By ‘n bron by Zuurbekom (Suurbekom) is ‘n pompstasie van Rand Water vir die verskaffing van water vir huishoudelike en nywerheidsgebruik. Dit het voorheen ‘n groot deel van Johannesburg van water voorsien.

Ligging wysig

Die bron is by 26° 18′ 4″ suid en 27° 48′ 49″ oos. Dit is naby die spoorweghalte Waterworks en die oorsprong van die Kliprivier, Gauteng, aan die westekant van die Klipriviersberg, tussen Soweto en Westonaria, noordwes van Lenasia en ongeveer 20km suidwes van die middestad van Johannesburg.

Bron wysig

Die presiese boorplek in die dolomietrotse is reeds in 1895 deur die geoloog dr. David Draper aangewys en in 1899 is op daardie plek die pompstasie deur Barney Barnato se Johannesburg Waterworks Estate and Exploration Co. Ltd. gebou. Dit is later deur die Randse Waterraad oorgeneem. Hierdie was die eerste betroubare standhoudende watertoevoer aan die sentrale Witwatersrand. Daardeur is die chroniese watertekort beëindig wat tot op daardie tydstip die openbare gesondheid benadeel het en die ontwikkeling van die dorpe en goudmyne gestrem het. Elke dag sedert 1899 is ‘n 27 miljoen liter water van ‘n besonder goeie gehalte hier uit die dolomietlae gepomp. Dit was nooit nodig om die water te filtreer nie. Die bron word nou nie meer gebruik nie en die pompstasie is tot ‘n gedenkwaardigheid verklaar.

Lees ook wysig

Bibliografie wysig

  • artefacts, co.za
  • McCarthy, T.S. en V. Arnold, J. Venter en W.N. Ellery: The collapse of Johannesburg’s Klip River wetland. In: South African Journal of Science. www.scielo.org.za