Michail Bakoenin
Michail Aleksandrowitsj Bakoenin (Russies: Михаил Александрович Бакунин, wetenskaplike transliterasie Michail Aleksandrovič Bakunin; * 30 Mei 1814 in Prjamoechino, Twer-oblast; † 1 Julie 1876 in Bern, Switserland) was 'n Russiese rewolusionêr en anargis. Hy word as een van die beduidendste denkers, aktiviste en organiseerders van die anargistiese beweging beskou.
| Michail Bakoenin | |
| |
Michail Bakoenin. Foto geneem deur Nadar
| |
| Geboortenaam | Michail Aleksandrowitsj Bakoenin |
|---|---|
| Gebore | 30 Mei 1814 Prjamoechino, Twer-oblast, Russiese Ryk |
| Oorlede | 1 Julie 1876 (op 62) Bern, Switserland |
| Nasionaliteit | .svg){kind=small} Rusland
|
| Vakgebied | Filosofie, Anargisme |
| Beïnvloed deur | Hegel, Proudhon, Marx |
| Invloed op | Kropotkin, Malatesta, Chomsky |
Bakoenin is in 'n ou adellike Russiese familie gebore en het opleiding as artillerie-offisier en wiskunde-onderwyser ontvang. Tydens 'n verblyf in Wes-Europa het Bakoenin kennis gemaak met talle rewolusionêre persoonlikhede en daar aan 'n verskeidenheid rewolusies en opstande deelgeneem, waaronder die Februarie-rewolusie in Parys en die Praagse Pinksteropstand in 1848 en die opstand in Dresden in 1849.
Nadat die Dresdense Mei-opstand neergeslaan is, is Bakoenin in hegtenis geneem en geïnterneer. Hy het agt jaar in gevangenisse deurgebring en is vir nog vier jaar na Siberië verban totdat hy daarin geslaag het om te vlug. Hy het sy volgende rewolusionêre aktiwiteite veral op die destydse Kongres-Pole en die nuutgestigte Koninkryk Italië gekonsentreer.
In 1864 het Bakoenin die Internasionale Sosiaal-Demokratiese Alliansie in die lewe geroep en vier jaar later by die Internasionale Arbeidersassosiasie (Eerste Internasionale) aangesluit.
Bakoenin het die idee van kollektivistiese anargisme ontwikkel en in sy gedagtes panslawisme en internasionalisme, sosialisme en anargisme, rewolusionêre mistiek en rasionalistiese filosofie met mekaar verbind en vir 'n permanente rewolusie gepleit. In die Internasionale Arbeidersassosiasie was Bakoenin die leidende figuur van die "anti-outoritêre" stroming en was daar in 'n verbete stryd met Karl Marx as raadslid verwikkel. Dié geskil sou uiteindelik tot 'n skeuring van die assosiasie sou lei. Die anargistiese beweging het van die kommunistiese en sosiaal-demokratiese bewegings geskei.
Die anargo-sindikalistiese beweging in Romaanse lande het Bakoenin, en nie Karl Marx nie, as leidende denker van die sosialisme beskou.