Alexander Strachan

Alexander Strachan (1955-) is 'n Afrikaanse skrywer. Hy matrikuleer in 1972 aan die Hoër Landbouskool Tweespruit. Hy studeer tale aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat en later ook literatuur-wetenskap aan Unisa. Hy word 'n professor in Zoeloe aan die Universiteit van Zoeloeland; hy praat Zoeloe vlot. Ná sy bedanking skryf hy voltyds en sit sy wildboerdery voort.

Alexander Strachan
Gebore	9 Junie 1955 Ladysmith
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Skrywer

Lewe en werk

Geboue op die perseel van die destydse Hoër Landbouskool Tweespruit, later die Hoërskool Unicorn, waaraan Strachan in 1972 gematrikuleer het.

Alexander Strachan is op 9 Junie 1955 op Ladysmith in Natal gebore as die oudste van drie kinders. Hy het ’n jonger broer en suster. Sy voorouers is aanvanklik van Skotse afkoms, maar hulle verafrikaans gou in Suid-Afrika. Sy oupagrootjie was bekend as oom Daantjie, wat ’n houtbeen gehad het en ’n slaghuis op Harrismith besit het. Selfs nadat hy blind geword het, gaan hy aan om die slaghuis te bestuur en beeste aan te koop deur op beskrywings staat te maak. Alexander is vernoem na sy oupa, Alexander Strachan, wat op 3 Oktober 1899 in Bloemfontein gebore is, agt dae voor die uitbreek van die Anglo-Boereoorlog. Sy oupa word tydens die oorlog in die Sannaspos-konsentrasiekamp geplaas, maar oorleef hierdie ontbering om eindelik 78 jaar oud te word. Van Bloemfontein trek sy oupa, pa en neefs oos en beland so in die Collingspas-distrik, waar sy oupa die familieplaas Oude Hamelberg bekom deur huurlande met ’n span osse te bewerk. Later bekom hy ook die buurplaas deur die eerste motor in die kontrei vir die plaas te verruil. Alexander word groot op die beesplaas Monoughmore naby Ladysmith waar hy saam met werkerskinders speel en vlot Zoeloe leer praat.

Aanvanklik leer sy ma hom op die plaas en hy begin sy formele skoolopleiding dan aan die Keatestraat Skool op Ladysmith. Op dertienjarige ouderdom trek hulle na ’n ander plaas toe en na ’n paar jaar gaan hy in standerd agt koshuis toe en matrikuleer in 1972 aan die Hoër Landbouskool Tweespruit naby Bloemfontein. In matriek is hy die Dux-leerling van die skool. Tydens sy militêre diensplig hierna word hy valskermsoldaat en hy word gekeur vir die verkenningskommando, algemeen bekend as die recce's. Hy neem deel aan verskeie Weermagoperasies, onder andere in Angola, welke ondervindings ’n groot invloed het op sy latere skryfwerk. Hierna studeer hy verder aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat in Bloemfontein en behaal in 1977 die B.A.-graad met Afrikaans-Nederlands, Zoeloe en Suid-Sotho as hoofvakke. In 1979 verwerf hy die B.A. Honneurs-graad in Bantoetale en in 1980 die M.A.-graad met ’n verhandeling oor “Karakterisering in J.M. Ngcobo se ‘Qhude Manikiniki’”. Nadat hy Etienne Leroux ontmoet en na ’n letterkundekonferensie op Leroux se plaas by Koffiefontein genooi word, begin hy skryf.

