Rottnest-eiland
Rottnest-eiland is sowat 18 km vanaf die kus van Wes-Australië naby Fremantle geleë. Dit word Wadjemup genoem deur die Noongar-stam, wat "plek oor die water" beteken. Die eiland is 11 kilometer lank en 4,5 kilometer op sy breedste punt met 'n totale oppervlakte van 19 km2. Dit word as 'n Klas A natuurreservaat geklassifiseer en word deur die Rottnest-eiland owerheid bestuur. Geen private grondbesit op die eiland word toegelaat nie.
| Rottnest-eiland Inheemse naam: Rottnest Island | |
|---|---|
 Lugfoto van die Rottnest-eiland | |
| Geografie
| |
| Ligging | Indiese Oseaan |
| Koördinate | 21°1′S 115°31′O / 21.017°S 115.517°OKoördinate: 21°1′S 115°31′O / 21.017°S 115.517°O
|
| Oppervlakte | 19 vk km |
| Hoogste punt | Wadjemup Hill 46 m |
| Administrasie | |
 Australië
| |
| Deelstaat |  Wes-Australië
|
| Demografie | |
| Bevolking | 300
|
In Wes-Australië word daar dikwels in die omgangstaal na die eiland as "Rotto" of "Rottnest" verwys. Die eiland is vir meer as 50 jaar lank reeds 'n gewilde vakansiebestemming.
Geskiedenis wysig
Prehistoriese tydperk wysig
Rottnest-eiland is deur Australiese inboorlinge vir sowat 30 000 jaar gelede al bewoon totdat die stygende seevlakke ongeveer 7 000 jaar gelede die eiland van die kontinent afgesny het. Die eiland vorm deel van die Noongar-stam se mitologie as Wadjemup. Prehistoriese artikels van tussen 6 500 tot 30 000 jaar gelede wat deur die inboorlinge gemaak is, is hier gevind.[1]
Daar was geen inwoners op die eiland toe Europese ontdekkingsreise in die 17de eeu daar aangeland het nie en die Australiese inboorlinge het nie bote gehad wat die see kon oorsteek nie, dus word daar vermoed dat die eiland vir duisende jare lank onbewoon was.[2]
Europese ontdekkingsreise en nedersetting wysig
Die eiland is sedert 1610 deur verskeie Hollandse seevaarders waargeneem, insluitende Frederick de Houtman in 1619 en die drie skepe Wakende Boey, Elburg en Emeloort in 1658.
Die Engelse skeepskaptein, John Daniel, het die eiland op sy kaart aangeteken en dit Maiden's Isle genoem. Dié naam het egter in onbruik verval.
Die eiland het die naam "Rottenest" gekry deur die Hollandse vlootkaptein Willem de Vlamingh op 29 Desember 1696. De Vlamingh het die inheemse buideldier, die quokka, verkeerdelik as groot rotte aangesien.[3]
Ander ontdekkingsreisigers wat die eiland aangedoen het, het lede van Nicholas Baudin se ekspedisie met die skepe die Naturaliste en die Geographe in 1801 ingesluit[4] en dié van Phillip Parker King in 1822 en Kaptein James Stirling in 1827. Hulle het verslag gedoen dat die groot dele van die eiland dig bebos was, wat nie vandag meer die geval is nie.[2]
In 1830, kort na die vestiging van die Britse Swanrivierkolonie by die nabygeleë Fremantle, het Robert Thomson saam met sy vrou en sewe kinders hul op die eiland gevestig. Thomson het weiding vir sy vee wes van Herschelmeer ontwikkel en het ook sout ontgin uit verskeie van die soutmere wat hy na die nedersetting op die kontinent uitgevoer het. Sout was in die jare voor die ontwikkeling van bevriesing 'n belangrike handelsmiddel. Die hoofnedersetting te Thomsonbaai is eweneens na hom vernoem.
Inboorlinggevangenis wysig
Tien inboorlinge is in Augustus 1838 as gevangenes na Rottnest-eiland gestuur. Die Koloniale Sekretaris het in Junie 1839 aangekondig dat die eiland 'n strafkolonie sou word vir die Australiese inboorlinge en tussen 1838 en 1931, buiten vir die tydperk tussen 1849 en 1855, is Rottnest gebruik as 'n gevangenis om die plaaslike inboorlinge te onderdruk. Die inboorlingmans is tronk toe gestuur vir oortredings soos die jag van die koloniste se vee, die brand van bosse of die opgrawe van groente in wat voorheen hulle eie land was. Daar word beraam dat daar soveel as 369 inboorlinggrafte op die eiland kan wees. Daar was in totaal sowat 3 700 mans en seuns vanuit alle dele van die staat daar gevange gehou.
