Last.fm

Last.fm is 'n internetradio- en musiek-gemeenskapswebwerf wat in die Verenigde Koninkryk gevestig is en in 2002 gestig is. Dit is die wêreld se grootste sosiale musiekplatform met meer as 21 miljoen aktiewe gebruikers in meer as 200 lande. CBS Interactive het Last.fm op 30 Mei 2007 vir ₤140 miljoen gekoop — die grootste Web 2.0-transaksie wat Europa tot nog toe beleef het. Sedert CBS se oorname van Last.fm was daar bespiegelinge dat die gratis webwerf in 'n betaalwebwerf sou verander. In April 2009 het Last.fm aangekondig dat dit alle gratis radiodienste na lande buite die VSA, VK en Duitsland sal staak, en dat gebruikers buite daardie lande VS$3 sal moet betaal om die radiodiens te benut.

Last.fm
URL	http://www.last.fm/
Kommersieel?	Ja
Soort webwerf	Radio, Musiek, Statistieke en Gemeenskap
Registrasie	Gratis om die webwerf te gebruik Subskripsie teen €2,50 per maand om die diens te gebruik
Beskikbare tale	veeltalig (12 tale)
Eienaar	CBS Interactive
Geskep deur	Gemeenskap

Last.fm stel 'n gedetaileerde profiel saam van elke gebruiker se musieksmaak deur rekord te hou van al die liedjies waarna die gebruiker op Last.fm se internetradio of op sy eie rekenaar/iPod luister. Hierdie musiekaanbevelingstelsel word Audioscrobbler genoem. Hierdie inligting word na Last.fm se databasis gestuur (of "gescrobble") deur middel van Last.fm se program wat die inligting vanaf die inprop in die musiekprogram na die webtuiste voer. Hierdie data word dan op 'n gebruiker se persoonlike webbladsy geplaas in die vorm van statistieke en ranglyste. Die werf bied verskeie sosiale netwerknutsgoed wat persone toelaat om liedjies aan ander aan te beveel en om kunstenaars soortgelyk aan die gebruiker se smaak aan die gebruiker bekend te maak.

Gebruikers kan ook hul eie radiostasies en afspeellyste maak bestaande uit enige van die snitte wat in Last.fm se musiekbiblioteek is. Gebruikers kan na indiwiduele snitte op versoek luister indien die kopiereghouer dit regstreeks-afspeelbaar of aflaaibaar gestel het, die gebruiker binne die VSA, VK of Duitsland is, of die gebruiker in 'n ander land is en 'n subskripsie van $3 betaal. Registrasie word benodig om 'n persoonlike profiel te bekom; radiostasies kan egter slegs beluister word sodra die gebruiker $3 per maand betaal of in die VSA, VK of Duitsland woon.

Geskiedenis

Daar was aanvanklik twee verskillende dienste, naamlik Audioscrobbler en Last.fm. Audioscrobbler is in 2005 met Last.fm versmelt om sodoende die hedendaagse Last.fm te vorm.

Audioscrobbler is aanvanklik deur Richard Jones begin as 'n rekenaarwetenskapprojek terwyl hy nog die University of Southampton School of Electronics and Computer Science in die Verenigde Koninkryk bygewoon het. Jones het die eerste inproppe ontwikkel, en waarna hy 'n API aan die gemeenskap oopgemaak het, wat ondersteuning vir vele musiekspelers op verskeie bedryfstelsels gebied het. Audioscrobbler kon slegs 'n opname maak van die musiek wat 'n geregistreerde gebruiker afgespeel het op 'n geregistreerde rekenaar, waarvan grafieke en samewerkende filtrering moontlik gemaak is.

Last.fm is in 2002 deur Felix Miller, Martin Stiksel, Michael Breidenbruecker en Thomas Willomitzer (almal van Oostenryk en Duitsland) gestig. Dit is begin as 'n internetradiostasie en musiekgemeenskap wat eenderse musiekprofiele gebruik het om dinamiese afspeellyste te genereer. Die knoppies "love" en "ban" het gebruikers in staat gestel om langsamerhand hul profiele te verpersoonlik. Last.fm het in 2002 die Europrix-toekenning gewen en is ook genomineer vir die Prix Ars Electronica-toekenning in 2003.

