Francis Balfour

Francis Richard Townley Balfour (Sorrento, Italië, 21 Junie 1846 –Skanhill, Dublin, Ierland, 3 Februarie 1924) was ’n Anglikaanse biskop.

Balfour was die seun van Blayney Townley Balfour en sy vrou, Elizabeth Catherine Reynell van Townley Hall, graafskap Louth, Ierland. Balfour gaan na Harrow School en Trinity College, Cambridge. Ná sy teologiese opleiding aan die Cuddesdon College word hy bevestig en doen klerikale werk in Engeland.

In 1876 kom hy in Bloemfontein aan as kapelaan vir die biskop en doen ook sendingwerk in Basoetoland (Lesotho). In 1884 word hy kanunnik van Bloemfontein en doen pionierswerk op die Kimberleyse diamantvelde. Van 1887 tot 1889 is hy leraar van Harrismith. In 1890 word hy kapelaan vir die polisie van die British South Africa Company op die Pioniersekspedisie in daardie jaar van Betsjoeanaland na Masjonaland. Hy is die eerste Anglikaanse priester in Salisbury en bou die eerste kerk van enige kerkgenootskap daar. Hy doen mee aan die bouwerk en maak self baie van die toerusting. Gedurende 1891-92 neem hy waar as vikaris-generaal in die afwesigheid van biskop G.W.H. Knight-Bruce.

Balfour se vernaamste werk was egter in Basoetoland. Hy werk eers op Thlotse waar hy al sy besittings in die Ontwapeningsoorlog (Gun War) van 1880 verloor en van 1894 tot 1922 is hy in bevel van die sendingposte by Sekuba en Thlotse. Hy is aartsdeken van Bloemfontein van 1901 tot 1906 en van Basoetoland van 1906 tot 1922. In 1910 word hy aangestel as assistentbiskop van Bloemfontein.

Balfour het nooit getrou nie. Hy was gewild by mense van alle rasse alhoewel hy beskeie van geaardheid was, volgens B.R. Langham-Carter in die Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Hy het 'n privaat inkomste gehad en het die meeste van sy geld weggegee. Hy het die oprigting van die Thlotse-kerk gefinansier, asook baie sendinggeboue en die toring van die Bloemfonteinse katedraal. Hy het eenvoudig geleef en het nie vir hom 'n huis in Basoetoland gebou nie, maar was tevrede om in 'n rondawel te bly.

Hy het die dierelewe liefgehad, was 'n ywerige plantkundige en het baie bome aangeplant in droë streke van Basoetoland en die Oranje-Vrystaat. Nieteenstaande sy skraal liggaamsbou het Balfour oor liggaamskrag beskik wat hom in staat gestel het om 'n harde lewe te lei en vir meer as 40 jaar moeilike reise te perd en te voet te on-derneem. Hy was die model vir die beeld van die Heilige Franciskus in sy gedenkvenster in die Bloemfonteinse katedraal en word ook herdenk deur 'n kruis langs die pad in Basoetoland.

Bronne

• (af) Krüger, prof. D.W. (hoofred. tot 1972) en Beyers, C.J. (hoofred. sedert 1973). 1977. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers, namens die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.