Galalith

Galalith (Erinoid in die Verenigde Koninkryk) is 'n sintetiese plastiek wat vervaardig word deur die interaksie van kaseïen en formaldehied. Die kommersiële naam is afgelei van die Griekse woorde gala (melk) en lithos (klip). Dit is reukloos, onoplosbaar in water, bio-afbreekbaar, nie-allergenies, antistaties en feitlik onbrandbaar. Dit is in verskeie lande onder ander name vervaardig, soos bv. aladdinite (in die VSA), Casolith (in Nederland) en lactoloid (in Japan).^[1]

Ontdekking

In 1893 het die Franse chemikus Auguste Trillat 'n metode ontdek om kaseïen onoplosbaar te maak deur dit in formaldehied te dompel. In 1897 het Wilhelm Krische, 'n drukker uit Hannover, Duitsland die opdrag gekry om wit, nie-vlambare, uitwisbare skoolborde te ontwikkel.^[2] Hy het gesukkel om die kaseïen aan die ondersteuning uit karton te laat vaskleef, en het die Oostenrykse chemikus (Friedrich) Adolph Spitteler (1846-1940) om hulp gevra. Die gevolglike horingagtige plastiek was nie geskik is vir die oorspronklike doel nie, maar ander toepassings is daarvoor gevind.

Produksie en gebruik

Galalith kan nie gevorm word nadat dit gestol het nie, so dit moes in velle gevorm word, maar dit het die voordeel gehad dat dit goedkoop was om te produseer. Dit kan maklik gesny, geboor, gebosseleer en gekleur word, en sy struktuur kan gemanipuleer word om 'n verskeidenheid van effekte te skep. Een beperking op die gebruik van Galalith was dat items bo 'n sekere grootte geneig is om te splinter of skeef te trek.^[3] Geen ander plastiek het op daardie stadium 'n soortgelyke prys gehad nie, en die feit dat die pryse van ivoor, horing en been besig was om te styg, het dit baie toepassings in die mode-industrie gegee.

Hierdie nuwe plastiek is uitgestal by die Paryse Universele Uitstalling in 1900. In Frankryk is Galalith versprei deur die Compagnie Française de Galalithe, geleë naby Parys in Levallois-Perret. Die Jura-gebied was dus die eerste om die materiaal te gebruik.

Galalith was bemark in bord-, pyp- en staafvorm. In 1913 is dertig miljoen liter melk in Duitsland alleen gebruik om Galalith te produseer. In 1914 het Syrolit Ltd die lisensie gekry om dit in die Verenigde Koninkryk te vervaardig. Die maatskappy is hernoem tot Erinoid Ltd., en het in Dudbridge, Stroud, Gloucestershire begin met die vervaardiging.^[4] Kaseïen van renet gee 'n beter plastiek as suur-gepresipiteerde kaseïen.

Galalith kon gebruik word om nagemaakte edelstene te maak wat verbasend eg voorgekom het. In 1926 het Coco Chanel 'n foto van 'n kort, eenvoudige swart rok in Vogue gepubliseer. Dit was kuitlengte, reguit, en versier deur slegs 'n paar diagonale lyne. Vogue het dit "Chanel se Ford" genoem, in verwysing na die Model T, aangesien die klein swart rok eenvoudig en toeganklik was vir vroue van alle sosiale klasse. Om die klein swart rok op te smuk, het Chanel haar ontwerpe omvorm, wat breë gewildheid aan kostuumjuwele verleen het. