Voyage au bout de la nuit
Voyage au bout de la nuit (Afrikaans: Reis na die einde van die nag) is die eerste roman van Louis-Ferdinand Céline, gepubliseer in Parys in 1932.
Storielyn wysig
Reis na die einde van die nag beskryf die wedervaringe van die hoofkarakter Ferdinand Bardamu, feitlik 'n alter-ego van Céline. Hy word op byna outobiografiese wyse gevolg, eers tydens die Eerste Wêreldoorlog, aan die front in Vlaandere (1917), waar hy die médaille militaire verwerf en blywende liggaamlike letsel opdoen; Daarna is daar sprake van 'n kortstondige en ongelukkige koloniale loopbaan in Afrika (1916-1917); later gaan hy na die Verenigde State, waar hy onder meer die werkomstandighede by Ford in Detroit ondersoek (Celine het dit self ook gedoen en gepubliseer rondom die tyd sy kritieke essay La médecine chez Ford). Uiteindelik eindig Bardamu (net soos weer Céline self) as dokter in Clichy, 'n voorstad van Parys.
Tipering en waardering wysig
Reis na die einde van die nag kan wel gesien word as 'n roman oor die banaliteit en sinloosheid van die lewe, alhoewel die einde (die vestiging van Bardamu as dokter) ook wel gesien kan word as in lyn met 'n Bildungsroman: na die lyding wat hy self geken en gesien het tydens sy omswerwing in die ou en die nuwe wêreld, sal Bardamu voortaan beroepshalwe menslike leed verminder. Sy eie bestaan word egter skaars meer sinvol, eerder nog meer verward as wat dit was.
Reis na die einde van die nag word in belangrike mate getipeer deur Céline se lewendige taalgebruik, met baie hiperboliese oordrywings en die proses van weglatings (die oorslaan van dele, wat die leser dan self mag invul). Tog kan sy taalgebruik in Reis na die einde van die nag in die taal tog aansluit by klassieke prosavorme en het Céline dit vir sy latere werk tipiese ritmiese taalgebruik (sy "petite musique", met die kenmerkende drie punte) nog nie gevind nie. Dit neem nie weg dat baie Celine-liefhebbers Reis na die einde van die nag nog steeds sien as 'n hoogtepunt, vir menigeen 'n hoogtepunt uit Céline se oeuvre.
Reis na die einde van die nag is in 1932 bekroon met die Prix Renaudot. Le Monde het die boek in 1996 as sesde in 'n oorsig van die beste literêre werke uit die twintigste eeu aangewys. In 2008 behaal die boek 'n vyfde plek in die lys van beste buitelandse boeke, wat is opgestel deur 'n publieke menigspeiling, georganiseer deur NRC en NPS. In 2002 is die boek opgeneem in die lys van die beste 100 boeke uit die wêreld literatuur, saamgestel deur die gesamentlike Noorse boekeklubs en die Sweedse Akademie.
Bronnelys wysig
- A. Bachrach e.a.: Encyclopedie van de wereldliteratuur. Bussum, 1980-1984. ISBN 90-228-4330-0
- Till R. Kuhnle: Louis-Ferdinand Céline, "Voyage au bout de la nuit" 1932. in Wolfgang Asholt, Hg.: 20. Jahrhundert: Roman., Tübingen 2007 ISBN 978-3-86057-909-1