Drie kenmerke van die bestaan

Die drie kenmerke van die bestaan in Boeddhisme is drie karaktertrekke (Pali: tilakkhaṇa; Sanskrit: trilakṣaṇa) wat deur alle voelende wesens gedeel word, naamlik verganklikheid (anicca), ontevredenheid (dukkha) en nie-self (anatta).

Beskrywing

Die drie kenmerke is:^[1]

Sabbe saṅkhāra aniccā — "alle saamgestelde dinge is verganklik"
Sabbe saṅkhāra dukkhā — "alle saamgestelde dinge is ontevrede"
Sabbe dhammā anattā — "alle dinge is nie-self"

Verduideliking

Anicca: alle "saamgestelde verskynsels" is verganklik, veranderlik en onbestendig. Die voorkoms van iets kom tot ’n einde wanneer dit van een vorm in ’n ander verander. Wanneer ’n blaar op die grond val en vrot, verander sy relatiewe bestaan en voorkoms en sy dele neem ’n ander vorm aan, dalk ’n nuwe plant. Dit geld vir alle dinge: ’n mens kan nie van enigiets sê: "dit hou aan bestaan" nie. Selfs terwyl ons dit sê, ondergaan dit verandering. Alles is verganklik: die skoonheid van blomme, die sang van voëls, die gezoem van bye, die glorie van ’n sonsondergang. Omdat niks bly voortduur nie, het geen voorwerp of ervaring ’n inherente of vaste aard nie. Die liggaam weerspieël dié verganklikheid deur die verouderingsproses, die siklus van hergeboorte en enige ervaring van verlies.
Dukkha: dit kan op verskeie maniere vertaal word: lyding, pyn, ontevredenheid, hartseer, angstigheid, ongemak, vrees, stres, ongelukkigheid en frustrasie. Hoewel die woord "lyding" meestal gebruik word, is die filosofiese betekenis nader aan "ongerustheid", soos wanneer ’n mens ontstel word. Dukkha ontstaan omdat "saamgestelde verskynsels" verganklik is en niks dus permanente bevrediging bring nie. Dit is die ontevredenheid, lyding en stres wat alle voelende wesens ervaar wat nie ten volle verlig en vry van samsara is nie.^[2]
Anatta: dit beteken "nie-self". Terwyl anicca en dukkha van toepassing is op alle "saamgestelde verskynsels", het anatta ’n wyer betekenis omdat dit verwys na alle verskynsels.

Toepassing

Insig in die drie kenmerke van die bestaan kan ’n einde bring aan lyding (dukkha), wat die derde van die Vier Edel Waarhede is. Die Boeddha het geleer dat alle dinge wat deur oorsake (sankhara) saamgestel is, verganklik (anicca) is en lyding (dukkha) veroorsaak, en dat daar geen "ek" of "myne" in saamgestelde óf onsaamgestelde verskynsels is nie. Nie die onderskeie dele of die verskynsel as geheel het ’n self nie.^[3]^[4]

Verwysings

↑ Walsh, Maurice. The Long Discourses of the Buddha Vert. van die Dīgha Nikāya. Wisdom Publications, 1995
↑ "Dukkha" (in Engels). Access to Insight. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Maart 2020. Besoek op 10 September 2014.
↑ Nārada, The Dhammapada (1978), pp. 224.
↑ Bodhi, Bhikkhu (2003). The Connected Discourses of the Buddha: A Translation of the Samyutta Nikaya. Somerville, MA: Wisdom Publications. p. 1457. ISBN 978-0-86171-331-8.

Eksterne skakels

’n Engelse vertaling (1884) uit Sanskrit deur H. Kern
’n Engelse vertaling deur die Buddhist Text Translation Society
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia

[1] Walsh, Maurice. The Long Discourses of the Buddha Vert. van die Dīgha Nikāya. Wisdom Publications, 1995

[2] "Dukkha" (in Engels). Access to Insight. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Maart 2020. Besoek op 10 September 2014.

[3] Nārada, The Dhammapada (1978), pp. 224.

[4] Bodhi, Bhikkhu (2003). The Connected Discourses of the Buddha: A Translation of the Samyutta Nikaya. Somerville, MA: Wisdom Publications. p. 1457. ISBN 978-0-86171-331-8.

[1]

[2]

[3]

[4]