapsule ervaar en toe, op 'n hoogte van sewe kilometer, het hy uit die kapsule geskiet in 'n temperatuur van -30 °C en met 'n valskerm aarde toe geval. Hy het veilig in 'n Siberiese koringveld geland waar hy begroet is deur 'n koei en 'n ou vrou wat wou weet of hy van die buitenste ruimte was.

Belangrikste prestasies wysig

Die 27-jarige Gagarin was 'n kitsster. Sy vlug was 'n sege vir die Sowjetunie en die Russiese ruimteprogram omdat die land en sy ruimtevaarders 'n baie belangrike oorwinning behaal het in die ruimtewedloop teen die Verenigde State. Dit was so 'n groot slag vir die Amerikaanse trots dat president John F. Kennedy aangekondig het Amerika moet die eerste land wees wat voor die einde van die dekade 'n man op die maan laat land; 'n groot finansiële belegging sou vir dié doel gemaak word.

Die Russiese regering het Gagarin op 'n toer van die hoofstede van die wêreld gestuur waar hy op 'n intelligente en innemende manier oor sy ondervindings gesels het. Hy is vereer met die amptelike titel Held van die Sowjetunie en 'n krater op die maan is postuum na hom vernoem.

Lewensgeskiedenis wysig

Joeri Gagarin is op 9 Maart 1934 in Kloesjino, 'n klein dorpie wes van Moskou, gebore. Sy ouers het op 'n kolchos gewerk waar sy pa 'n boer, skrynwerker, messelaar en timmerman en sy ma 'n melkmeisie was. Gagarin se gesin het tydens die Tweede Wêreldoorlog van die Duitse magte gevlug. Hy is op die ouderdom van 11 jaar terug skool toe en weens sy tegniese aanleg is hy na 'n tegniese skool in Moskou. Die skool was langs 'n groot vliegtuigfabriek geleë en wanneer Gagarin die vliegtuie uit die loodse sien kom en opstyg het, het hy daarvan gedroom om 'n toetsvlieënier te word.

Ná skool het hy as metaalgieter gewerk terwyl hy aandklasse bygewoon het, tot hy toegelaat is tot die Nywerheidskollege van Saratof. Hier het hy by 'n vliegklub aangesluit en agtergekom dat hy 'n uitstekende vlieënier was. In 1955 het hy as leerlingvlieënier by die lugmagopleidingsentrum by Orenburg geregistreer en twee jaar later, nadat hy met lof gegradueer het, 'n vlieënier in die Russiese Lugmag geword.

Terwyl Gagarin in 1959 as vegvlieënier in die Noordpool gestasioneer was, het die Russe die Loena-3 onbemande tuig gelanseer wat vir die eerste keer die agterkant van die maan afgeneem het. Joeri was oortuig dat bemande ruimtevlugte binnekort moontlik sou wees en het die ongeëwenaarde stap geneem om vir ruimtevaartopleiding aansoek te doen. Tydens die strawwe fisieke, geestelike en sielkundige opleiding waaraan hy en ander Russiese vaarders onderwerp was, het hy uitgeblink as "'n man met beginsels, moedig en standvastig, nederig en ongekompliseerd, beslis, 'n leier" en 'n buitengewone vlieënier. Op 11 April is daar aangekondig dat Joeri die vlieënier van Wostok I sou wees. Op 12 April het hy ruimtegeskiedenis gemaak.

Terwyl hy in Orenburg was, het Joeri sy vrou, Walentina Iwanowa Gorjatsjewa, ontmoet. Hulle het twee dogters gehad. Op 27 Maart 1968 is die 34-jarige Gagarin tragies dood toe sy straler tydens 'n toetsvlug neergestort het. Sy as is in die Kremlinmuur begrawe – 'n eer wat net vir Russiese helde beskore is.

Bronne wysig

  • Angelo, Joseph A. (14 Junie 2014). Menslike ruimtevaart. New York: Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0891-9. LCCN 2006029488.
  • Aldrin, Buzz & McConnell, Malcolm (1989). Men Of The Earth. New York: Bantam. ISBN 0-553-05374-4. LCCN 89000323.
  • Burgess, Colin & Hall, Rex (2009). Die Eerste Sowjet-kosmonautspan. Chichester, Verenigde Koninkryk: Praxis Publishing. ISBN 978-0-387-84824-2 LCCN 2008935694.
  • Doran, Jamie & Bizony, Piers (2011). Starman: The Truth Behind the Legend of Yuri Gagarin (50th Anniversary ed.). Londen: Bloomsbury. ISBN 978-1-4088-1554-0
  • Evans, Ben (2 April 2010). Ontsnap uit die bande van die aarde: die vyftiger- en sestigerjare. Chichester, Verenigde Koninkryk: Praxis Publishing. ISBN 978-0-387-79093-0 LCCN 2009925769
  • French, Francis & Burgess, Colin (1 September 2009). Into That Silent Sea: Trailblazers of the Space Era, 1961–1965. Lincoln, NE: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-2639-5.
  • Frans, Francis (2010). "Joeri Gagarin: die eerste persoon in die ruimte (1934–1968)". In Hanbury-Tenison, Robin (red.). Die Groot Ontdekkingsreisigers. Londen: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-25169-0
  • Gerovitch, Slava (24 Julie 2015). Sowjet-ruimtemitologieë: openbare beelde, private herinneringe en die vorm van 'n kulturele identiteit. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-8096-4.
  • Hall, Rex & Shayler, David (Mei 2001). The Rocket Men: Vostok & Voskhod. Die Eerste Sowjet-bemande ruimtevlug. Chichester, Verenigde Koninkryk: Praxis Publishing. ISBN 978-1-85233-391-1. LCCN 2001018373.

Filatelie en numismatika wysig