Die Audioscrobbler- en Last.fm-spanne het naderhand meer en meer saam begin werk. Hulle het later in dieselfde kantore in Whitechapel, Londen, inbeweeg, en teen 2003 is Last.fm ten volle met alle Audioscrobbled-profiele geïntegreer. Teen daardie tyd kon data-invoere deur middel van 'n Audioscrobbler of 'n Last.fm-stasie geskied. Die webwerwe het ook vele gemeenskapsforums gedeel; tog is daar sommiges wat uniek aan iedere webwerf gebly het.

Op 9 Augustus 2005 is die ou Audioscrobbler-webwerf by die audioscrobbler.com domeinnaam ten volle met die nuwe Last.fm-webwerf versmelt. Op 5 September 2005 is audioscrobbler.net gelanseer om 'n ontwikkelingsgeoriënteerde funksie te vervul.

Op 14 Julie 2006 is die webwerf se voorkoms vernuwe en opgedateer. Hierdie opdatering het nuwe sagteware ingesluit wat die afspeel van Last.fm se radiostrome moontlik gemaak het. Dit het verder ook die opname van liedjies gespeel in ander musiekspelers beskikbaar gestel. Ander veranderinge het ingesluit: 'n verbetering van die vriendestelsel en 'n opdatering daaraan om slegs tweerigtingvriendskappe te aanvaar; die byvoeging van Last.fm se "Dashboard", waar gebruikers relevante inligting met betrekking tot hul profiele kan besigtig; uitgebreide moontlikhede om die aanskaffing van musiek by aanlynwinkels moontlik te maak; en 'n nuwe visuele ontwerp vir die webtuiste wat ook 'n opsionele swart kleurskema ingesluit het.

Die vernuwings het gemengde reaksies vanuit die gemeenskap gelok. Opinies is verdeel tussen die persone wat die inwerkingstelling van meer sosiale kenmerke verwelkom het, en dié wat geargumenteer het dat tegniese kwessies (soos 'n erge onverenigbaarheid met Internet Explorer 7 en andere bekende bugs) 'n hoër prioriteit moes geniet. Met meer as 10 miljoen liedjies se inligting wat daagliks aan die webwerf gevoer word, ondervind die webwerf op spitstye soms onderbrekings wat die opdatering van persoonlike statistieke en ander data vertraag.

'n Japannese weergawe van die webwerf is op 15 Julie 2006 van stapel laat loop. Die webwerf is tans in verskeie ander tale beskikbaar, insluitende Duits, Spaans, Frans, Italiaans, Japannees, Pools, Portugees, Sweeds, Russies, Turks, Koreaans, en vereenvoudigde Chinees.

Sedert Desember 2006 werk Last.fm saam met EMI op die sogenaamde Tuneglue-Audiomap.

Die webwerf het in Oktober 2006 die Best Community Music Site-toekenning by die BT Digital Music Awards gewen, en dit is ook in Januarie 2007 genomineer vir die Best Website-toekenning in die NME-toekennings.

Aan die einde van April 2007 het gerugte die ronde gedoen dat Viacom en Last.fm in onderhandelinge verkeer sodat Viacom Last.fm vir sowat ₤225 miljoen wou oorkoop.

In Mei 2007 is daar aangekondig dat Channel 4 Radio 'n weeklikse program sal uitsaai wat die Worldwide Chart genoem sou word en wat sou reflekteer wat Last.fm-gebruikers van regoor die wêreld na luister. Daar is ook planne in die pyp om 'n video-afdeling by te voeg, wat gebruikers in staat sal stel om hul eie verpersoonlikde videokanale te skep.

Daar is op 30 Mei 2007 aangekondig dat Last.fm deur CBS vir £140 miljoen oorgekoop is, waarvolgens Last.fm se huidige bestuurspan onveranderd sal bly.