Militêre geskiedenis wysig
Rottnest was ook gebruik as 'n krygsgevangenekamp in die Eerste- en Tweede Wêreldoorloë. In WWI is dit hoofsaaklik gebruik vir Duitse en Oostenrykse gevangenes voordat dit gesluit is vanweë die swak lewenstoestande op die eiland. Tydens die Tweede Wêreldoorlog is die kamp uitsluitlik gebruik om Italiaanse gevangenes aan te hou. Die kamp is halfpad deur die oorlog gesluit en die gevangenes is na verskeie kampe op die kontinent gestuur.
Daar is ook twee 9,2 duim kanonne tydens die Tweede Wêreldoorlog geïnstalleer naby die middel van die eiland by Oliver Hill met die doel om Fremantle hawe te beskerm. Twee 6 duim kanonne is ook by Bickley Point geïnstalleer. Die ligging van die eiland is beskou as 'n strategies belangrike punt vir die verdediging van die hawe, aangesien vyandelike skepe gebombardeer kon word lank voordat hulle binne trefafstand van die hawe sou kon kom.
'n Ligte spoorlyn is gebou vanaf die kaai by Kingstown Barracks by Thomsonbaai om materiaal en ammunisie na die kanonne te vervoer. Na die Tweede Wêreldoorlog is die kanonne uit diens gestel en dele van die spoorlyn verwyder. Die kanonne is egter nooit vernietig nie vanweë die hoë koste om daarvan ontslae te raak. In die 1990's is die kanonstellings en spoorlyn grootliks herbou en is vandag 'n gewilde toeriste-aantreklikheid op die eiland.
Besienswaardighede wysig
Rottnest-eiland is 'n natuurreservaat wat goed onderhou word en is baie gewild by skubaduikers (die eiland en sy omliggende riwwe is besaai met skeepswrakke), branderplankryers (daar is verskeie rifbrekers aan die westekant van die eiland by Stricklandbaai, Salmonbaai en Starkbaai) en ook hengelaars. 'n Snorkelroete by Parker Point het onderwater plakette wat inligting verskaf oor die ongewone seelewe en omgewings rondom Rottnest. Die eiland is die mees suidelike punt langs die Wes-Australiese kuslyn waar koraal groei. Rottnest is een van die min gebiede in die wêreld waar die quokka aangetref word. Dit is hoofsaaklik omdat daar geen jagdiere uit die katfamilie en ander diere soos jakkalse op die eiland voorkom nie.
Die eiland het geskiedkundige geboue en aangename strande (almal bereikbaar deur die vele fietsroetes; fietse is die eiland se hoof vervoermiddel - private- of huurmotors word nie op die eiland toegelaat nie). Die hoofnedersetting is by Thomsonbaai geleë wat na die ooste op Fremantle uitkyk. Ander nedersettings is by Geordiebaai en Longreach geleë.
Rottnest-eiland het baie min permanente inwoners aangesien die meeste van die eiland se werkers nou vanaf die vasteland per veerboot inry. Krag vir die fasiliteite op die eiland word deur 'n hibriede wind-dieselstelsel voorsien.
Verwysings wysig
- ↑ "History and Culture". Rottnest Island Authority. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Januarie 2009. Besoek op 31 Oktober 2008.
- ↑ 2,0 2,1 Appleyard, R.T. and Manford, Toby (1979). The Beginning: European Discovery and Early Settlement of Swan River, Western Australia, University of Western Australia Press. ISBN 0-85564-146-0.
- ↑ "VOC Historical Society - de Vlamingh". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2007. Besoek op 31 Oktober 2008.
- ↑ "The History of Australian Exploration, Chapter 17" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Maart 2020.
Eksterne skakels wysig
| Wikimedia Commons bevat media in verband met Rottnest Island. |
- http://www.rottnestisland.com - Webwerf van die Rottnest-eiland owerheid
- http://rottobloggo.blogspot.com Rotto Bloggo, 'n webjoernaal oor Rottnest-eiland