Hy neem in 1978 ’n betrekking aan as dosent in Afrikatale by sy alma mater in Bloemfontein, waarna hy in 1981 aangestel word by die Universiteit van Suid-Afrika as lektor in die Departement Afrikatale. In 1982 is hy terug by die Universiteit van die Oranje-Vrystaat as senior lektor en in 1985 keer hy terug na die Universiteit van Suid-Afrika as senior lektor. Hy skryf hom by die Universiteit van Pretoria in vir sy doktorsgraad en behaal in 1988 die D.Litt.-graad met ’n proefskrif oor “’Uthingo Iwenkosazana’ van D.B.Z. Ntuli: ’n narratologiese ondersoek”. In Pretoria woon hy in ’n meenthuis in Faerie Glen. By die Vista-Universiteit net buite Pretoria word hy hierna in 1990 aangestel as professor in Zoeloe, ’n pos wat hy in 1994 verlaat om lektor in Afrikaans te word aan die Universiteit van Zoeloeland, terwyl hy op sy eie wildsplaas Moyeni (wat “Plek van die wind” beteken) by Ladysmith in Natal bly. In 1995 word hy bevorder tot senior lektor. In hierdie tyd doen hy navorsing vir ’n tweede doktorsgraad, hierdie keer in Afrikaans, met die onderwerp ’n vergelyking van “Toorberg” van Etienne van Heerden met enkele Zoeloe tekste deur D.B.Z. Ntuli. Hierdie navorsing doen hy aan die Universiteit van Stellenbosch onder leiding van Louise Viljoen. Na sy bedanking uit die akademie hou hy hom voltyds besig met wildboerdery en sy skryfwerk.

Hy is verantwoordelik vir vele navorsingpublikasies in vaktydskrifte, asook populêre publikasies wat in De Kat, Insig en Tydskrif vir Letterkunde verskyn. In 1995 kry hy ’n Pica-toekenning vir joernalistiek met sy artikel “Terug na die Caprivi”, wat in Julie 1995 in De Kat verskyn. In 2002 skryf hy ’n artikel in Insig oor die Suid-Afrikaanse militêre operasies in Angola, waarvoor hy benoem word vir ’n Mondi-benoeming vir die beste artikel. Hy tree op by die Wits-beraad van 1985, waar hy sy eie werk en dié van tydgenote soos Etienne van Heerden, Louis Krüger en Koos Prinsloo bespreek. In 1997 gee hy by die Indaba skryfslypskool op Brits leiding met die skryf van prosa, terwyl hy ook verskeie lesings by die Afrikaanse Skrywersgilde se beraad en die Weekly Mail se boekeweek hou. Sy professionele lidmaatskappe sluit in die Afrikaanse Skrywersgilde (waar hy ook vir ’n termyn van twee jaar voorsitter is), die Afrikaanse Letterkundevereniging en die Afrikatale-vereniging van Suider-Afrika.

Waar hy aanvanklik gaste op die chalets op sy wildsplaas Moyeni naby Ladysmith ontvang en ook ’n restaurant bedryf, stop hy op die ingewing van die oomblik hierdie bedrywighede en bly daarna in privaatheid alleen op die plaas. Later trek hy tydelik Johannesburg toe, waar hy ’n kothuis in Melville huur en steeds universiteits- en korporatiewe opleiding gee. Hy koop verder die wildsplaas Mphemba (wat “draaijakkals” beteken) net buite Heidelberg, wat hy na drie jaar weer in 2001 verkoop. In 2004 koop hy en sy broer Johannes sy oupa se familieplaas naby Harrismith in Natal waar hy met beeste boer. Aangesien die oorspronklike opstal vernietig is, vestig hy hom in ’n huis op die dorp. Hy is ’n vlot Zoeloespreker en hou hom deeltyds besig met industriële teater wat hy volledig via die medium van die inheemse tale aanbied. Op jeugdige ouderdom is hy vir drie jaar getroud voordat hy skei en gedurende 1988 ly hy aan erge depressie, so erg dat hy slegs tussen lig en donker kon onderskei. Daarna verkies hy om swart en wit klere te dra. Later verhuis hy na Clarens in die Vrystaat, waar hy voltyds skryf.