Fondse en personeel

Last.fm Bpk. word befonds deur die verkope van aanlyn advertensiespasies, maandelikse gebruikersubskripsies en donasies. In 2004 het die maatskappy hul eerste rondte donasies van Peter Gardner gekry. Gardner is 'n beleggingsbestuurder wat die stigters reeds sedert 2002 ken. 'n Tweede rondte is deur Stefan Glaenzer (gevolg deur Joi Ito en Reid Hoffman) gelei. Hulle het almal in Breidenbrueckers se aandele belê. In 2006 het die maatskappy hul eerste rondte kapitaalbefondsing van European Investors Index Ventures gekry. European Investors Index Ventures se algemene lede Neil Rimer en Danny Rimer het beide by Last.fm se direkteure aangesluit, wat uit Felix Miller, Martin Stiksel en Stefan Glaenzer bestaan.

Daar is tans sestig personeellede. Hulle is almal tans in Oos-Londen gebaseer, behalwe vir Edouard Brière, wat in Swede woon.

Kenmerke

Gebruikersrekeninge

Die gratis gebruikersrekening sluit toegang tot al die hoofkenmerke wat hieronder gelys word, in. Geregistreerde gebruikers kan ook in Last.fm se forums skryf, private boodskappe stuur en ontvang, en Last.fm se kliënt musiekspeler gebruik.

Profiel

'n Last.fm gebruiker kan 'n musikale profiel opbou deur van enige van verskeie metodes gebruik te maak: deur na hul persoonlike musiekversamelings op 'n musiekspeler op 'n rekenaar of op 'n iPod met 'n Audioscrobbler-inprop te luister; deur na Last.fm se internetradiodiens te luister, óf deur die Last.fm-kliënt, of deur die ingeboude flash speler. Alle liedjies wat gespeel word, word in 'n log op die webwerf boek van gehou, waarvandaan persoonlike top kunstenaar- en top liedjieskolomgrafieke bereken en saamgestel word. Hierdie outomatiese liedjie-opname word na verwys as "scrobbling".

Last.fm genereer outomaties 'n profielbladsy vir elke gebruiker. Hierdie bladsy sluit basiese inligting soos hul gebruikernaam, avatar, datum van registrase en totale aantal liedjies afgespeel, in. Hierdie kan verpersoonlik word met bykomende inligting of foto's — die uitleg van die bladsy kan egter nie verander word nie. Daar is ook 'n sogenaamde shoutbox vir kitsboodskappe. Profielbladsye kan deur enige persoon (hetsy ingeteken of nie) besigtig word, tesame met 'n lys van die top kunstenaars en liedjies, en die tien mees onlangs afgespeelde liedjies. Iedere gebruiker se profiel het 'n "Taste-o-Meter", wat jou eie musieksmaak met die besigtigde profiel s'n vergelyk.

Profielbladsye kan ook lyste van vriende, weeklikse musikale bure, gunsteling etikette, groepe en konserte insluit. 'n Opsionele verpersoonlikbare afspeellys kan ook bygevoeg word, met liedjies wat die gebruiker graag wil deel of adverteer. Ander kenmerke sluit in die moontlikheid om liedjies van persoonlike lyste te verwyder binne twee weke nadat dit gespeel is, en 'n lys van individuele gebruikers se gunsteling albums.

'n Verpersoonlikbare uitstalling van onlangsafgespeelde liedjies is nou deur middel van webdienste beskikbaar, wat gebruikers in staat stel om dit op webjoernale en MySpace te plaas, of om dit as forumhandtekeninge te hê.

Aanbevelings

Die mees onlangse uitgebreidie diens op Last.fm is die nuutoorgemaakte persoonlike aanbevelingsbladsy, wat as "The Dashboard" bekend staan. Hierdie bladsy is slegs tot die ingetekende gebruiker besigtigbaar. Dit lys aanbevole nuwe musiek, konserte, joernaalinskrywings en ander persone met verenigbare musieksmake. Die gebruiker kan sy eie voorkeure stel om hierdie aanbevelings na sy sin te wysig.

