Bondgenote-oorlog
Die bondgenote-oorlog van 91 – 89 v.C. was 'n oorlog tussen die Romeinse Republiek en sy Italiese bondgenote.
Die rede vir hierdie oorlog was dat die bondgenote nie dieselfde regte as Romeinse burgers geniet het nie, maar wel die meeste pligte met hulle gedeel het. Hoewel die oorlog militêr deur Rome gewen is, word ná die oorlog kragtens die Lex Julia en die Lex Plautia Papiria die verskil in burgerregte in Italië opgehef. Die dorpe en stede wat dit betref is municipia of vrystede genoem. Hulle was selfregerend met 'n eie stadbestuur die decuriones[1]
Buite Italiĕ word iedereen eers onder keiser Caracalla as Romeinse burger erken.
Voor die oorlog wysig
Voor hierdie oorlog bestaan daar drie soorte burgers in Italie
- Die Romeinse burgers (Romani)
- Die Latynse burgers (Latini)
- Die bondgenote (socii)
Daar was nie net Romeinse burgers in Rome nie, maar ook in die talle kolonies wat die stad gestig en en in bepaalde gebiede. Die Romeinse burgers het die meeste regte. Die Latynse burgers was oorspronklik die mense van die Latynse Bond wat Rome verslaan het, maar later het ook ander mense Latyns regte geken. Hulle kan vryelik in Italie rondbeweeg en het dieselfde handelsregte en die reg om te trou.
Die bondgenote was geen burgers van Rome nie maar van die stad of streek waar hulle woon en wat dikwels gedwing is om 'n bondgenoot te wees. Hulle het geen invloed op politieke ontwikkelings nie maar moet byvoorbeeld wel soldate vir die Romeine lewer. Hierdie ongelykheid was lank 'n oorsaak van ontevredenheid. Gaius Grachus het reeds in 122 v.C. geprobeer om iedereen Romeinse burgers te maak, maar die plebejers het gevrees dat dit hulle gratis graanlewerings gaan bedreig en hom gestop.
Die situasie is net vererger toe Crassus en Quintus Mucius Scavola Pontifex 'n wet laat aanneem wat mense wat valselik die Romeinse burgerskap beweer te besit, vervolg. (95 v.C.)
In 91 v.C. probeer M. Livius Drusus opnuut die bondgenote burgerregte te gee, dit word verhoed en hy word vermoor.
Die oorlog wysig
Die antwoord van die bondgenote was 'n kwaaie verrassing vir die Romeine. Die eerste wat die oorlog verklaar het was die Marsi, Peligni, Vestini en Marrucini en die Marsi woon voor Rome se stoep. Hulle word skielik gevolg deur die Picentyne en Asculum en die Frentani en die Samnitiese Hirpini, die Pompeii hulle, die Venusini, Die Apuliers, die Lucaniers en ander groepe van die Samniete. Die opstand beslaan dus 'n groot stuk van die skiereiland van kus tot kus. Hulle vorm verder 'n eie bond met hoofstad Corfinium en Italia as naam. Hulle het konsuls, praetors en 'n senaat en laat munte vervaardig. Die konsuls id Poppaedius Silo (van die Marsi) en Papius Mutilus ('n Samniet).[2]