Skryfwerk

Kortverhale

In 1979 begin hy om kortverhale te skryf, waarvan sommiges (soos “Huldeblyk” in Februarie 1980) in Tydskrif vir Letterkunde gepubliseer word. Hy maak sy debuut met die kortverhaalbundel “’n Wêreld sonder grense”, bestaande uit nege aaneengeskakelde kortverhale, wat almal onderdele is van ’n oorlogsverhaal. Deur die tema van die grensoorlog verkry die titel beide ’n ironiese en paradoksale betekenis. Die grense binne die mens en die grense van menslikheid word ook oorgesteek sodat die mens mettertyd al hoe verder gaan en al hoe meer soos ’n dier of masjien word, met die geweld wat in kort sinne en emosieloos beskryf word. Hoewel sommige van die kortverhale beide binne die geheel en afsonderlik funksioneer, kan ander se vermoë om outonoom te funksioneer bevraagteken word weens ’n te sterk afhanklikheid van die kruisverwysings in die bundel. In hierdie verhale is deurlopende bindingselemente die soektog na ’n dubbelganger, ’n bloedskandelik-getinte verhouding tussen ma en seun (na aanleiding van die Oedipus-figuur in die mitologie), buitestaanderskap, eksistensiële wanhoop en bevestiging van bestaan deur sinlose seks en geweld. Die afstomping wat volg na blootstelling aan te veel geweld word geïllustreer deur die gebrek aan emosie waarmee andersins skokkende gebeurtenisse oorgedra word. Daar is egter ’n toonaard van werklikheid en onmiddellikheid in die verhale wat die leser laat voel dat die verteller die gebeure werklik deurleef het. Deur die loop van die boek groei die verteller van jong seun wat nie die weermag en oorlog ken nie tot ’n geharde soldaat, wat na sy traumatiese ervarings sukkel om in die samelewing en in gesinsverband aan te pas. “Visioen” is die laaste verhaal in die bundel. Die verteller word weer uit die burgerlike milieu opgeroep en beveel om die groep soldate wat een van Swapo se basisse ingeneem het en weier om te onttrek, te oorreed om terug te keer. Die bevelvoerder van hierdie eenheid is Jock, die verteller se eertydse spanleier en vriend. Jock weier om te onttrek, waarna die verteller hom vermoor. Hy neem bevel oor van die groep soldate en probeer dan om die visioen van sy vader, naamlik ’n eie volk om oor te regeer, te verwesenlik. Hierdie kortverhaal word deur Abraham H. de Vries in “Die Afrikaanse kortverhaalboek” opgeneem, die belangrikste versamelbundel van Afrikaanse kortverhale. “’n Wêreld sonder grense” word in 1985 met die Eugène Marais-prys bekroon en verower ook die FAK se Helpmekaar-prys vir ontspanningsleesstof. In 1987 word die verhaal verfilm, waarvoor Strachan self die draaiboek skryf. Die boek word ook in Engels en Nederlands vertaal en aan verskeie universiteite voorgeskryf.

“Agter die suikergordyn” se nege kortverhale het ’n opmerklik ligter aanslag. Die titel het betrekking op ’n Zoeloelandse verblyf, maar dui ook op afgesonderdheid en ’n wêreld met grense, waar dinge aan verskillende kante van die grens anders beleef word. Hierdie bundel ondersoek veral die Afrikaanse leefwyse na demokratisering, met verskeie van die verhale wat kennelik outobiografies is. Op die oog af verander weinig aan die leefwyse, met rugby, partytjies, jagtogte en seks wat bedryf word soos voor die koms van demokrasie.Hierdie leefwyse word gekontrasteer met die flardes herinneringe aan die traumatiese ervarings as soldaat aan die grens. Terwyl die grensoorlog steeds nie verdwyn het uit die Afrikaner-psige nie, gesels eertydse vyande tydens ’n herbesoek aan die Caprivi lekker saam. Nou is die Boere-soldate egter vegters aan die kant van die MPLA in Angola en nie Unita nie, want ’n soldaat veg aan die kant wat hom goed betaal. So word morele oortuigings nou vervang deur ekonomiese oorwegings. Deur suggestie gee die bundel dan indringende kommentaar op die rigtingloosheid van die Afrikaner na demokratisering. Soos in sy eerste bundel kortverhale is hier ’n hegte eenheid, wat meegebring word deur ’n ek-verteller in al die verhale en verskeie karakters wat in opvolgende verhale herverskynings maak, terwyl die verhale ook chronologies op mekaar volg. Van sy kortverhale word in verskeie versamelbundels opgeneem, waaronder “Die Afrikaanse kortverhaalboek”, “Story Flight”, “Koker”, “Kort-kort”, “Die wond en ander verhale” en “Vuurslag”. Hy publiseer ook kortverhale in letterkundige tydskrifte soos Tydskrif vir Letterkunde.

