Noord-Amerika: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Sien ook: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|ka}} using AWB (10861)
Uitgebrei
Lyn 9:
{| style="background: transparent; text-align: left; table-layout: auto; border-collapse: collapse; padding: 0; font-size: 100%;" cellspacing="0" cellpadding="0"
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Oppervlakte
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | 24 709 000 km² (3de)
|-
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Bevolking
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | 528565 720265 588000 (2013, 4de)
|-
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Bevolkingsdigtheid
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | 22,9 inwoners23/km²
|-
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Lande
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | 23
|-
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Afhanklike gebiede
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | 22
|-
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Tale
Line 26 ⟶ 29:
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | [[UTC-10:00|UTC-10]] ([[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]]) tot [[UTC±00:00|UTC±0]] ([[Groenland]])
|-
! style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;" | Grootste stede
| style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top" | {{vlagikoon|Meksiko}} [[Meksikostad]]<br />{{vlagikoon|Verenigde State}} [[New York Stad]]<br />{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Los Angeles]]<br >{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Chicago]]<br />{{vlagikoon|Kanada}} [[Toronto]]<br >{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Dallas]]–[[Fort Worth]]<br />{{vlagikoon|Verenigde State}} [[San Francisco]]<br />{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Houston]]<br />{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Miami]]<br >{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Philadelphia]]<br >{{vlagikoon|Verenigde State}} [[Atlanta]]
|}
</div>
</div>
 
'''Noord-Amerika''' is 'n kontinent in die [[Noordelike Halfrond]] van die [[Aarde]], wat byna uitsluitlik in die [[Westelike Halfrond]] geleë is. Dit word in die noorde begrens deur die [[Arktiese Oseaan]], in die ooste deur die noordelike [[Atlantiese Oseaan]], in die suidooste deur die [[Karibiese See]] en in die suide en weste deur die noordelike [[Stille Oseaan]]. Met 24&nbsp;709&nbsp;000 vierkante kilometer beslaan dit 4,8 persent van die aarde se oppervlak en is die derde grootste vasteland na [[Asië]] en [[Afrika]].
[[Lêer:North America satellite globe.jpg|thumb|250px|'n Satellietfoto van Noord-Amerika]]
[[Lêer:North America.png|thumb|250px|'n Kaart wat Noord-Amerika vertoon]]
'''Noord-Amerika''' is 'n kontinent in die noordelike halfrond van die [[Aarde]], wat byna uitsluitlik in die westelike hemisfeer lê. Dit word in die noorde begrens deur die [[Arktiese Oseaan]], in die ooste deur die noordelike [[Atlantiese Oseaan]], in die suidooste deur die [[Karibiese See]] en in die suide en weste deur die noordelike [[Stille Oseaan]]. Met 24&nbsp;709&nbsp;000 vierkante kilometer beslaan dit 4,8 persent van die aarde se oppervlak en is die derde grootste vasteland na [[Asië]] en [[Afrika]].
 
== Lande ==
Op die vasteland van Noord-Amerika lê drie groot lande (hier gerangskik volgens hulle landoppervlakte):
[[Lêer:North America satellite orthographic.jpg|duimnael|300px|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Noord-Amerika]]
 
[[Lêer:North America.png|duimnael|300px|Kaart van Noord-Amerika]]
* [[Kanada]],
[[Lêer:Non-Native American Nations Control over N America 1750-2008.gif|duimnael|300px|Territoriale ontwikkeling van Noord-Amerika sedert 1750]]
** met die [[Vancouver-eiland|Vancouver]]- en die [[Koningin-Charlotte-eilande]] langs die weskus; die [[Prins-Edward-Eiland]], [[Newfoundland]] (Terre-Neuve) en [[Kaap-Breton-eiland]] langs die ooskus; en die [[Ellesmere-eiland|Ellesmere]]-, [[Baffin-eiland|Baffin]]- en [[Victoria-eiland]]e langs die noordkus;
{| class="wikitable sortable" style="border:1px solid #aaa;"
 
