Nobelprys vir Chemie: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
+ 2017 |
Uitgebrei |
||
Lyn 5:
Die pryse, wat 'n bedrag geld ([[Sweedse kroon|SEK]]10 miljoen, omtrent €1,1 miljoen of [[Amerikaanse dollar|VSA]]$1,3 miljoen per pryskategorie, wat dan gelykop onder die Bekroondes verdeel word), 'n goue medalje en 'n diploma insluit, word op 10 Desember, die herdenking van Nobel se sterfdag in 1896, uitgedeel.
Hieronder volg 'n lys van die ontvangers van die Nobelprys vir Chemie vanaf 1901 tot op hede.
__NOTOC__
[[#1900's|1900's]] – [[#1910's|1910's]] – [[#1920's|1920's]] – [[#1930's|1930's]] – [[#1940's|1940's]] – [[#1950's|1950's]] – [[#1960's|1960's]] – [[#1970's|1970's]] – [[#1980's|1980's]] – [[#1990's|1990's]] – [[#2000's|2000's]] – [[#2010's|2010's]]
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1900's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Vant Hoff.jpg|75px]]
| [[Jacobus Henricus van 't Hoff]]
| {{vlagland|Nederland}}
| uit erkenning vir die buitengewone dienste wat hy gelewer het deur die ontdekking van die wette van chemiese dinamika en die osmotiese druk in oplossings.
|-
| [[1902]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1902 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1902/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Hermann Emil Fischer c1895.jpg|75px]]
| [[Hermann Emil Fischer]]
| {{vlagland|Duitse Keiserryk}}
| uit erkenning vir die buitengewone dienste wat hy gelewer het deur sy werk ten opsigte van suiker- en puriensintese.
|-
| [[1903]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1903 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1903/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Arrhenius2.jpg|75px]]
| [[Svante Arrhenius]]
| {{vlagland|Swede}}
| uit erkenning vir die buitengewone dienste wat hy gelewer het ten opsigte van die bevordering van chemie deur sy elektrolitiese teorie van dissosiasie.
|-
| [[1904]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1904 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1904/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:William Ramsay.jpg|75px]]
| [[William Ramsay]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| uit erkenning vir sy dienste deur die ontdekking van die onreaktiewe gasvormige elemente in lug en sy bepaling van hul posisie in die Periodieke Stelsel.
|-
| [[1905]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1905 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1905/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Adolf von Baeyer (1905).jpg|75px]]
| [[Adolf von Baeyer]]
| {{vlagland|Duitse Keiserryk}}
| uit erkenning vir sy dienste ter bevordering van organiese chemie en die chemiese nywerheid deur sy werk ten opsigte van organiese kleurstowwe en hidro-aromatiese verbindings.
|-
| [[1906]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1906 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1906/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Henri Moissan.jpg|75px]]
| [[Henri Moissan]]
| {{vlagland|Frankryk}}
| uit erkenning vir die reuse-dienste deur hom gelewer in sy navorsing en vir die isolering van die element [[fluoor]], asook vir die ingebruikname in diens van die wetenskap van die elektriese oond wat na hom genoem is.
|-
| [[1907]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1907 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1907/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Eduard Buchner (Nobel 1907).jpg|75px]]
| [[Eduard Buchner]]
| {{vlagland|Duitse Keiserryk}}
| vir sy biochemiese navorsing en sy ontdekking van selvrye fermentasie.
|-
| [[1908]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1908 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1908/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Ernest Rutherford (Nobel).jpg|75px]]
| [[Ernest Rutherford]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}<br />{{vlagland|Nieu-Seeland}}
| vir sy ondersoeke na die disintegrasie van die elemente en die chemie van radioaktiewe stowwe.
|-
| [[1909]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1909 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1909/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Ostwald.jpg|75px]]
| [[Wilhelm Ostwald]]
| {{vlagland|Duitse Keiserryk}}
| uit erkenning vir sy werk ten opsigte van katalise en vir sy ondersoeke na die fundamentele beginsels wat chemiese ekwilibria en reaksietempo beheer.
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1910's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Otto Wallach.jpg|75px]]
| [[Otto Wallach]]
| {{vlagland|Duitse Keiserryk}}
| uit erkenning vir sy dienste aan organiese chemie en die chemiese nywerheid deur sy pionierswerk op die gebied van alisikliese verbindings.
|-
| [[1911]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1911 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1911/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Marie Curie (Nobel-Chem).jpg|75px]]
| [[Marie Curie]]
| {{vlagland|Pole}}<br />{{vlagland|Frankryk}}
| uit erkenning vir haar dienste ten opsigte van die bevordering van chemie deur die ontdekking van die elemente [[radium]] en [[polonium]] deur die isolering van radium en die bestudering van die aard en die verbindings van hierdie merkwaardige element.
|-
| rowspan='2' | [[1912]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1912 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1912/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Viktor-grignard.jpg|75px]]
| [[Victor Grignard]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Frankryk}}
| vir die ontdekking van die sogenaamde Grignard-reagens wat die vordering van organiese chemie grootliks bevorder het.
|-
| [[Lêer:Paul Sabatier.jpg|75px]]
| [[Paul Sabatier]]
| vir sy metode om organiese verbindings in die teenwoordigheid van fyn gedisintegreerde metale te hidrogeniseer, waardeur die vooruitgang van organiese chemie grootliks bevorder is.