Aanbevelings word bereken deur gebruik te maak van 'n samewerkende filtreringsalgoritme sodat gebruikers na voorklanke kan luister van kunstenaars wat nog nie op hul eie profiele verskyn nie, maar wél op dié van ander gebruikers met ooreenkomstige musieksmake. Die bladsy lys ook musiek wat direk deur 'n ander gebruiker aan hom aanbeveel is, groepe waaraan die gebruiker behoort, joernale geskryf oor die kunstenaars waarna die gebruiker luister, en ander gebruikers wat onlangs na eenderse musiek as die gebruiker se eie geluister het. Daar is ook 'n aanbevelingsradiostasie wat musiek speel wat spesifiek eenderse musiek speel as die musiek wat in die laaste week deur die gebruiker gespeel is. Last.fm laat gebruikers ook toe om handmatig spesifieke kunstenaars, liedjies of albums aan ander gebruikers in hul vriendelyste of aan groepe waaraan hulle behoort aan te beveel. Al wat nodig is, is dat die aanbeveling aan hande in Last.fm se databasis is.

Groepe

Die vorming van groepe tussen gebruikers met iets in gemeen (soos aanhangers van 'n sekere kunstenaar of genre, of lidmaatskap aan 'n ander Internetforum) is miskien die mees gebruikte gemeenskapskenmerk van Last.fm. Groepe kan aan kunstenaars of lande verbind word. Enige gebruiker mag 'n groep begin en aansoek doen op by 'n groep aan te sluit. Die meeste groepe is oop vir iedereen, en sal op versoek die gebruiker outomaties daarby laat aansluit. Sommige groepe verg egter 'n goedkeuring van die groepleier, administrateurs of ander lede vir gebruikers om aan te kan sluit. Last.fm genereer 'n groepsprofiel eenders aan gebruikersprofiele. Dit wys gevolglik 'n saamgestelde stel data soos die demografie van die groep, en ook die groep se eie musiekstatistieke. Individuele groepe het hul eie besprekingsforums en joernaalspasies, en 'n groepradiostasie, gebaseer op die musiekprofiele van die lidmate van die groep, word outomaties gegenereer sodra die groep die benodigde aantal lede bereik. Groepslede is ook in staat om aanbevelings van kunstenaars of liedjies aan ander lede van die groep te stuur.

Konserte

Met die opdatering van Oktober 2006 is 'n konsertfunksionaliteit bygevoeg, wat gebruikers in staat stel om 'n plek en 'n radius om die plek te spesifiseer, waarvolgens die webwerf konserte of feeste voorstel van die gebruiker dalk in daardie area wil bywoon. Gebruikers kan ook aandui watter konserte hulle sal bywoon.

Enige geregistreerde gebruiker kan 'n nuwe plek of konsert byvoeg, wat dan op die kunstenaar se hoofbladsy getoon sal word, tesame met ander details (indien enige). Daar is ook 'n fasiliteit om resensies en foto's van verlede konserte in te dien.

Subskripsierekeninge

Last.fm bied rekeninge waarvoor betaal moet word. Dit kos £1,50, €2,50, $3 of ¥350 per maand. Sommige bykomende kenmerke wat aan subskripsierekeninge gebied word, is:

• Geen advertensies.
• Meer radiokeur (verpersoonlikde radiostasies vir 'n gebruiker en stasie van geliefde musiek).
• Die moontlikheid om te sien watter gebruikers jou profiel onlangs besoek het.
• Die toetsing van betageriewe by beta.last.fm Geargiveer 13 Augustus 2015 op Wayback Machine.
• Die gebruiker se ikoon verander kleur van grys na blou, en meld "Subscriber".

Kunstenaarbladsye

Sodra daar een of meer liedjies deur 'n kunstenaar "gescrobble" word (deur minstens een gebruiker), maak Last.fm outomaties 'n hoofbladsy vir die kunstenaar, al is daar geen musiek op die profiel beskikbaar om op een van Last.fm se Internetradiostasies gespeel te kan word nie. Hierdie bladsy wys hoeveel keer daar na die kunstenaar geluister is, hoeveel mense daarna in die laaste week geluister het, die gewildste weeklikse en algehele liedjies, die weeklikse top luisteraars, groepe en joernale wat na die kunstenaar skakel, 'n lys van soortgelyke kunstenaars, gewildste etikette, en 'n shoutbox vir kitsboodskappe. Daar is ook skakels na konserte, addisionele album- en liedjiebladsye, en 'n radiostasie vir soortgelyke kunstenaars. Indien die kunstenaar musiek beskikbaar gestel het vir die Internetradio of vir aflaai, sal 'n ingeboude flash-speler ook verskyn met voorklanke van die gewildste liedjies.