|- style="background:#ececec;"
* die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]],
! Naam van streek en gebied, met [[vlag]]<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.spp.gov/ | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080618182224/http://www.spp.gov/ |archivedate=18 Junie 2008|title=SPP Background |publisher=Security and Prosperity Partnership Of North America |work=CommerceConnect.gov |accessdate=14 November 2010}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.epa.gov/wed/pages/ecoregions/na_eco.htm |title= Ecoregions of North America |publisher= United States Environmental Protection Agency |accessdate=30 Mei 2011}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|url=http://geography.about.com/library/faq/blqzamericas.htm |title=What's the difference between North, Latin, Central, Middle, South, Spanish and Anglo America? |website=About.com}}</ref>
** met die deelstaat [[Alaska]] en die [[Aleoetiese Eilande]] in die noordweste van die kontinent; en
! [[Lys van lande volgens oppervlak|Oppervlak]]<br />(km²)<ref>{{en}} {{cite journal |url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2008/Table03.pdf | title=Demographic Yearbook—Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density | publisher=United Nations Statistics Division | year=2008 | accessdate =14 Oktober 2010}}</ref>
! [[Lys van lande volgens bevolking|Bevolking]]<br />(2008)<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf |format=PDF| title=World Population Prospects, Table A.1| version=2008 revision | publisher=[[Verenigde Nasies]] | author=Department of Economic and Social Affairs Population Division | year=2009 | accessdate=12 Maart 2009}}</ref>
* [[Meksiko]].
! [[Lys van lande volgens bevolkingsdigtheid|Bevolkingsdigtheid]]<br />(per km²)
 
! [[Hoofstad]]
In die uiterste suide lê [[Sentraal-Amerika]], wat uit die volgende lande bestaan:
|-
 
| {{vlagland|Amerikaanse Maagde-eilande}} (Verenigde State)
* [[Belize]],
| style="text-align:right;"| 347
* [[Guatemala]],
| style="text-align:right;"| 110&nbsp;000
* [[Honduras]],
| style="text-align:right;"| 317
* [[El Salvador]],
*| [[NicaraguaCharlotte Amalie]],
|-
* [[Costa Rica]] en
| {{vlagland|Anguilla}} (Verenigde Koninkryk)
* [[Panama]].
| style="text-align:right;"| 91
 
| style="text-align:right;"| 15&nbsp;000
In die uiterste suidooste van die kontinent lê die eilandgroep van die Antille. Indien 'n mens die Bahama-eilande insluit, word hulle ook die Karibiese eilande genoem. Hulle bestaan uit
| style="text-align:right;"| 165
 
*| [[ArubaThe Valley]],
|-
* die [[Bahamas]]-eilande,
| {{vlagland|Antigua en Barbuda}}
* [[Curaçao]],
| style="text-align:right;"| 442
* [[Kuba]],
| style="text-align:right;"| 88&nbsp;000
* die [[Kaaimanseilande]],
| style="text-align:right;"| 199
* [[Haïti]],
| [[St. John’s, Antigua en Barbuda|St. John’s]]
* die [[Dominikaanse Republiek]],
|-
* [[Dominica]],
| {{vlagland|Aruba}} (Nederland)
* [[Grenada]],
| style="text-align:right;"| 180
* [[Guadeloupe]],
| style="text-align:right;"| 107&nbsp;000
* die [[Turks- en Caicos-eilande]],
| style="text-align:right;"| 594
* die [[Britse Maagde-eilande]],
| [[Oranjestad]]
* die [[Amerikaanse Maagde-eilande]],
|-
* [[Jamaika]],
| {{vlagland|Bahamas}}
* [[Martinique]],
| style="text-align:right;"| 13&nbsp;943
* [[Montserrat]],
| style="text-align:right;"| 342&nbsp;000
* [[Puerto Rico]],
| style="text-align:right;"| 25
* [[Saint-Martin]],
*| [[Sint MaartenNassau]],
|-
* [[St. Kitts en Nevis]],
| {{vlagland|Barbados}}
* [[St. Vincent en die Grenadines]],
| style="text-align:right;"| 430
* [[St. Lucia]] en
| style="text-align:right;"| 256&nbsp;000
* [[Trinidad en Tobago]].
| style="text-align:right;"| 595
 
| [[Bridgetown]]
In die Atlantiese Oseaan lê die
|-
 
| {{vlagland|Belize}}
* [[Bermuda]]-eilande.
| style="text-align:right;"| 22&nbsp;966
 
| style="text-align:right;"| 307&nbsp;000
In die noorde van die kontinent lê die grootste eiland ter wêreld, [[Groenland]]. Alhoewel dit deel uitmaak van die Noord-Amerikaanse kontinent, is dit 'n selfregerende gebied van die Koninkryk [[Denemarke]] (Noord-Europa).
| style="text-align:right;"| 13
 