|-
| [[1913]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1913 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1913/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Alfred Werner.jpg|75px]]
| [[Alfred Werner]]
| {{vlagland|Switserland}}
| uit erkenning vir sy werk ten opsigte van die binding van [[atoom|atome]] in molekule, waardeur hy nuwe lig op vroeëre navorsing gewerp en nuwe navorsingsvelde in veral anorganiese chemie toeganklik gemaak het.
|-
| [[1914]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1914 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1914/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Theodore william richards.jpg|75px]]
| [[Theodore William Richards]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| uit erkenning vir sy akkurate vasstelling van die [[atoomgewig]] van 'n groot aantal chemiese elemente.
|-
| [[1915]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1915 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1915/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Richard Willstätter ETH-Bib PI 55-BO-0022.jpg|75px]]
| [[Richard Willstätter]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Duitse Keiserryk}}
| vir sy navorsing ten opsigte van plantpigmente, en in die besonder chlorofil.
|-
| [[1918]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1918 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Fritz Haber.png|75px]]
| [[Fritz Haber]]
| vir die sintese van [[ammoniak]] en die elemente daarvan.
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1920's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Walther Nernst.jpg|75px]]
| [[Walther Nernst]]
| {{vlagland|Republiek van Weimar}}
| uit erkenning vir sy werk in termochemie.
|-
| [[1921]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1921 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1921/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Frederick Soddy.jpg|75px]]
| [[Frederick Soddy]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy bydrae tot ons kennis van die chemie van radioaktiewe stowwe en sy navorsing ten opsigte van die oorsprong en aard van [[isotoop|isotope]].
|-
| [[1922]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1922 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1922/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Francis William Aston.jpg|75px]]
| [[Francis William Aston]]
| vir sy ontdekking – deur middel van sy massaspektograaf – van isotope in 'n groot aantal nie-radioaktiewe elemente, en vir sy formulering van die heelgetalreël.
|-
| [[1923]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1923 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1923/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Fritz Pregl.jpg|75px]]
| [[Fritz Pregl]]
| {{vlagland|Oostenryk}}
| vir die uitvind van die metode van mikroanalise van organiese stowwe.
|-
| [[1925]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1925 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1925/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Richard Adolf Zsigmondy LOC.jpg|75px]]
| [[Richard Adolf Zsigmondy]]
| {{vlagland|Republiek van Weimar}}<br />{{vlagland|Hongarye}}
| vir sy demonstrasie van die heterogene aard van kolloïedoplossings en vir die metodes wat hy gebruik het en wat sedertdien fundamenteel in moderne kolloïedchemie geword het.
|-
| [[1926]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1926 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1926/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:The-svedberg-1.jpg|75px]]
| [[Theodor Svedberg]]
| {{vlagland|Swede}}
| vir sy werk ten opsigte van dispersiestelsels.
|-
| [[1927]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1927 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1927/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Heinrich Wieland.jpg|75px]]
| [[Heinrich Otto Wieland]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Republiek van Weimar}}
| vir sy navorsing ten opsigte van die samestelling van die galsure en verwante stowwe.
|-
| [[1928]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1928 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1928/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Windaus.jpg|75px]]
| [[Adolf Windaus]]
| vir die dienste gelewer deur sy navorsing ten opsigte van sterole en hul verwantskap met vitamiene.
|-
| rowspan='2' | [[1929]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1929 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1929/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:ArthurHarden.jpg|75px]]
| [[Arthur Harden]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='2' | vir hul navorsing ten opsigte van die fermentasie van suiker en fermentatiewe ensieme.
|-
| [[Lêer:Euler-chelpin.jpg|75px]]
| [[Hans von Euler-Chelpin]]
| {{vlagland|Swede}}
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1930's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Hans Fischer (Nobel).jpg|75px]]
| [[Hans Fischer]]
| rowspan='3' | {{vlagland|Republiek van Weimar}}
| vir sy navorsing ten opsigte van die samestelling van hemien en chlorofil, en veral sy sintese van hemien.
|-
| rowspan='2' | [[1931]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1931 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1931/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Carl Bosch.jpg|75px]]
| [[Carl Bosch]]
| rowspan='2' | uit erkenning vir hul bydraes tot die uitvinding en ontwikkeling van chemiese hoëdrukmetodes.
|-
| [[Lêer:Bergius.jpg|75px]]
| [[Friedrich Bergius]]
|-
| [[1932]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1932 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1932/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Langmuir.jpg|75px]]
| [[Irving Langmuir]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy ontdekkings en navorsing ten opsigte van oppervlakchemie.
|-
| [[1934]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1934 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1934/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Urey.jpg|75px]]
| [[Harold Urey]]
| vir sy ontdekking van swaar waterstof.
|-
| rowspan='2' | [[1935]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1935 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1935/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Joliot-fred.jpg|75px]]
| [[Frédéric Joliot-Curie]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Frankryk}}
| rowspan='2' | uit erkenning vir hul sintese van nuwe radioaktiewe elemente.
