Mat Zemlja of Matka Ziemia (letterlik moederaarde) is die versamelnaam van ’n paar Slawiese gode wat gewy is aan plante, groei, geboorte en die skepping.

In die vroeë Middeleeue was moederaarde een van die belangrikste godhede in die Slawiese wêreld. Ede is bindend gemaak deur aan die aarde te raak en sondes is voor die dood aan die aarde bely. Sy is aanbid in haar natuurlike vorm en is nie gelykgestel aan ’n menslike ewebeeld nie. Sedert die aanvaarding van die Christendom in al die Slawiese lande is sy verbind met die Maagd Maria, die moeder van Jesus.

’n Voorbeeld van haar belangrikheid kan gesien word in hierdie tradisionale smeekbede aan haar wat gemaak is oor ’n fles hennep-olie, wat ná elke smeekbede begrawe is:

Oos – "Moederaarde, beheers elke bose en onreine wese sodat hy ons nie kan toor of skade kan berokken nie." Wes – "Moederaarde, verswelg die onrein mag in u kokende kuile en in u brandende vure." Suid – "Moederaarde, kalmeer die winde vanuit die suide en alle slegte weer. Kalmeer die bewegende sand en warrelwinde." Noord – "Moederaarde, kalmeer die noordewinde en wolke, kalmeer die sneeustorms en die koue."

In die huidige Rusland was daar ’n skrikwekkende ritueel wat aan Mat Zemlja gewy is aan die vooraand van die Eerste Wêreldoorlog om dorpe teen cholera te beskerm. Om middernag sou die ouer vroue al om die dorp loop en die ander vroue roep sonder die medewete van die mans. Hulle sou nege maagde en drie weduwees kies wat uit die dorp gelei sou word. Hulle sou almal uittrek tot hulle net hul onderrokke aanhet. Die maagde het hul hare laat loshang en die weduwees het hul koppe met wit sjaals bedek. Hulle sou ploeë gryp, die maagde sou hulle met sekels bewapen, en ander vroue sou verskeie voorwerpe met ’n skrikwekkende voorkoms gryp, soos die skedels van diere. Die optog sou dan al om die dorp beweeg terwyl hulle huil en gil. Hulle sou ’n voor ploeg om die kragtige geeste van die aarde los te laat en die oorsprong van boosheid te vernietig. Enige man wat ongelukkig genoeg was om die vroue teë te kom, is sonder genade neergevel.

Sien ook wysig