| [[Belmopan]]
Langs die Kanadese ooskus lê die eilandgroep van [[Saint-Pierre en Miquelon]], 'n [[Frankryk|Franse]] besitting.
|-
| {{vlagland|Bermuda}} (Verenigde Koninkryk)
| style="text-align:right;"| 54
| style="text-align:right;"| 65&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;204
| [[Hamilton]]
|-
| {{vlagland|Bonaire}} (Nederland)
| style="text-align:right;"| 294
| style="text-align:right;"| 12&nbsp;093<ref name="nethant">{{en}} {{cite web | author=Central Bureau of Statistics Netherlands Antilles | title=Statistical information: Population |url=http://www.cbs.an/population/population_b2.asp | archiveurl=https://web.archive.org/web/20100501150627/http://www.cbs.an/population/population_b2.asp | archivedate=1 Mei 2010 | publisher=Government of the Netherlands Antilles | accessdate=14 Oktober 2010}}</ref>
| style="text-align:right;"| 41
| [[Kralendijk]]
|-
| {{vlagland|Britse Maagde-eilande}} (Verenigde Koninkryk)
| style="text-align:right;"| 151
| style="text-align:right;"| 23&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 152
| [[Road Town]]
|-
| {{vlagikoon|Frankryk}} [[Clipperton]] (Frankryk)
| style="text-align:right;"| 6
| style="text-align:right;"| 0
| style="text-align:right;"| 0
| —
|-
| {{vlagland|Costa Rica}}
| style="text-align:right;"| 51&nbsp;100
| style="text-align:right;"| 4&nbsp;579&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 90
| [[San José, Costa Rica|San José]]
|-
| {{vlagland|Curaçao}} (Nederland)
| style="text-align:right;"| 444
| style="text-align:right;"| 140&nbsp;794<ref name="nethant"/>
| style="text-align:right;"| 317
| [[Willemstad]]
|-
| {{vlagland|Dominica}}
| style="text-align:right;"| 751
| style="text-align:right;"| 67&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 89
| [[Roseau]]
|-
|{{vlagland|Dominikaanse Republiek}}
| style="text-align:right;"| 48&nbsp;671
| style="text-align:right;"| 10&nbsp;090&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 207
| [[Santo Domingo]]
|-
| {{vlagland|El Salvador}}
| style="text-align:right;"| 21&nbsp;041
| style="text-align:right;"| 6&nbsp;163&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 293
| [[San Salvador]]
|-
| {{vlagland|Grenada}}
| style="text-align:right;"| 344
| style="text-align:right;"| 104&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 302
| [[St. George’s, Grenada|St. George’s]]
|-
| {{vlagland|Groenland}} (Denemarke)
| style="text-align:right;"| 2&nbsp;166&nbsp;086
| style="text-align:right;"| 57&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 0,026
| [[Nuuk]] (Godthåb)
|-
| {{vlagland|Guadeloupe}} (Frankryk)
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;628
| style="text-align:right;"| 401&nbsp;784<ref>{{fr}} {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/departement.asp?dep=971&annee=2008 |title=Insee – Populations légales 2008 – 971-Guadeloupe |publisher=Insee.fr |accessdate=31 Oktober 2011}}</ref>
| style="text-align:right;"| 247
| [[Basse-Terre]]
|-
| {{vlagland|Guatemala}}
| style="text-align:right;"| 108&nbsp;889
| style="text-align:right;"| 14&nbsp;027&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 129
| [[Guatemala-stad]]
|-
| {{vlagland|Haïti}}
| style="text-align:right;"| 27&nbsp;750
| style="text-align:right;"| 10&nbsp;033&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 362
| [[Port-au-Prince]]
|-
| {{vlagland|Honduras}}
| style="text-align:right;"| 112&nbsp;492
| style="text-align:right;"| 7&nbsp;466&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 66
| [[Tegucigalpa]]
|-
| {{vlagland|Jamaika}}
| style="text-align:right;"| 10&nbsp;991
| style="text-align:right;"| 2&nbsp;719&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 247
| [[Kingston, Jamaika|Kingston]]
|-
| {{vlagland|Kaaimanseilande}} (Verenigde Koninkryk)
| style="text-align:right;"| 264
| style="text-align:right;"| 56&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 212
| [[Georgetown, Kaaimanseilande|Georgetown]]
|-
| {{vlagland|Kanada}}
| style="text-align:right;"| 9&nbsp;984&nbsp;670
| style="text-align:right;"| 33&nbsp;573&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 3
| [[Ottawa]]
|-
| {{vlagland|Kuba}}
| style="text-align:right;"| 109&nbsp;886
| style="text-align:right;"| 11&nbsp;204&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 102
| [[Havana]]
|-
| {{vlagland|Martinique}} (Frankryk)
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;128
| style="text-align:right;"| 397&nbsp;693<ref>{{fr}} {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/departement.asp?dep=972&annee=2008 |title=Insee – Populations légales 2008 – 972-Martinique |publisher=Insee.fr |accessdate=31 Oktober 2011}}</ref>