|-
| [[Lêer:Joliot-curie.jpg|75px]]
| [[Irène Joliot-Curie]]
|-
| [[1936]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1936 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1936/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Debye100.jpg|75px]]
| [[Peter Debye]]
| {{vlagland|Nederland}}
| vir sy bydraes tot ons kennis van die molekulêre struktuur deur sy navorsing ten opsigte van dipoolmomente en die diffraksie van [[X-strale]] en elektrone in gasse.
|-
| rowspan='2' | [[1937]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1937 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1937/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Norman Haworth.jpg|75px]]
| [[Norman Haworth]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy navorsing ten opsigte van koolhidrate en vitamien C
|-
| [[Lêer:Paul Karrer.jpg|75px]]
| [[Paul Karrer]]
| {{vlagland|Switserland}}
| vir sy navorsing ten opsigte van karotenoïede, flavien en vitamiene A en B2.
|-
| [[1938]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1938 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1938/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Richard Kuhn ETH-Bib Dia 248-065.jpg|75px]]
| [[Richard Kuhn]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Nazi-Duitsland}}
| vir sy werk ten opsigte van karotenoïede en vitamiene. Die owerheid van sy land het hom die prys van die hand laat wys, maar hy het later wel die diploma en die medalje ontvang.
|-
| rowspan='2' | [[1939]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1939 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1939/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:A. Butenandt 1921.jpg|75px]]
| [[Adolf Butenandt]]
| vir sy werk ten opsigte van geslagshormone. Die owerheid van sy land het hom die prys van die hand laat wys, maar hy het wel later die diploma en die medalje ontvang.
|-
| [[Lêer:Leopold Ruzicka ETH-Bib Portr 00239.jpg|75px]]
| [[Leopold Ružička]]
| {{vlagland|Kroasië}}<br />{{vlagland|Switserland}}
| vir sy werk ten opsigte van polimetilene en hoëre terpene.
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1940's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:George de Hevesy.jpg|75px]]
| [[George de Hevesy]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Nazi-Duitsland}}
| vir sy werk ten opsigte van die gebruik van isotope as spoorders in die bestudering van chemiese prosesse.
|-
| [[1944]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1944 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1944/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-46019-0001, Otto Hahn.jpg|75px]]
| [[Otto Hahn]]
| vir sy ontdekking van die splyting van swaar kerne.
|-
| [[1945]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1945 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1945/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Virtanen.jpg|75px]]
| [[Artturi Ilmari Virtanen]]
| {{vlagland|Finland}}
| vir sy navorsing en uitvindings op die gebied van landbou- en voedingschemie, en veral vir sy metode om voer te preserveer.
|-
| rowspan='3' | [[1946]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1946 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1946/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:James Batcheller Sumner.jpg|75px]]
| [[James B. Sumner]]
| rowspan='3' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy ontdekking dat ensieme gekristalliseer kan word.
|-
| [[Lêer:John Howard Northrop.jpg|75px]]
| [[John Howard Northrop]]
| rowspan='2' | vir hul bereiding van ensieme en virusproteïene in 'n suiwer vorm.
|-
| [[Lêer:Wendell Meredith Stanley.jpg|75px]]
| [[Wendell Meredith Stanley]]
|-
| [[1947]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1947 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1947/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Robert Robinson organic chemist.jpg|75px]]
| [[Robert Robinson]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy ondersoeke ten opsigte van plantprodukte van biologiese belang – veral die alkaloïede.
|-
| [[1948]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1948 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1948/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Arne Tiselius.jpg|75px]]
| [[Arne Tiselius]]
| {{vlagland|Swede}}
| vir sy navorsing ten opsigte van elektroforese en adsorpsieanalise, en veral vir sy ontdekkings aangaande die komplekse aard van die serumproteïene.
|-
| [[1949]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1949 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1949/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[William Giauque]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy bydrae op die gebied van chemiese termodinamika, veral wat die gedrag van stowwe teen uiters lae temperature betref.
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1950's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Otto Paul Hermann Diels.jpg|75px]]
| [[Otto Diels]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Wes-Duitsland}}
| rowspan='2' | vir hul ontdekking en ontwikkeling van die dieensintese.
|-
| [[Lêer:Kurt Alder Nobel.jpg|75px]]
| [[Kurt Alder]]
|-
| rowspan='2' | [[1951]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1951 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1951/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Mcmillan postcard.jpg|75px]]
| [[Edwin McMillan]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='2' | vir hul ontdekkings in die chemie van die trans-uraan-elemente.
|-
| [[Lêer:Glenn Seaborg 1964.jpg|75px]]
| [[Glenn T. Seaborg]]
|-
| rowspan='2' | [[1952]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1952 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1952/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Archer John Porter Martin Nobel.jpg|75px]]
| [[Archer Martin]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='2' | vir hul uitvinding van verdelingschromatografie.
|-
| [[Lêer:Richard Laurence Millington Synge.jpg|75px]]
| [[Richard Laurence Millington Synge]]
|-
| [[1953]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1953 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1953/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Hermann Staudinger.jpg|75px]]
| [[Hermann Staudinger]]
| {{vlagland|Wes-Duitsland}}
| vir sy ontdekkings op die gebied van makromolekulêre chemie.
