Churchilldam

Churchilldam; Krommedam
Amptelike naam	Krommedam
Ligging	Kareedouw
Provinsie/Land	Oos-Kaap, Suid-Afrika
Koördinate	34°0′3.4″S 24°29′34.1″O / 34.000944°S 24.492806°O
Dam in	Kromrivier
Doel	Nywerheid en huishoudelik
Openingsdatum	1943
Eienaar	Departement van Waterwese
Soort dam	Boogdam
Hoogte van wal	39 m
Lengte van wal	247 m
Bakmaat	33 282 000 m3
Reservoir	Kromrivierdam Reservoir
Damoppervlak	253 ha

Die Churchilldam verskaf saam met die Impofudam, die Kougadam, die Loeriedam en die Groendaldam water vir huishoudelike en nywerheidsgebruik aan die stedelike gebied van Gqeberha (voorheen Port Elizabeth).

Ligging

Die Churchilldam is in die Kromrivier, oos-suidoos van Kareedouw, suid van die pad deur die Langkloof (R62) en aan die noordelike helling van die Kareedouwberge. Die damperseel is 100 km wes van Gqeberha by 34° 00' suid en 24° 29' oos.

Afmetings

Die dam het 'n kapasiteit van 35 miljoen m³, 'n walhoogte van 43 m, 'n maksimumoppervlakte van 2 492 km² en 'n sluis van 12 m. Swaartekrag bring die water met 'n pyplynstelsel na die stad.

Geskiedenis

Gedurende die 1930's het Port Elizabeth vinnig gegroei. George Begg, die stadsingenieur, het die plan vir 'n dam in die Kromrivier voorgestel, omdat dit die naaste rivier was met baie en goeie water. Alhoewel reeds in 1936 met die bouprojek begin is, is dit eers na die Tweede Wêreldoorlog voltooi. In 1942 is besluit om dit na Winston Churchill te vernoem as erkenning vir sy groot rol tydens die oorlog. Genl J.C. Smuts het in 1948 die inwyding waargeneem.

Spoorbek

Toe die dam opvul, is Hendrik Spoorbek (Heinrich Schörbeck) se plaas Spoorbek se Erf deur die dam se water bedek.

Vloede

Met die Churchill- sowel as die Impofudam word die periodieke vloede in die Kromrivier beheer. So word skade aan landerye en geboue aan die oewer en by die mond voorkom.

Sien ook

Lys van grootste damme in Suid-Afrika

Bibliografie

Logie, Bartle: Governor's travels. A journey along the Kouga/Tsitsikamma coast. Hunters Retreat: Bluecliff, 1999. ISBN 0-620-24152-7
krommerivier.wordpress.com
www.dwa.gov.za