| style="text-align:right;"| 353
| [[Fort-de-France]]
|-
| {{vlagland|Meksiko}}
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;964&nbsp;375
| style="text-align:right;"| 112&nbsp;322&nbsp;757
| style="text-align:right;"| 57
| [[Meksikostad]]
|-
| {{vlagland|Montserrat}} (Verenigde Koninkryk)
| style="text-align:right;"| 102
| style="text-align:right;"| 6&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 59
| [[Plymouth, Montserrat|Plymouth]]; [[Brades]]
|-
| {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Navassa]] (Verenigde State)
| style="text-align:right;"| 5<ref name="areacia">{{en}} {{cite web | title=The World Factbook: 2010 edition |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html | publisher=[[Central Intelligence Agency]] | accessdate=14 Oktober 2010}}</ref>
| style="text-align:right;"| 0<ref name="popcia">{{en}} {{cite web | title=The World Factbook: 2010 edition |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2119.html | publisher=[[Central Intelligence Agency]] | accessdate=14 Oktober 2010}}</ref>
| style="text-align:right;"| 0
| —
|-
| {{vlagland|Nicaragua}}
| style="text-align:right;"| 130&nbsp;373
| style="text-align:right;"| 5&nbsp;743&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 44
| [[Managua]]
|-
| {{vlagland|Panama}}
| style="text-align:right;"| 75&nbsp;417
| style="text-align:right;"| 3&nbsp;454&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 46
| [[Panama-stad]]
|-
| {{vlagland|Puerto Rico}} (Verenigde State)
| style="text-align:right;"| 8&nbsp;870
| style="text-align:right;"| 3&nbsp;982&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 449
| [[San Juan]]
|-
| {{vlagland|Saba}} (Nederland)
| style="text-align:right;"| 13
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;537<ref name="nethant"/>
| style="text-align:right;"| 118
| [[The Bottom]]
|-
| {{vlagland|Saint Barthélemy}} (Frankryk)
| style="text-align:right;"| 21<ref name="areacia" />
| style="text-align:right;"| 7&nbsp;448<ref name="popcia" />
| style="text-align:right;"| 355
| [[Gustavia]]
|-
| {{vlagikoon|Frankryk}} [[Saint-Martin]] (Frankryk)
| style="text-align:right;"| 54<ref name="areacia"/>
| style="text-align:right;"| 29&nbsp;820<ref name="popcia"/>
| style="text-align:right;"| 552
| [[Marigot]]
|-
| {{vlagland|Saint-Pierre en Miquelon}} (Frankryk)
| style="text-align:right;"| 242
| style="text-align:right;"| 6&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 25
| [[Saint-Pierre]]
|-
| {{vlagland|Sint Eustatius}} (Nederland)
| style="text-align:right;"| 21
| style="text-align:right;"| 2&nbsp;739<ref name="nethant"/>
| style="text-align:right;"| 130
| [[Oranjestad (Sint Eustatius)|Oranjestad]]
|-
| {{vlagland|Sint Maarten}} (Nederland)
| style="text-align:right;"| 34
| style="text-align:right;"| 40&nbsp;009<ref name="nethant"/>
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;177
| [[Philipsburg]]
|-
| {{vlagland|Sint Kitts en Nevis}}
| style="text-align:right;"| 261
| style="text-align:right;"| 52&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 199
| [[Basseterre]]
|-
| {{vlagland|Sint Lucia}}
| style="text-align:right;"| 539
| style="text-align:right;"| 172&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 319
| [[Castries]]
|-
| {{vlagland|Sint Vincent en die Grenadines}}
| style="text-align:right;"| 389
| style="text-align:right;"| 109&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 280
| [[Kingstown]]
|-
| {{vlagland|Trinidad en Tobago}}
| style="text-align:right;"| 5&nbsp;130
| style="text-align:right;"| 1&nbsp;339&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 261
| [[Port of Spain]]
|-
| {{vlagland|Turks- en Caicos-eilande}} (Verenigde Koninkryk)
| style="text-align:right;"| 948
| style="text-align:right;"| 33&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 35
| [[Cockburn Town]]
|-
| {{vlagland|Verenigde State}}
| style="text-align:right;"| 9&nbsp;629&nbsp;091
| style="text-align:right;"| 311&nbsp;630&nbsp;000
| style="text-align:right;"| 33
| [[Washington, D.C.]]
|- style=" font-weight:bold; " class="sortbottom"
! Noord-Amerika Totaal
| style="text-align:right;"| 24&nbsp;500&nbsp;995
| style="text-align:right;"| 541&nbsp;720&nbsp;440
| style="text-align:right;"| 23
|}
 
== Sien ook ==
* [[NAFTA]]
* [[Karibiese gebied]]
* [[Sentraal-Amerika]]
* [[Vlae van Noord-Amerika]]
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|North America}}
 
{{Kontinente}}
{{Gebied}}
{{Lande van Noord-Amerika}}
{{Gebiede van die wêreld}}
 
[[Kategorie:Noord-Amerika| ]]