|-
| [[1954]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1954 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1954/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Pauling.jpg|75px]]
| [[Linus Pauling]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy navorsing ten opsigte van die chemiese binding en die toepassing daarvan in die opheldering van die struktuur van komplekse stowwe.
|-
| [[1955]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1955 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1955/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Dr. Vincent du Vigneaud.jpg|75px]]
| [[Vincent du Vigneaud]]
| vir sy werk ten opsigte van biochemies belangrike swaelverbindings, veral vir die eerste sintese van 'n polipeptiedhormoon.
|-
| rowspan='2' | [[1956]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1956 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1956/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Cyril Norman Hinshelwood Nobel.jpg|75px]]
| [[Cyril Norman Hinshelwood]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='2' | vir hul navorsing ten opsigte van die meganisme van chemiese reaksies.
|-
| [[Lêer:Nikolay Semyonov Nobel.jpg|75px]]
| [[Nikolai Semjonof]]
| {{vlagland|Sowjetunie|1955}}
|-
| [[1957]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1957 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1957/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Alexander Todd Nobel.jpg|75px]]
| [[Alexander R. Todd]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy werk ten opsigte van nukleotiede en nukleotied-koënsieme.
|-
| [[1958]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1958 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1958/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Frederick Sanger2.jpg|75px]]
| [[Frederick Sanger]]
| vir sy werk aan die struktuur van proteïene en veral dié van insulien.
|-
| [[1959]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1959 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1959/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Heyrovsky Jaroslav crop.jpg|75px]]
| [[Jaroslav Heyrovský]]
| {{vlagland|Tsjeggoslowakye}}
| vir die ontdekking en ontwikkeling van die polarografiese ontledingsmetodes.
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1960's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
|
| [[Willard Libby]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy metode van die gebruik van [[koolstof-14]] vir die vasstelling van ouderdom in argeologie, geofisika en ander vertakkinge van die wetenskap.
|-
| [[1961]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1961 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1961/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Melvin Calvin.jpg|75px]]
| [[Melvin Calvin]]
| vir sy navorsing oor die assimilasie van koolstofdioksied in plante.
|-
| rowspan='2' | [[1962]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1962 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1962/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Max Perutz.jpg|75px]]
| [[Max Perutz]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='2' | vir hul ondersoeke na die strukture van globulêre proteïene.
|-
| [[Lêer:John Kendrew Nobel.jpg|75px]]
| [[John Kendrew]]
|-
| rowspan='2' | [[1963]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1963 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1963/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Karl Ziegler Nobel.jpg|75px]]
| [[Karl Ziegler]]
| {{vlagland|Wes-Duitsland}}
| rowspan='2' | vir hul ontdekkings op die gebied van die chemie en tegnologie van lang polimere.
|-
| [[Lêer:Giulio Natta Nobel.jpg|75px]]
| [[Giulio Natta]]
| {{vlagland|Italië}}
|-
| [[1964]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1964 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1964/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Dorothy Crowfoot Hodgkin]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir haar bepaling van die strukture van belangrike biochemiese stowwe deur middel van X-straal-tegnieke.
|-
| [[1965]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1965 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1965/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Robert Burns Woodward in 1965.jpg|75px]]
| [[Robert Burns Woodward]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy hoogstaande prestasies op die gebied van organiese sintese.
|-
| [[1966]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1966 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1966/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Mulliken,Robert 1929 Chicago.jpg|75px]]
| [[Robert S. Mulliken]]
| vir sy fundamentele werk oor chemiese bindinge en die elektroniese strukture van molekule deur middel van die molekuul-orbitaalmetode.
|-
| rowspan='3' | [[1967]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1967 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1967/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|75px]]
| [[Manfred Eigen]]
| {{vlagland|Wes-Duitsland}}
| rowspan='3' | vir hul ondersoeke na uiters vinnige chemiese reaksies wat ontstaan deur die versteuring van die ewewig deur middel van baie kort energiepulse.
|-
| [[Lêer:Ronald George Wreyford Norrish.jpg|75px]]
| [[Ronald George Wreyford Norrish]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|-
| [[Lêer:George Porter Nobel.jpg|75px]]
| [[George Porter]]
|-
| [[1968]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1968 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1968/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Onsager 1968.jpg|75px]]
| [[Lars Onsager]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| vir die ontdekking van die wederkerige verhoudings wat na hom genoem is en wat fundamenteel vir die termodinamika van onomkeerbare prosesse is.
|-
| rowspan='2' | [[1969]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1969 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1969/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Derek Barton]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='2' | vir hul bydraes tot die ontwikkeling van die konsep konformasie en die toepassing daarvan in chemie.
|-
| [[Lêer:Odd Hassel.jpg|75px]]
| [[Odd Hassel]]
| {{vlagland|Noorweë}}
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1970's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Luis Federico Leloir - young.jpg|75px]]
| [[Luis Federico Leloir]]
| {{vlagland|Argentinië}}
| vir sy ontdekking van suikernukleotiede en hul rol in die biosintese van koolhidrate.
|-
| [[1971]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1971 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1971/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Herzberg,Gerhard 1952 London.jpg|75px]]
| [[Gerhard Herzberg]]
| {{vlagland|Kanada}}<br />{{vlagland|Wes-Duitsland}}
| vir sy bydraes tot die kennis van die elektroniese strukture en geometrie van molekule, in die besonder vry radikale.