Romans

Sy belangrikste werk is sy langer prosa. In 1990 wen “Die jakkalsjagter” die De Kat-Antenne-Saambou-Tafelberg Groot Romanwedstryd en hierdie boek word in dieselfde jaar genomineer vir die Rapportprys en is in 1991 op die kortlyste vir die W.A. Hofmeyr-prys en M-Net-prys en in 1992 op die kortlys vir die toekenning van die Helgaard Steyn-prys. Dit word in 1991 deur die beoordelaars van die ATKV-Prosaprys uitgesonder as ’n boek met besondere meriete. In hierdie boek is die jakkalsjagter (wat regdeur die roman naamloos bly) op die plaas van ’n weduwee op soek na die wit hond wat die skape vang en wat gedood moet word. Die soektog is terselfdertyd ’n soeke na die self. Die verhaal word vertel in fragmente en terugflitse uit die verlede, waar die liefdelose huwelik tussen sy ouers ’n groot invloed uitoefen op die hoofkarakter Lenka (wat merkwaardige ooreenkomste met die jakkalsjagter toon) se ontwikkeling en ontwakende manlikheid. Jag is die essensie van manlikheid en daarom staan dood, wreedheid en vernietiging sentraal in hierdie soeke na oorlewing en selfherkenning. Jag is ook ’n metafoor vir die oermenslike stryd tussen mens en natuur. Die natuur skuil ook in die mens se wese en so vind die jagter sy prooi in die gemeenskap, veral die vrou, en ook in die eie psige. So is Lenka dan voortdurend aan die beweeg, met sy soeke na homself wat ook as ’n vlug gesien kan word. Hy was getroud met Gillian, maar die huwelik het misluk. Ook Gillian voer ’n stryd om Lenka uit haar gedagtes te kry. Verskeie gebeurtenisse en persone word in die ander weerspieël. So is die jag op die hond, op die voortvlugtige aan die grens en op die jakkals variasies van dieselfde verhaal. Terselfdertyd is daar onsekerheid oor identiteit, sodat die mense aan die begin van die laaste hoofstuk onseker is oor wie in die lykswa lê. Vir sommige is dit die man wat alleen op die plaas gewoon het, vir ander die jakkalsjagter en vir ander die man wat die boeke geskryf het. Hierdie is ’n geslaagde verwerking van die tema van die manlike psige in ’n patriargale bestel, wat aanleiding gee tot geweld, sielkundige verbrokkeling en ongevoeligheid, waardeur die buitestaander-figuur nie tyd inruim vir langdurige verhoudings nie.