Daar is 'n wiki op elke kunstenaar se bladsy waar gebruikers relevante inligting kan voeg; op dieselfde manier as met Wikipedia. Wysigings word gereeld nagegaan om vandalisme te voorkom. Foto's van die kunstenaar kan ook deur gebruikers opgelaai. As meer as een foto opgelaai word, wat meestal die geval is, word die gewildste een gekies deur middel van 'n stemming. Elke nou en dan roteer 'n administrateur die foto's vir verskeidenheid. Inhoud wat deur gebruikers ingevoer word, is onderhewig aan die GNU Vrye Dokumentlisensie.

Daar is tans geen manier om tussen kunstenaars met dieselfde name te differensieer nie, omdat al die data op dieselfde kunstenaarbladsy gestoor word. Dit kan ernstige misverstande veroorsaak wanneer die kunstenaars in heeltemal verskillende genres musiek maak. Scientific American is 'n voorbeeld waar 'n podgooi en 'n rock kunstenaar se data op dieselfde bladsy geplaas word.

Musiekversameling

Last.fm se musiekbiblioteek bevat honderdeduisende individuele liedjies en ou sowel as nuwe albums van kunstenaars van groot en klein uitgewers. Gebruikers word nie toegelaat om klanklêers op te laai indien dit onderhewig aan kopiereg is nie, maar Last.fm se personeel voeg gereeld albums by wat kommersieel beskikbaar is. Die meeste kunstenaars wat tans gewild is of wye roem geniet, het liedjies op hul kunstenaarbladsye beskikbaar wat ook op die radio geluister kan word. Daar is egter ook groot gapings in die dekking van bekende kunstenaars, en nuwe uitgawes word nie altyd dadelik bygevoeg nie. Die musiekversameling sluit 'n breë variëteit van genres in, soos klassieke musiek, opera en musiekblyspele, asook minder bekende en spesiale opnames wat nie meer in die algemeen beskikbaar is nie.

Warner Music, die wêreld se vierde grootste musiekmaatskappy, het in Februarie 2007 aangekondig dat dit 'n ooreenkoms met Last.fm bereik het sodat hul hele musiekversameling op Last.fm se radio beskikbaar gestel gaan word. Warner se musiek sal binnekort via Last.fm se diens in Europa en Noord-Amerika beskikbaar gestel word. Die webwerf se medestigter, Martin Stiksel, het gesê dat hulle ook in samesprekinge met die ander drie grootste uitgewers en ander inhoudsbehouers verkeer.

Op 9 Julie 2007 is daar aangekondig dat Last.fm 'n ooreenkoms met die Sony BMG-uitgewer onderteken het. Hierdie ooreenkoms sal tot gevolg hê dat Last.fm se gebruikers toegang tot Sony se totale musiekversameling sal kry.

Onafhanklike kunstenaars en uitgewers

Onafhanklike uitgewers en kunstenaars sonder uitgewers word aangemoedig om hul musiek op Last.fm te bemark, want die filtrering- en aanbevelingsfunksies veroorsaak dat gebruikers wat van soortgelyke musiek hou, ook hierdie onafhanklike musiek op die radio sal hoor. Uitgewers en kunstenaars kan hul eie musiek oplaai sodat dit oor die radio gespeel kan word. Last.fm bied dan ook funksies om die weeklikse lugtydstatistieke na te gaan, met fasiliteite om individuele kunstenaars of liedjies te bemark. Uitgewers en kunstenaars kan verder ook besluit of hulle hul musiek slegs vir radio beskikbaar wil stel, en of hulle dit ook vir aanskaffing of gratis aflaai beskikbaar wil stel.