|-
| rowspan='3' | [[1972]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1972 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1972/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Christian B. Anfinsen, NIH portrait, 1969.jpg|75px]]
| [[Christian B. Anfinsen]]
| rowspan='3' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy werk aan ribonuklease, veral wat die verband tussen die aminosuurvolgorde en sy biologies-aktiewe bevestiging betref.
|-
|
| [[Stanford Moore]]
| rowspan='2' | vir hul bydrae tot die begrip van die verband tussen die chemiese strukture en katalitiese aktiwiteit van die aktiewe sentrum van die ribonuklease-molekuul.
|-
|
| [[William Howard Stein]]
|-
| rowspan='2' | [[1973]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1973 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1973/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Ernst Otto Fischer]]
| {{vlagland|Wes-Duitsland}}
| rowspan='2' | vir hul baanbrekerswerk wat onafhanklik van mekaar uitgevoer is ten opsigte van die chemie van die organometaalverbindings – die sogenaamde toebroodjieverbindings.
|-
| [[Lêer:Geoffrey Wilkinson (ca. 1976).jpg|75px]]
| [[Geoffrey Wilkinson]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|-
| [[1974]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1974 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1974/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Flory1.jpg|75px]]
| [[Paul Flory]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy fundamentele prestasies, beide teoreties en eksperimenteel, in die fisiese chemie van makromolekule.
|-
| rowspan='2' | [[1975]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1975 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1975/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[John Cornforth]]
| {{vlagland|Australië}}<br />{{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy werk oor die stereochemie van ensiemgekataliseerde reaksies
|-
| [[Lêer:Vladimir Prelog ETH-Bib Portr 00214.jpg|75px]]
| [[Vladimir Prelog]]
| {{vlagland|Joego-Slawië}}<br />{{vlagland|Switserland}}
| vir sy navorsing oor die stereochemie van organiese molekule en reaksies.
|-
| [[1976]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1976 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1976/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:William n lipscomb jr.jpg|75px]]
| [[William Lipscomb]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy ondersoeke na die struktuur van borane wat die probleme van chemiese binding toelig.
|-
| [[1977]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1977 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1977/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Prigogine1954.jpg|75px]]
| [[Ilya Prigogine]]
| {{vlagland|België}}
| vir sy bydraes tot nie-ewewigstermodinamika en in die besonder die teorie van dissiperende strukture.
|-
| [[1978]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1978 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1978/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Peter D. Mitchell]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy bydrae tot die insig in biologiese energie-oordrag deur die formulering van die chemiosmotiese teorie.
|-
| rowspan='2' | [[1979]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1979 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1979/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Herbert C. Brown]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='2' | vir hul ontwikkeling van die gebruik van verbindings wat boron en fosfor bevat in belangrike reagense in organiese sintese.
|-
|
| [[Georg Wittig]]
| {{vlagland|Wes-Duitsland}}
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1980's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:Paul Berg in 1980.jpg|75px]]
| [[Paul Berg]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy basiese ondersoeke ten opsigte van die biochemie van nukleïensure, met bepaalde betrekking tot rekombinante DNS.
|-
| [[Lêer:WalterGilbert2.jpg|75px]]
| [[Walter Gilbert]]
| rowspan='2' | vir hul bydraes ten opsigte van die bepaling van basisvolgordes in nukleïensure.
|-
| [[Lêer:Frederick Sanger2.jpg|75px]]
| [[Frederick Sanger]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|-
| rowspan='2' | [[1981]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1981 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1981/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Kenichi Fukui]]
| {{vlagland|Japan}}
| rowspan='2' | vir die teorieë wat hulle onafhanklik van mekaar ontwikkel het aangaande die verloop van chemiese reaksies.
|-
| [[Lêer:Roald Hoffmann.jpg|75px]]
| [[Roald Hoffmann]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Pole}}
|-
| [[1982]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1982 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1982/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Aaron Klug 1979.jpg|75px]]
| [[Aaron Klug]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir die ontwikkeling van kristallografiese elektronmikroskopie en sy struktuuropheldering van biologies belangrike nukleïensuur-proteïen-komplekse.
|-
| [[1983]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1983 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1983/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:HD.3F.005 (11086397086).jpg|75px]]
| [[Henry Taube]]
| rowspan='5' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy werk ten opsigte van die meganismes van elektronoordragreaksies, veral in metaalkomplekse.
|-
| [[1984]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1984 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1984/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:R. B. Merrifield.jpg|75px]]
| [[Robert Bruce Merrifield]]
| vir die ontwikkeling van metodologie vir chemiese sintese op 'n vaste matrys.
|-
| rowspan='2' | [[1985]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1985 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1985/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Herbert Hauptman - UB 2009.jpg|75px]]
| [[Herbert A. Hauptman]]
| rowspan='2' | vir hul uitsonderlike prestasies ten opsigte van die ontwikkeling van direkte metodes vir die bepaling van kristalstruktuur.
|-
| [[Lêer:Jerome Karle.jpg|75px]]
| [[Jerome Karle]]
|-
| rowspan='3' | [[1986]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1986 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1986/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Herschbach cropped.JPG|75px]]
| [[Dudley R. Herschbach]]
| rowspan='3' | vir hul bydraes ten opsigte van die dinamika van chemies-elementêre prosesse.