Die W.A. Hofmeyr-prys word in 1995 toegeken aan “Die werfbobbejaan”, wat in 1993 ’n tweede plek verower het in die Sanlam-De Kat-Kuns op Een-romanwedstryd en in 1995 op die kortlys was vir die M-Net-prys. In hierdie boek betrek die jong Kaapstadse vrou Khera vir ’n jaar lank ’n buitekamer van ’n Zoeloelandse hotel om ’n biografie te skryf van die swerwer en avonturier met wie sy getroud was en oor wie sy ’n obsessie het. Deurentyd kry sy egter uit die briewe, die dagboeke en kanttekeninge wat sy as bronne gebruik die indruk dat die objek van haar ondersoek besig is om haar in ’n bepaalde rigting te lei. Sy voel dat daar gedurig ’n moontlikheid is dat hy weer sy verskyning kan maak.Hy doen dit dan ook in die vorm van die werfbobbejaan (in Zoeloekultuur die verpersoonliking van die bonatuurlike) wat in sy seksuele frustrasie na die vrou uitreik. Die bobbejaan is vasgemaak aan ’n ketting en sy sirkelgang rondom die paal word ook simbool van die vele lewenssirkels wat in die roman aangeraak word. Khera vind nie aansluiting by die ander inwoners van die hotel nie, maar haar ontmoeting met die jong musikant en veral die wildvanger veroorsaak oomblikke van herkenning, waarin die verlede helder word. Al hierdie mans word inkarnasies van die ontwykende man oor wie sy ’n obsessie het. Wanneer die werfbobbejaan van sy ketting losbreek, agtervolg die wildvanger hom en kry die jag met volgehoue intensiteit besondere betekenis. Die gebeure van “Die jakkalsjagter” word op postmodernistiese wyse ingebed in die verhaal sodat beide Lenka (as die onderwerp van die biografie) en Khera (as Gillian) in verskuilde vorm hulle verskyning maak. Daar is ook ooreenkomste tussen die wildvanger en die werfbobbejaan, sodat jagter en gejaagde een word, terwyl daar ook aanduidings is dat die wildvanger en die jakkalsjagter van die vorige boek ooreenkomste toon. Agter die gebeure in die hede is daar ’n stuk werklikheid wat telkens na die oppervlak beur en poog om die onmiddellike werklikheid te verdryf. Weereens is die mense as spoorsnyers en jagters steeds aan die beweeg om hulle eie alleenheid te besweer.

“Dwaalpoort” verower in 2010 die derde prys in Sanlam se Groot Romanwedstryd en word in 2011 bekroon met die W.A. Hofmeyr-prys nadat dit ook op die kortlys was vir die toekenning van die M-Net-prys en die Universiteit van Johannesburg-prys. Die titel verwys na die eeue-oue familieplaas wat ’n jagtersparadys is iewers op die grens tussen Vrystaat en Natal en die roman ontstaan uit die gegewe van sy drama “Kloof”, wat hy grondig verwerk en aanpas. Die vyf karakters (Rentia, die eienaar), Henning (haar eggenoot), Bullet (Rentia se vorige minnaar en nou wildvanger) en die besoekers, Jurgens en sy vrou Anne, ’n voormalige ontkleedanseres, word om die beurt in opeenvolgende hoofstukke aan die woord gestel. Elkeen van hulle het ’n eiesoortige perspektief en meermale ook ’n geraamte of twee in die kas, wat die spanning in die interaksie tussen die karakters verhoog. Die hedendaagse gebeure waarvan hulle vertel speel af oor die verloop van ’n naweek, maar die roman het vele verwysings na die verlede. In die kloof hou die uiters seldsame wit hartbeeste, wat op magiese manier waghou oor die plaas. Vanuit die familiekerkhof is ook die voorouers nie rustig nie, want Henriette het gesweer om Dwaalpoort ná haar dood gereeld weer te besoek. Sy is die grootouma wat tydens die Anglo-Boereoorlog ’n verhouding het met ’n Engelse offisier en na die oorlog die baba alleen op die afgebrande Dwaalpoort moet grootmaak. Aktuele eietydse kwessies soos grondhervorming en plaasonteiening vorm ook deel van die tematiek, met die altyd heersende bedreiging van einde en uitwissing wat oor mens, dier en plaas hang.