Voorklanke en gratis aflaaie

Voorklanke van dertig sekondes lank van enige liedjie wat vir radio beskikbaar gestel is, kan op aandrang regstreeks geluister word, vanaf enige plek op die webwerf, deur op die blou pyltjie langsaan die naam van die liedjie of kunstenaar te klik. Sommige liedjies kan ook volledig as voorklank beluister word, indien die uitgewer of kunstenaar dit spesifiek so gestel het; hierdie liedjies word deur goue pyltjies aangedui. Alle liedjies word egter volledig bespeel indien 'n gebruiker na 'n radiostasie deur die Last.fm-kliënt luister. Last.fm se radiostasies is dus gelyksoortig aan normale terrestriële radiostasies, behalwe dat Last.fm nie onderbrekings tussen die liedjies het nie.

In Oktober 2006 het Last.fm sy gratis aflaaidiens heringestel, wat gebruikers in staat gestel het om gekeurde liedjies af te laai indien dit deur die kunstenaar of uitgewer vir hierdie doel beskikbaar gestel is. Die diens sluit grotendeels slegs onafhanklike uitgewers of kunstenaars in wat hul eie materiaal oplaai. Sommige kunstenaars wat egter in die tussentyd na groter uitgewers oorgeloop het, het steeds hul gratis liedjies vir aflaai beskikbaar gehou. Voorbeelde van hierdie kunstenaars is Coheed and Cambria (Last.fm-profiel) en My Chemical Romance (Last.fm-profiel). Daar is meer as 100 000 liedjies wat tans aflaaibaar is, en daar is 'n aparte ranglys vir musiek in hierdie kategorie wat weekliks opgedateer word en wat die 200 gewildste aflaaibare liedjies wys.

Etikette

Sedert Last.fm in Augustus 2005 weer op dreef gesit is, is gebruikers in staat gestel om etikette aan kunstenaars, albums, en liedjies te heg. Gebruikers kan deur die etikette blaai, maar die belangrikste voordeel is die etiketradio (Engels: tag radio), wat gebruikers toelaat om musiek te luister waaraan 'n sekere etiket geheg is. Hierdie etikette kan na genres verwys, soos by rock, of dit kan na gemoedsbui verwys, soos by chill. Dit kan selfs na 'n kenmerk van die kunstenaar verwys, byvoorbeeld baritone, asook enige ander gebruikersgedefinieerde etiket, byvoorbeeld seen live (Afrikaans: regstreeks gesien of konsert bygewoon). Omdat die etikette nie deur administrateurs gemodereer word nie, word dit soms deur die gebruikers gemanipuleer, wat veroorsaak dat mense oor genres baklei, of dat sommiges sekere kunstenaars hoër op sekere etiketstatistieke stoot. 'n Voorbeeld van laasgenoemde is Paris Hilton, wat tot bo-aan die lys van die brutal death metal-etiket gestoot is.

Subskripsiegebruikers kan ook persoonlike etiketradiostasies skep, wat slegs die liedjies bevat wat hulle self geëtiketteer het. Enige etiketradiostasie (insluitende subskripsiegebruikers se etiketstasies) kan deur enige gebruiker afgespeel word, insluitende die nie-subskripsiegebruikers.

Verdere leesstof

• Tiny webcaster Last.fm causes major online splash Geargiveer 15 Julie 2011 op Wayback Machine, "Rockbites". 22 Julie 2003
• Last.fm: Music to Listeners' Ears, "Wired". 7 Julie 2003
• Website offers new view of music, on Audioscrobbler, BBC News online. 27 Maart 2003
• The Musical Myware, Audio presentation by CEO Felix Miller, IT Conversations. 7 Maart 2006
• Last.fm interview, Interview with Last.fm co-founder, Martin Stiksel, small WORLD Podcast, 18 Oktober 2006
• Guardian Unlimited Interview, Guardian Unlimited Interview with Last.fm co-founder, Martin Stiksel, Guardian Unlimited. 4 November 2006
• Music site Last.fm bought by CBS, BBC News on CBS takeover of Last.fm

Eksterne skakels

• Last.fm se tuisbladsy
• Last.fm se webjoernaal
• Audioscrobbler se ontwikkelingswebwerf