|-
| [[Lêer:Yuan T. Lee 1-1.jpg|75px]]
| [[Yuan T. Lee]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Republiek China}}
|-
|
| [[John Polanyi]]
| {{vlagland|Kanada}}<br />{{vlagland|Hongarye}}
|-
| rowspan='3' | [[1987]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1987 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1987/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Donald J. Cram]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='3' | vir hul ontwikkeling en gebruik van molekule met struktuurspesifieke interaksies van hoë selektiwiteit.
|-
| [[Lêer:Bundesarchiv B 145 Bild-F088117-0003, Jean-Marie Lehn.jpg|75px]]
| [[Jean-Marie Lehn]]
| {{vlagland|Frankryk}}
|-
|
| [[Charles J. Pedersen]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| rowspan='3' | [[1988]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1988 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1988/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Johann Deisenhofer]]
| rowspan='3' | {{vlagland|Wes-Duitsland}}
| rowspan='3' | vir die bepaling van die driedimensionele struktuur van 'n fotosintetiese reaksiesentrum.
|-
| [[Lêer:Robert Huber.JPG|75px]]
| [[Robert Huber]]
|-
| [[Lêer:Michel, Hartmut (1948).jpg|75px]]
| [[Hartmut Michel]]
|-
| rowspan='2' | [[1989]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1989 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1989/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Sidney Altman crop.jpg|75px]]
| [[Sidney Altman]]
| {{vlagland|Kanada}}<br />{{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='2' | vir hul ontdekking van die katalitiese eienskappe van ribonukleïensuur (RNS)
|-
| [[Lêer:Thomas r. cech.jpg|75px]]
| [[Thomas Cech]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
|}
==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 1990's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| [[Lêer:E.J.Coreyx240.jpg|75px]]
| [[Elias James Corey]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy ontwikkeling van die teorie en metodologie van organiese sintese.
|-
| [[1991]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1991 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1991/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Richard R Ernst.jpg|75px]]
| [[Richard R. Ernst]]
| {{vlagland|Switserland}}
| vir sy bydraes tot die ontwikkeling van die metodologie van hoë-resolusie kernmagnetieseresonansiespektroskopie (KMR-spektroskopie).
|-
| [[1992]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1992 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1992/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Prof. Dr. Rudolph A. Marcus.jpg|75px]]
| [[Rudolph A. Marcus]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Kanada}}
| vir sy bydraes tot die teorie van elektronoordragreaksies in chemiese stelsels.
|-
| rowspan='2' | [[1993]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1993 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1993/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Kary Mullis.jpg|75px]]
| [[Kary Mullis]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| toegeken vir bydraes tot die ontwikkeling van metodes binne DNS-gebaseerde chemie [...] vir sy uitvind van die [[Polimerase kettingreaksiemetode|polimerase kettingreaksiemetode (PKR)]].
|-
|
| [[Michael Smith]]
| {{vlagland|Kanada}}
| toegeken vir bydraes tot die ontwikkeling van metodes binne DNS-gebaseerde chemie [...] vir sy fundamentele bydraes tot die totstandkoming van oligonukleotied-gebaseerde, teikengerigte mutagenese en die ontwikkeling daarvan vir proteïenondersoeke.
|-
| [[1994]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1994 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1994/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Oláh György előadása 8299.jpg|75px]]
| [[George Andrew Olah]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Hongarye}}
| vir sy bydrae tot karbokatioonchemie
|-
| rowspan='3' | [[1995]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1995 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1995/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Paul Jozef Crutzen 128.jpg|75px]]
| [[Paul J. Crutzen]]
| {{vlagland|Nederland}}
| rowspan='3' | vir hul werk in atmosferiese chemie, veral wat die vorming en afbreek van osoon betref.
|-
| [[Lêer:Mario Molina 1c389 8387.jpg|75px]]
| [[Mario J. Molina]]
| {{vlagland|Meksiko}}
|-
| [[Lêer:F. Sherwood Rowland.jpg|75px]]
| [[F. Sherwood Rowland]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| rowspan='3' | [[1996]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1996 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1996/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Robert Curl crop 2009 CHAO.jpg|75px]]
| [[Robert Curl]]
| rowspan='3' | vir hul ontdekking van Buckminsterfullerene.
|-
| [[Lêer:Harold Kroto 1c389 8471.sweden.jpg|75px]]
| [[Harry Kroto]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|-
| [[Lêer:Richard Smalley.jpg|75px]]
| [[Richard Smalley]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| rowspan='3' | [[1997]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1997 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1997/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Paul D. Boyer.jpg|75px]]
| [[Paul D. Boyer]]
| rowspan='2' | vir hul opheldering van die ensimatiese meganisme onderliggend aan die sintese van adenosientrifosfatase (ATPase)
|-
|
| [[John E. Walker]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|-
| [[Lêer:Skou2008crop.jpg|75px]]
| [[Jens Christian Skou]]
| {{vlagland|Denemarke}}
| vir die eerste ontdekking van 'n ioondraende ensiem, Na+, K+-ATPase.