In 2015 word “Brandwaterkom” met die derde prys bekroon van NB-Uitgewers se Groot Afrikaanse Romanwedstryd. Hierdie roman het die Anglo-Boereoorlog as agtergrond en speel af in die Brandwaterkom en nabygeleë gebiede, met die fokus wat veral val op die groot veldslae in die eerste jaar van die oorlog. Geskiedkundige feite word vernuftig met fiksie vermeng, terwyl die roman ook op intertekstuele wyse gesprek voer met veral sy vorige roman “Dwaalpoort”. Daar is verskeie vertellers, met die lewensverhale van meer as een karakter wat vanuit verskillende hoeke vertel word. Die stem van die boodskapper verskaf verdere verskeidenheid van perspektief. Esther van Emmenes is ’n navorser wat haar tydelik op Fouriesburg vestig om in die omgewing navorsing oor die oorlog te doen vir haar proefskrif. Sy wil veral die twyfelagtige rol van kommandant Fanie Vilonel tydens die oorlog ondersoek. Esther se eie verlede spook egter ook by haar en belemmer haar navorsing. Sy ontmoet onder andere vir Bullet, ’n karakter uit “Dwaalpoort”, wat haar op haar navorsing begelei. In hierdie navorsing word die grensoorlog ook betrek as verwysingspunt en die impak daarvan vergelyk met die Anglo-Boereoorlog, met Dwaalpoort wat volgens Bullet die plek is waar hierdie oorloë bymekaar kom. Die navorsing beland dan op ’n onverwagte afdraaipad. ’n Parallelle verhaallyn handel tydens die oorlog oor die regsgeleerde Fanie Vilonel, wat sy verantwoordelikhede ernstig opneem  en ’n belang­rike rol speel tydens die verskeie veldslae waaraan hy deelneem. Hy is egter in verskeie traumatiese voorvalle betrokke wat sy houding teenoor die lewe en oorlog beïnvloed. Hy raak ook betrokke by ’n liefdesintrige, wat sy lojaliteit teenoor sy eggenoot en vaderland beproef. Die roman bevat ’n uitgebreide bibliografie en erkennings, wat blyk is van die deeglike navorsing wat gedoen is om die gebeure lewensgetrou uit te beeld.

Drama

In 2000 debuteer sy postmodernistiese drama “Hartebees” by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees. Hy verwerk en herskryf die drama en dit word as “Kloof” gepubliseer. Die aksie sentreer rondom ’n jagnaweek op ’n wildsplaas wat aan die egpaar Emma en Henning behoort. Hier is ’n regter (Jurgens), getroud met ’n gewese ontkleedanseres (Riana), hulle gaste vir die naweek. Bullet is ’n professionele jagter sonder beginsels wat ook op die plaas werk. Sake begin verkeerd loop wanneer die karakter Bullet vir Riana as ontkleedanseres herken en sy later voor hom en Henning ’n vertoning lewer. Die motief van jag word uitgebeeld in Jurgens se jag van ’n rooihartbees en ook die jag van mans op vroue. Seksuele innuendo is heeltyd aanwesig in hierdie drama, waar die titel die kloof of paradys aandui waar nog nooit gejag is nie en die magiese withartbees (simbool van die vergeldende gees van die verontregtes of die vloek van die voorvaders) onversteurd bestaan. Gierigheid, bedrog en wellus dompel die uitstappie in rampspoed en deurgaans word al die karakters figuurlik ontklee om in al hulle naaktheid en menslikheid ontbloot te word. Die drama maak hier ook gebruik van ’n tydlose, alomteenwoordige waarnemer wat as verteller die gehoor op hoogte hou van hede, verlede en toekoms. Alexander was ook deel van SABC2 se projek Vierspel 2, en sy riller “Sjampanje vir Vrydagaand” is in April 1996 gebeeldsend met André Jacobs en Michelle Botes in die hoofrolle. Antoinette Wilkinson was die regisseur. ’n Historikus keer terug van oorsee waar hy sy jongste werk bekend gestel het. Hy word dan die slagoffer van ’n paar gebeure wat hom tot op die randjie van ’n ineenstorting lei.

