Slag van Midway

Die Slag van Midway het plaasgevind van 4 tot 7 Junie 1942 tydens die Tweede Wêreldoorlog tussen die Japannese Keiserlike Vloot en die Geallieerde vloot by die Midway-atol. Die Geallieerde vloot het slegs uit Amerikaanse skepe bestaan.

Slag van Midway
Deel van Tweede Wêreldoorlog
Die Slag van Midway
Datum 4–7 Junie 1942 Ligging Midway-atol 28°12′N 177°21′W Resultaat Amerikaanse oorwinning
Strydende partye
Verenigde State	Japan
Bevelvoerders
Chester W. Nimitz Frank J. Fletcher Raymond A. Spruance	Isoroku Yamamoto Nobutake Kondō Chūichi Nagumo Tamon Yamaguchi (†) Ryusaku Yanagimoto (†)
Sterkte
3 vliegdekskepe ~25 steunskepe 233 draer-gebaseerde vliegtuie 127 land-gebaseerde vliegtuie	4 vliegdekskepe 2 slagskepe ~15 steunskepe 248 draer-gebaseerde vliegtuie 16 vlotvliegtuie
Ongevalle
1 vliegdekskip 1 torpedojaer ~150 vliegtuie 307 gesneuweldes	4 vliegdekskepe 1 kruiser 248 draer-gebaseerde vliegtuie 3 057 gesneuweldes

Agtergrond

Nadat die Japannese Keiserlike vloot die Amerikaanse vloot verras het tydens die aanval op Pearl Harbor, was die Japannese bevelvoerders onseker oor die pad vorentoe. Die Amerikaanse vloot het daarna verskeie lug- en see aanvalle geloods op Japanse basisse op onder andere Wake-, die Marshall- en Markuseilande. Die Japannese bevelvoerder het toe besluit om die Midway-eiland in te val. Teen die einde van Mei 1942 het die Japanse taakmag na Midway vertrek. Hulle plan was om die Amerikaanse vliegtuig verdedigingsstelsel uit te wis en daarna die eiland met 5 000 troepe binne te val en te beset. Maar die Amerikaanse bevelvoerder van die Stille Oseaan, Admiraal Chester W. Nimitz se intelligensiediens het die Japannese radiokommunikasie onderskep en ontsyfer.

Die vlote

Die Japannese vloot het uit ses vliegdekskepe bestaan, elf slagskepe en vyftien kruisers. Die Japannese bevelvoerder, admiraal Yamamoto, het ook sestien duikbote ontplooi tussen Midway en Pearl Harbor. Hy het dit gedoen as 'n veiligheidsmaatreël alhoewel hy geglo het dat die Amerikaanse Vloot nog in die Koraalsee was - ná die Slag van die Koraalsee.

Die Amerikaanse Vloot het uit drie vliegdekskepe en agt kruisers bestaan. Adm. Nimitz het ook twaalf duikbote noord en wes van Midway ontplooi. Maar die belangrikste is dat Nimitz sy vloot wes van die Japannese duikbote kon laat beweeg voor hulle daar aangekom het omrede hy die Japannese planne geken het danksy sy intelligensiediens se uitstekende werk.

Die Slag

Op die 3 Junie het 'n Amerikaanse verkenningsvliegtuig van vise-admiraal Kondo se skepe gewaar, sowat 1 100 km suidwes van Midway. Die volgende oggend, 4 Junie, het Nagumo se skepe die eiland van die noordweste genader en sowat 380 km van die eiland af, om 4.30, het hy 108 vliegtuie gestuur om die eiland aan te val met bomme - die vliegtuie kon of bomme of torpedo's dra maar nie altwee gelyk nie. Om 5.34 is Nagumo se vloot deur 'n Amerikaanse verkenningsvliegtuig gewaar. Daar was sowat 100 Amerikaanse vliegtuie op Midway, die meeste bomwerpers en verkenningsvliegtuie, en almal was verouderd. Dié vliegtuie kon nie daarin slaag om die Japanse vliegtuie te keer nie en baie van die vliegtuie is op die grond verwoes. Tien van die vliegtuie het egter daarin geslaag om op te styg en 'n aanval te loods op Nagumo se vliegdekskepe tussen 7.10 en 8.39, maar kon niks verrig nie en sewe is afgeskiet. Die Japanse vliegtuie het toe na hul vliegdekskepe teruggekeer om voor te berei op 'n tweede aanval. Tydens die proses het een van Nagumo se verkenningsvliegtuie 'n Amerikaanse vliegdekskip gewaar. Nagumo het opdrag gegee dat sy vliegtuie herbewapen moet word met torpedo's, maar hy was te laat.

Skout-admiraal Raymond A. Spruance, in beheer van die vliegdekskepe USS Enterprise (CV-6) en USS Hornet (CV-8), het reeds om 7.00 die oggend vliegtuie gestuur om die Japanners te vind. Admiraal Fletcher, in beheer van die vliegdekskip USS Yorktown (CV-5), het om 8.30 ook so gemaak. Aangesien Spruance se vliegtuie gesukkel het om die Japannese vloot te vind het Fletcher se vliegtuie amper saam met syne daar aangekom. Drie eskadrons, 41 vliegtuie altesaam, val Nagumo se vliegdekskepe met torpedo's aan. Die Japanse verdediging hou en skiet 37 van die vliegtuie af sonder een raakskoot deur die Amerikaners. Die torpedo-aanval was nog nie klaar nie toe begin die duikbomwerpers met hul aanval. Vyftig duikbomwerpers van drie eskadrons neem deel aan die poging. Elke eskadron het 'n vliegdekskip geteiken. Binne minute is die Kaga, Akagi en Soryu gekelder of ernstig beskadig.

Met Nagumo se skip aan die brand het skout-admiraal Tamon, bevelvoerder van die Hiryu, die bevel oorgeneem en sy vliegtuie gestuur om die Yorktown aan te val. Hulle slaag daarin om die Yorktown buite aksie te stel, hoewel hy nog gedryf het. Fletcher het die bevel oorgegee aan Spruance wat op sy beurt 'n aanval loods op die Hiryu, die skip word gekelder. Terselfdertyd het die Hiryu se vliegtuie 'n tweede aanval op die Yorktown gedoen, maar steeds nie gekelder nie, alhoewel hy erg beskadig is.

Gedurende die nag het Yamamoto die Midway-operasie afgelas en alle skepe na Japan teruggeroep. Twee Japanse kruisers, Mogami en Mikuma, het teen mekaar gebots gedurende die nag in 'n poging om duikbote te vermy. Op 6 Junie het vliegtuie van die Enterprise en Hornet egter daarin geslaag om dié twee skepe te kelder. 'n Japannese duikboot, I168, het egter ook daarin geslaag om die Yorktown, gesleep deur 'n mynveër, en 'n torpedojaer, wat hom vergesel het, te kelder.

Gevolge van die Slag

Ná die slag was die twee vlote ongeveer ewe sterk; dus het die Amerikaners die verliese van Pearl Harbor ingehaal. Maar die belangrikste was dat die Amerikaanse nywerheidsmasjien nou eers begin versnel het en Japan se nywerheidsektor reeds maksimaal benut was. Die twee vlote ontmoet volgende gedurende Augustus tydens die Slag van Guadalcanal.

Bron

• The Encyclopedia of Sea Warfare. Spring Books. 1975. ISBN 0-600-33111-3