|-
| rowspan='2' | [[1998]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1998 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1998/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:WalterKohnGraz21042006 1.jpg|75px]]
| [[Walter Kohn]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy ontwikkeling van die digtheidsfunksionele teorie
|-
| [[Lêer:John Anthony Pople.png|75px]]
| [[John Pople]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| vir sy ontwikkeling van berekeningsmetodes in kwantumchemie.
|-
| [[1999]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 1999 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1999/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Ahmed Zewail.jpg|75px]]
| [[Ahmed Zewail]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Egipte}}
| vir sy ondersoeke na die oorgangstoestande van chemiese reaksies met behulp van femtosekondspektroskopie.
|}
== 2000's ==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 2000's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| rowspan='3' | [[2000]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2000 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2000/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Heeger, Alan J. (1936).jpg|75px]]
| [[Alan J. Heeger]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='3' | vir die ontdekking en ontwikkeling van geleidende polimere.
|-
| [[Lêer:Alan MacDiarmid 2005.017.004e crop.tif|75px]]
| [[Alan MacDiarmid]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Nieu-Seeland}}
|-
| [[Lêer:Hideki Shirakawa 20011212.jpg|75px]]
| [[Hideki Shirakawa]]
| {{vlagland|Japan}}
|-
| rowspan='3' | [[2001]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2001 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2001/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[William Standish Knowles]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='2' | vir hul werk aan chiraalgekataliseerde hidrogenasiereaksies
|-
| [[Lêer:Rioji Noyori.jpg|75px]]
| [[Ryōji Noyori]]
| {{vlagland|Japan}}
|-
|
| [[Karl Barry Sharpless]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir sy werk aan chiraalgekataliseerde oksidasiereaksies.
|-
| rowspan='3' | [[2002]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2002 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2002/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:John B Fenn01.jpg|75px]]
| [[John Fenn]]
| rowspan='2' | vir hul ontwikkeling van sagte desorbering-ionisasiemetodes vir massaspektrometriese analises van biologiese makromolekule
|-
| [[Lêer:Koichi Tanaka 2003.jpg|75px]]
| [[Koichi Tanaka]]
| {{vlagland|Japan}}
|-
| [[Lêer:Kurt-Wuethrich.jpg|75px]]
| [[Kurt Wüthrich]]
| {{vlagland|Switserland}}
| vir sy ontwikkeling van kernmagnetiese resonansiespektroskopie vir die bepaling van die driedimensionele struktuur van biologiese makromolekule in oplossing.
|-
| rowspan='2' | [[2003]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2003 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2003/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Peter Agre.jpg|75px]]
| [[Peter Agre]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| vir ontdekkings rakende kanale in selmembrane [...] vir die ontdekking van waterkanale.
|-
| [[Lêer:Roderick MacKinnon, M.D..jpg|75px]]
| [[Roderick MacKinnon]]
| vir ontdekkings rakende kanale in selmembrane [...] vir strukturele en meganistiese studies van ioon-kanale.
|-
| rowspan='3' | [[2004]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2004 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2004/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Nobel2004chemistrylaurets-Ciehanover.jpg|75px]]
| [[Aaron Ciechanover]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Israel}}
| rowspan='3' | vir die ontdekking van ubikitien-bemiddelde proteïen-afbreking. Hierdie chemici het aan die begin van die 1980's een van die sel se mees belangrike sikliese prosesse, naamlik die afbreking van die proteïne waaruit alle lewende wesens opgebou is, ontdek.
|-
| [[Lêer:Nobel2004chemistrylaurets-Hershko.jpg|75px]]
| [[Avram Hershko]]
|-
| [[Lêer:Nobel2004chemistrylaurets-Rose.jpg|75px]]
| [[Irwin Rose]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| rowspan='3' | [[2005]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2005 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2005/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Chauvin, Yves (1930-2015).jpg|75px]]
| [[Yves Chauvin]]
| {{vlagland|Frankryk}}
| rowspan='3' | vir die ontwikkeling van die metatese-metode in organiese sintese.
|-
| [[Lêer:Robert Grubbs.jpg|75px]]
| [[Robert H. Grubbs]]
| rowspan='3' | {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| [[Lêer:R. Schrock 2012b.jpg|75px]]
| [[Richard R. Schrock]]
|-
| [[2006]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2006 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2006/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Roger.Kornberg.JPG|75px]]
| [[Roger D. Kornberg]]
| vir sy studies van die molekulêre basis van eukariotiese transkripsie.
|-
| [[2007]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2007 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2007/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Prof Ertl-Portrait.jpg|75px]]
| [[Gerhard Ertl]]
| {{vlagland|Duitsland}}
| vir sy studies van chemiese prosesse op vaste oppervlakke.
|-
| rowspan='3' | [[2008]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2008 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2008/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Osamu Shimomura-press conference Dec 06th, 2008-2.jpg|75px]]
| [[Osamu Shimomura]]
| {{vlagland|Japan}}
| rowspan='3' | vir die ontdekking en ontwikkeling van die groen fluoresserende proteïen, GFP.