Eerbewyse

Hy wen die Eugene Maraisprys in 1984 met n Wêreld sonder grense, die W.A. Hofmeyr-prys in 1994 met Die werfbobbejaan en weer in 2011 met Dwaalpoort. In 2016 wen hy die kykNet-Rapport-boekprys van R 200,000 met sy boek Brandwaterkom vir die beste fiksiewerk.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1984	’n Wêreld sonder grense
1990	Die jakkalsjagter
1994	Die werfbobbejaan
1997	Agter die suikergordyn
2003	Kloof
2010	Dwaalpoort
2015	Brandwaterkom

Sien ook

• Lys van Afrikaanse skrywers

Bronnelys

Boeke

• Botha, Elize “Prosakroniek” Tafelberg Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1987
• Grové, A.P. “Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans” Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe  1998
• Van Coller, H.P. “Alexander Strachan (1955-)” in Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999
• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 3” Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe  2006

Tydskrifte en koerante

• Anoniem “Snelvuur” “Beeld” 20 Junie 2011
• Brümmer, Willemien “Ek is die jakkalsjagter” “By” 25 September 2010
• Burger, Willem “’Die werfbobbejaan’ van Alexander Strachan: Wêrelde sonder grense” “Tydskrif vir
• Letterkunde” Jaargang 33 no. 4, November 1995
• Buys, Junita “Alexander Strachan” “Kakkerlak” Uitgawe 2, 2005
• Coetzee, Carol “Jagter na liefde” “Rapport” 9 Desember 1990
• Coetzer, Susan “Hy koes liewer en kies koers” “Rooi Rose” Maart 2001
• Fourie, Corlia “Zander en sy grense” “Rooi Rose” 27 Mei 1998
• Hough, Barrie “Plaas toe, op Zander se spoor” “Rapport” 25 September 1994
• Le Roux, André “Oor Zander – wat jag sonder om te skiet” “Die Burger” 15 Februarie 1995
• Louw, Anika “Zander is wonderlik anders” “Rooi Rose” 9 Augustus 1995
• Nieuwoudt, Stephanie “Bevry jou van tradisionele prosagrense, sê Strachan” “Plus” 21 November 1997
• Nieuwoudt, Stephanie “Strachan wikkel hom los uit sy skryfkokon” “Plus” 20 Januarie 1998
• Prins, M.J. “Enkele verhale uit ‘Hoogtepunte in die Afrikaanse verhaalkuns’ byeengebring deur A.P.
• Grové" “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 24 no. 3, Augustus 1986
• Robinson, Marguerite “Alexander Strachan, jagter en prooi” “Die Burger” 23 September 1994
• Smuts, J.P. “Commendatio vir die W.A. Hofmeyr-prys 1994 Alexander Strachan: ‘Die werfbobbejaan’”
• “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 33 no. 3, Augustus 1995
• Strachan, Alexander “Ons jong skrywers doen dit nou anders” “Rapport” 21 Julie 1985
• Strachan, Alexander “Terug na die Caprivi” “De Kat” Julie 1995
• Strachan, Alexander “’n Spoor in die stof” “By” 5 Mei 2012
• Van Coller, H.P. “Tussen nostalgie en parodie: die Afrikaanse prosa in die jare negentig (1)” “Tydskrif   vir Geesteswetenskappe” Jaargang 35 no. 3, September 1995

Internet

• Facebook: https://www.facebook.com/zander.strachan.96
• Hambidge, Joan Woorde wat Weeg: http://joanhambidge.blogspot.co.za/2015/07/joan-hambidge-n-nota-by-alexander.html
• Klopper, E.M.M. Literator: http://www.literator.org.za/index.php/literator/article/viewFile/619/789
• LitNet ATKV-Skrywersalbum 4 Februarie 2015: http://www.litnet.co.za/alexander-strachan-1955/
• Meyer, Susan Scielo: http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0041-47512012000200010
• NB-Uitgewers: http://www.nb.co.za/authors/346 Geargiveer 27 April 2015 op Wayback Machine
• Pretorius, Charmaine Universiteit van Johannesburg: https://ujdigispace.uj.ac.za/handle/10210/6578^{[dooie skakel]}
• Visagie, Andries Universiteit van Pretoria: http://repository.up.ac.za/bitstream/handle/2263/19455/Visagie_White(2002).pdf?sequence=1
• Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-n85-35861/