Edmund de Beer
Ds. Edmund Zacharias Johannes de Beer (Queenstown, 25 Februarie 1841 – Pietermaritzburg, 25 Mei 1918) was ’n predikant in die Nederduitse Gereformeerde Kerk en een van die eerste vier studente wat hulle in 1858 ingeskryf het om hulle aan die Kweekskool op Stellenbosch as NG predikant te bekwaam.
| Edmund Zacharias Johannes | |
| |
Ds. E.Z.J. de Beer
| |
| Naam | Edmund Zacharias Johannes de Beer |
|---|---|
| Geboorte | 25 Februarie 1841 Queenstown, Kaapkolonie |
| Sterfte | 25 Mei 1918 Pietermaritzburg, Natal |
| Kerkverband | Nederduits Gereformeerd |
| Gemeente(s) | Dordrecht, Drieankerbaai, Barberton, Pietermaritzburg |
| Jare aktief | 1864-1906 |
| Kweekskool | Kweekskool, Stellenbosch |
Herkoms en opleiding
wysigDe Beer was die seun van Samuel Jacobus en Martha Maria Magdalena de Beer (nooiensvan nie verstrek). Sy vader het ’n leidende rol gespeel in die distrik Cradock, waaronder Queenstown destyds geval het en was lid van die Queenstownse Afdelingsraad (’n vroeë voorloper van die huidige distriksrade). De Beer ontvang sy skoolopleiding op Queenstown en gaan daarna na Stellenbosch, waar hy as een van die eerste vier studente van die Kweekskool op 29 Desember 1862 kandidaat in die teologie word. Die eerste vier studente aan die Kweekskool was:
- C.S. Morgan, later predikant van Middelburg, Kaap, Rouxville, Bloemfontein en Robbeneiland. Oorlede 29 Augustus 1919.
- W. Robertson, later predikant van St. Stephen's, Tulbagh, Calvinia en Petrusburg. Oorlede 21 Januarie 1913.
- Willem Petrus Rousseau, later predikant van Clanwilliam, Simonstad, Hopetown, Albanie en Pietermaritzburg. Oorlede 8 Julie 1903.
Gemeentelike bediening
wysigNá sy legitimering op 2 Maart 1864 ontvang ds. De Beer twee beroepe: een na Kroonstad in die destydse Oranje-Vrystaat en een na die NG gemeente Dordrecht in die Noordoos-Kaap. Hy neem laasgenoemde aan en word op 10 September 1864 daar bevestig. In dié tyd word die Gereformeerde kerk Dordrecht op 6 Maart 1869 van die Burgersdorp afgestig. Ds. De Beer vertrek hierna na die Moederstad en word op 28 Februarie 1878 op Simonstad bevestig. ’n Jaar of twee later aanvaar hy egter die beroep na die kort vantevore gestigte NG gemeente Drieankerbaai in die voorstad Seepunt waar hy bevestig word op 8 Oktober 1880. Hierna volg Barberton in die destydse Zuid-Afrikaansche Republiek van 27 Augustus 1898 en die NG gemeente Pietermaritzburg van 29 Februarie 1904 tot hy op 25 Februarie 1906 sy emeritaat op sy 65ste verjaardag aanvaar.
Hy bly in die Tuinkolonie aan en as ouderling van die Pietermaritzburgse moedergemeente word hy afgevaardig na die Sinodesittings van die Natalse Kerk. Hy ondersteun die afskaffersbeweging, ’n oortuiging wat sekerlik aangewakker is deur die invloed van prof. Nicolaas Hofmeyr, een van sy professore aan die Kweekskool. Die ander was prof. John Murray, seun van ds. Andrew Murray sr. van die NG gemeente Graaff-Reinet.
Ds. De Beer dien as redakteur van De Vereeniging, amptelike blad van die Transvaalse Kerk, van Julie 1908 tot die blad se publikasie twee jaar later gestaak word. Onder die opskrif “Ambtsbroeders naar den hemel verhuise” verskyn daar in daardie jare ’n reeks interessante lewensketse van afgestorwe NG predikante deur hom, waarin sy keurige taal en onderhoudende skryftrant duidelik blyk. 'n Voorbeeld is dié beskrywing van ds. John Pears, wat hom jare vantevore op sy eerste admissie-eksamen tot die Kweekskool voorberei het: "Ds. Pears was 'n man van grote geleerdheid. Hij wist veel van allerlei en alleman, feiten, gebeurtenissen, gezegde van sprekers, van schrijvers. Dan had hij zijne eigene opiniën over zaken en personen, meer nog over zaken dan over personen, en die opiniën waren des hoorens en des bedenkens waard. Temeer daar hij ze niet gaf alsof hij wilde zeggen 'daar aan de andere zijde van mijn muur groeit geen gras, is alles buiten de wildernis', maar liever alsof hij uw opinie over het onderhavige wilde uitlokken. Zijn stof raakte nooit op, maar ook zijne gereedschap om van u te ontvangen bleef even groot aldoor."
Persoonlikheid
wysigVolgens sy beskrywing in die Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek Deel II was ds. Beer "vlug van verstand, lief vir studie, opgeruimd van geaardheid en hartlik in die sosiale omgang. Kenmerkend was sy toegewyde godsdienstige lewe en kinderlike vertroue" op die Here.
Gesinslewe
wysigDs. De Beer se eerste vrou, Anna Flowerdew Fincham, is in November 1891, toe hulle die pastoriepaar van die NG gemeente Drieankerbaai was, oorlede. Hulle was 27 jaar lank getroud. Sy tweede huwelik is gesluit op 5 April 1893 met Frederica Dorothea Roux, wat ná haar pa, ds. Piet Roux, se aftrede as leraar van die NG gemeente Smithfield saam met hom en die res van die gesin in Seepunt se kusweg in 'n herehuis kom woon het. Ds. De Beer het deur dié huwelik 'n oom geword van die Afrikaanse kultuurleidster en taalstryder Mabel Jansen, wie se ma, Louise (getroud met Samuel Henri Pellissier), 'n suster van Frederica was. Albei ds. De Beer se huwelike was kinderloos.
Bronne
wysig- (af) De Kock, W.J. (tot 1970) en Krüger, prof. D.W. (sedert 1971, hoofred.) . 1972. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek Deel II. Kaapstad en Johannesburg: Tafelberg-Uitgewers.
- (af) Malan, Etienne G. 1980. Die kerk teen Seinheuwel: Drieankerbaai 1880 tot 1980. Kaapstad: NG gemeente Drieankerbaai.