|-
| [[Lêer:Martin Chalfie-press conference Dec 07th, 2008-4.jpg|75px]]
| [[Martin Chalfie]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| [[Lêer:Roger Tsien-press conference Dec 07th, 2008-2.jpg|75px]]
| [[Roger Y. Tsien]]
|-
| rowspan='3' | [[2009]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2009 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2009/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Nobel Prize 2009-Press Conference KVA-04.jpg|75px]]
| [[Venkatraman Ramakrishnan]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Indië}}<br />{{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='3' | vir die studie van die struktuur en funksie van die ribosoom.
|-
| [[Lêer:Nobel Prize 2009-Press Conference KVA-10.jpg|75px]]
| [[Thomas A. Steitz]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| [[Lêer:Nobel Prize 2009-Press Conference KVA-15.jpg|75px]]
| [[Ada Yonath]]
| {{vlagland|Israel}}
|}
== 2010's ==
{| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel"
|+ '''Nobelprys vir Chemie, 2010's'''
!Jaar
!colspan='2' | Naam
!Land
!Beweegrede
|-
| rowspan='3' | [[2010]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2010 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2010/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Richard F. Heck2010.jpg|75px]]
| [[Richard F. Heck]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='3' | vir palladium gekataliseerde kruis koppelings in organiese sintese.
|-
| [[Lêer:Nobel Prize 2010-Press Conference KVA-DSC 7397.jpg|75px]]
| [[Ei-ichi Negishi]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Japan}}
|-
| [[Lêer:Nobel Prize 2010-Press Conference KVA-DSC 7370.jpg|75px]]
| [[Akira Suzuki]]
|-
| [[2011]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2011 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2011/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Nobel Prize 2011-Nobel interviews KVA-DSC 8039.jpg|75px]]
| [[Dan Shechtman]]
| {{vlagland|Israel}}
| vir die ontdekking van bykans-kristalle.
|-
| rowspan='2' | [[2012]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2012 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2012/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Lefkowitz3.jpg|75px]]
| [[Robert Lefkowitz]]
| rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='2' | vir studies van G-proteïen-gekoppelde reseptore.
|-
| [[Lêer:Brian Kobilka (649437151).jpg|75px]]
| [[Brian Kobilka]]
|-
| rowspan='3' | [[2013]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2013 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2013/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Martin Karplus Nobel Prize 22 2013.jpg|75px]]
| [[Martin Karplus]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Oostenryk}}
| rowspan='3' | vir die ontwikkeling van multiskaal modelle vir komplekse chemiese stelsels.
|-
| [[Lêer:Michael Levitt.jpg|75px]]
| [[Michael Levitt]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Verenigde Koninkryk}}<br />{{vlagland|Israel}}
|-
| [[Lêer:AW TW PS.jpg|75px]]
| [[Arieh Warshel]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Israel}}
|-
| rowspan='3' | [[2014]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2014 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2014/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Eric Betzig.jpg|75px]]
| [[Eric Betzig]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
| rowspan='3' | vir die ontwikkeling van super-oplossende fluoressensie mikroskopie.
|-
| [[Lêer:Stefan W Hell.jpg|75px]]
| [[Stefan Hell]]
| {{vlagland|Duitsland}}<br />{{vlagland|Roemenië}}
|-
| [[Lêer:WE Moerner.jpg|75px]]
| [[William E. Moerner]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| rowspan='3' | [[2015]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2015 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2015/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Tomas Lindahl 0209.jpg|75px]]
| [[Tomas Lindahl]]
| {{vlagland|Swede}}<br />{{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
| rowspan='3' | vir meganistiese studies van DNA-herstelling.
|-
| [[Lêer:Paul L. Modrich 0151.jpg|75px]]
| [[Paul L. Modrich]]
| {{vlagland|Verenigde State}}
|-
| [[Lêer:Aziz Sancar 0176.jpg|75px]]
| [[Aziz Sancar]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Turkye}}
|-
| rowspan='3' | [[2016]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2016 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2016/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
| [[Lêer:Nobel Laureates 0828 (30679373053).jpg|75px]]
| [[Jean-Pierre Sauvage]]
| {{vlagland|Frankryk}}
| rowspan='3' | vir die ontwerp en sintese van molekulêre masjiene.
|-
| [[Lêer:Nobel Laureates 0953 (31117136180).jpg|75px]]
| [[Fraser Stoddart]]
| {{vlagland|Verenigde State}}<br />{{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|-
| [[Lêer:FeringaWiki.jpg|75px]]
| [[Ben Feringa]]
| {{vlagland|Nederland}}
|-
| rowspan='3' | [[2017]]<ref>{{en}} {{cite web | title = The Nobel Prize in Chemistry 2017 | publisher = Nobelprize.org | url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2017/index.html |accessdate=8 Oktober 2017}}</ref>
|
| [[Jacques Dubochet]]
| {{vlagland|Switserland}}
| rowspan='3' | vir die ontwikkeling van krio-elektronmikroskopie vir die hoë-resolusie struktuurbepaling van biomolekules in oplossing.
|-
|
| [[Joachim Frank]]
| {{vlagland|Duitsland}}<br />{{vlagland|Verenigde State}}
|-
|
| [[Richard Henderson]]
| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}}
|}
== Sien ook ==
Line 153 ⟶ 1 031:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Nobel Prize in Chemistry}}
* {{en}} {{cite web | title =
* {{en}} {{cite web | title =
[[Kategorie:Nobelprys|Chemie]]
|