Swartbergpas

Die Swartbergpas is 'n bergpas. Dit word algemeen beskou as die laaste meesterstuk van die padingenieur Thomas Bain en is teen die einde van die 19de eeu deur gevangenes gebou. Die pas vorm deel van die Swartberg Natuurreservaat, strek tussen die dorpe Oudtshoorn en Prins Albert, en word bestuur vir sy ekologiese, argeologiese en kultuur-historiese belang. Die pas is in 1988 as Nasionale Monument verklaar tydens die eeufees van sy bestaan. 

Swartbergpas
Die Swartbergpas
Swartbergpas
Koördinate: 33°21′8″S 22°2′45″O
Ligging	Oudtshoorn en Prins Albert
Maksimumhelling	1:7
Hoogte	1 583 m
Lengte	27 km
Oppervlak	Grond
Ingenieur	Thomas Bain
Begin in	1881
Voltooi in	1888
In	Swartberg
Pad	R328

Agtergrond

Die konstruksie van hierdie pas het gevolg na die oprigting van Meiringspoort in 1858, en die Seweweekspoort rondom dieselfde tyd ten einde 'n derde handels- en verbindingsroete te skep tussen die Klein Karoo, Groot Karoo en die Tuinroete, veral aangesien eersgenoemde twee roetes dikwels vir geruime tye gesluit moes word weens rotsstortings of vloedskade. In November 1881 is bouwerk aan die Prins Albert-kant begin. Hoewel die pas amptelik geopen is vir verkeer op 10 Januarie 1888, toon die datumsteen by die hoogste klipstuwal die jaar 1886, nadat dit rekonstrueer is as gevolg van hewige vloede wat in 1885 ondervind is in Oudtshoorn. Die pas is 27 kilometer lank, met 'n relatiewe steil helling van ongeveer 1:7, dit bereik 'n hoogte van 1 583 meter bo seevlak, en word geken aan kilometers van versperringsmure uit klip, skerp kronkeldraaie en asemrowende uitsigte.

Konstruksie

Sneeubedekte pieke naby die Swartbergpas buite Oudtshoorn.

Thomas Bain, seun van bekende padinspekteur en geoloog, Andrew Geddes Bain, werkend in die George distrik, is in 1879 deur die regering opdrag gegee om 'n nuwe roete deur die Swartberg bergreeks te ondersoek en beplan. Die Swartberge strek oor die Klein Karoo en Groot Karoo, beide semi-droë gebiede in Suid-Afrika, en na bewering is voetpaaie oor hierdie berge tussen die dorpe Oudtshoorn en Prins Albert reeds in die 1830’s gebruik vir handelsverkeer. Bain se konstruksieplan is in 1880 deur die regering goedgekeur, en in 1881 is die tender van ene John Tassie teen 'n koste van ongeveer £18 120 aanvaar. Onder Tassie se leiding het sowat 100 Mosambiekers afkomstig van Delagoabaai met oprigting van die pas begin, maar het slegs 6 kilometer gevorder oor 'n tydperk van 13 maande totdat Tassie bankrot gespeel het. Bain het gevolglik die projek weer oorgeneem laat in 1883 en tussen 200 en 240 gevangenes se arbeid gebruik in die konstruksie van die pas.

Interessante feite

Ongeveer 150 gevangenes is oorlede gedurende die bou van die pas en hul grafte kan nog steeds daar gevind word. Gevangenes is gebruik om teen 'n laer koste te bou, hierdie arbeid het meegebring dat die koste van die bou van die pas van ongeveer £25 000 na ongeveer £18 120 verminder is. Gevaarlike gevangenes soos moordenaars is vasgeketting terwyl hulle klippe moes gekap het.

Galery

• 
  Die 'muur van vuur' op die Swartbergpas.
• 
  Die boonste punt.
• 
  Suidelike uitsig vanaf die kruin.
• 
  Noordelike uitsig vanaf die kruin.

Eksterne skakels

• Die Burger ^{[dooie skakel]}
• Weg: Swartbergpas ^{[dooie skakel]}
• Oudtshoorn info Geargiveer 14 April 2016 op Wayback Machine
• Prince Albert Tourism Geargiveer 5 Junie 2010 op Wayback Machine
• Litnet webwerf Geargiveer 4 November 2011 op Wayback Machine

Sien ook

• Lys van bergpasse in Suid-Afrika