Summis desiderantes affectibus
Summis desiderantes affectibus (Latyn vir "begeer met die hoogste ywer"), soms afgekort tot Summis desiderantes[1][2] was 'n pouslike bul met betrekking tot heksery wat op 5 Desember 1484 deur Pous Innocentius VIII uitgereik is.[3]
Hekse en die Kerk wysig
Geloof in heksery is oud. Deuteronomium 18:11-12 in die Hebreeuse Bybel sê: "Laat daar onder julle niemand gevind word wat sy seun of dogter in die vuur verbrand nie, of 'n waarsêer, besweerder, of towerspreuk, of een wat spoke en geeste raadpleeg of woorde uit die dode soek."
Pous Gregorius VII het in 1080 aan Harald III van Denemarke geskryf en verbied dat hekse doodgemaak word as hulle vermoed het dat hulle storms of mislukking van oeste of pes veroorsaak het. Volgens Herbert Thurston is die hewige veroordeling en vervolging van vermeende towenaars wat die heksejagte van 'n latere eeu gekenmerk het, nie algemeen gevind in die eerste dertienhonderd jaar van die Christelike era nie.[4]
Volgens historici soos Martin Del Rio en P.G. Maxwell-Stuart, "Die vroeë Kerk het die onderskeid tussen wit- en swartmagie uiteengesit ... Die strawwe was beperk tot belydenis, bekering en liefdadigheidswerk".[5]
Dominikaanse Inkwisisie oorsprong wysig
Die bul is geskryf in reaksie op die versoek van die Dominikaanse inkwisiteur Heinrich Kramer vir uitdruklike magtiging om heksery in Duitsland te vervolg, nadat hy hulp geweier is deur die plaaslike kerklike owerhede,[2] wat volgehou het dat die afvaardigingsbrief nie spesifiek genoem het waar die inkwisiteurs mag opereer, kon hulle nie wettiglik hul funksies in hul gebiede uitoefen nie. Die bul het probeer om hierdie jurisdiksiegeskil reg te stel deur spesifiek die bisdomme Mainz, Keulen, Trier, Salzburg en Bremen te identifiseer.[3]
Innocent se bul het niks nuuts uitgevaardig nie. Die direkte strekking daarvan was om die magte wat reeds aan Kramer (ook bekend as "Henry Institoris") en James Sprenger verleen is om met heksery sowel as dwaalleer te hanteer, te bekragtig, en dit het 'n beroep op die biskop van Strasburg (toe Albert van Palts-Mosbach) gedoen om aan die inkwisiteurs alle moontlike ondersteuning te verleen.[4] Sommige geleerdes beskou die bul as "duidelik polities", gemotiveer deur jurisdiksiegeskille tussen die plaaslike Duitse Katolieke priesters en geestelikes van die Kantoor van die Inkwisisie wat meer direk aan die pous geantwoord.[6]
Inhoud wysig
Die bul het die bestaan van hekse erken:
“Baie persone van beide geslagte, onbewus van hul eie verlossing en afdwaal van die Katolieke Geloof, het hulself aan duiwels, inkubi en succubi oorgegee, en deur hul beswerings, towerspreuke, beswerings en ander vervloekte bekoring en kunsvlyt, groothede en gruwelike oortredings, het doodgemaakte babas wat nog in die moederskoot is, soos ook die nageslag van beeste, die opbrengs van die aarde, die druiwe van die wingerdstok, die vrugte van die bome, ja, mans en vroue, lasdiere, beeste, soos sowel as diere van ander soorte, wingerde, boorde, weivelde, weiveld, mielies, koring en alle ander graan; hierdie ellendiges verdruk en pynig voorts mans en vroue, kuddediere, tropdiere, sowel as diere van ander soorte, met verskriklike en jammerlike pyne en seer siektes, beide inwendig en uiterlik; hulle verhinder mans om die seksuele daad te verrig en vroue om swanger te raak ... hulle verloën godslasterlik daardie Geloof wat aan hulle behoort deur die Sakrament van die Doop, en op aanstigting van die Vyand van die Mensdom deins hulle nie terug om die vuilste gruwels te pleeg en te pleeg nie en vuilste uitspattighede tot die dodelike gevaar van hul eie siele ... die gruwels en groothede ter sprake bly ongestraf nie sonder openlike gevaar vir die siele van baie en gevaar van ewige verdoemenis nie.”[7]
Dit het goedkeuring gegee dat die Inkwisisie voortgaan om sulke persone "volgens wat hul toekom" te "regstel, gevange te neem, te straf en te tugtig". Die bul het in wese Kramer se siening herhaal dat 'n uitbreek van heksery en dwaalleer in die Rynriviervallei plaasgevind het, spesifiek in die biskoppe van Mainz, Keulen en Trier, sowel as in Salzburg en Bremen, insluitend beskuldigings van sekere dade.[8]
Die bul het plaaslike owerhede aangemoedig om met die inkwisiteurs saam te werk en diegene wat hul werk belemmer het, met ekskommunikasie gedreig.[9] Ten spyte van hierdie dreigement het die bul nie daarin geslaag om te verseker dat Kramer die ondersteuning kry waarop hy gehoop het nie, wat veroorsaak het dat hy aftree en sy sienings oor heksery in sy boek Malleus Maleficarum, wat in 1487 gepubliseer is, saamgevat het. Die Malleus het bely, gedeeltelik bedrieglik, om deur die Universiteit van Keulen goedgekeur te wees, en dit was opspraakwekkend in die stigma wat dit aan heksery as 'n erger misdaad as dwaalleer geheg het en in sy noemenswaardige animus teen vroue.[4]
Summis desiderantes affectibus is gepubliseer as deel van die voorwoord van die boek, wat pouslike goedkeuring vir die werk impliseer.[10] Die Malleus Maleficarum het egter drie jaar later 'n amptelike veroordeling deur die Kerk ontvang, en Kramer se aansprake van goedkeuring word deur moderne geleerdes as misleidend beskou.[11]
Die bul, wat die geestelike en die sekulêre misdade van heksery gesintetiseer het,[12] word dikwels beskou as om die deur oop te maak vir die heksejagte van die vroeë moderne tydperk. Die ooreenkomste daarvan met vorige pouslike dokumente, klem op prediking en gebrek aan dogmatiese uitspraak bemoeilik egter hierdie siening.[2]
Verwysings wysig
- ↑ Kors and Peters, bl. 180; Burr, bl. 7: Burr verwys ook na hierdie dokument as The Witch-Bull of 1484.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Kors and Peters, 2000, bl. 177.
- ↑ 3,0 3,1 Halsall, Paul. "Innocent VIII: BULL Summis desiderantes, 5 Des 1484", Medieval Sourcebook, Fordham University
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Thurston, Herbert. "Witchcraft." The Catholic Encyclopedia Vol. 15. New York: Robert Appleton Company, 1912. 12 Julie 2015
- ↑ Del Rio, Martin Antoine and Maxwell-Stuart, P. G., Investigations Into Magic, Manchester University Press, 2000 ISBN 9780719049767
- ↑ Darst, 1979, bl. 298.
- ↑ Aanhaling uit die 1928 Engelse vertaling van die bul.
- ↑ Black, 2003, bl. 6.
- ↑ Darst, 1979, bl. 299.
- ↑ Russell, bl. 229–231
- ↑ SienMalleus Maleficarum.
- ↑ Hierdie spesifieke kulturele en intellektuele agtergrond wat die Duitse heksejagte moontlik gemaak het, word ondersoek deur H. Erik Midelfort, Witch Hunting in Southwestern Germany, 1562–1684,(Stanford University Press) 1972, met volledige bibliografie.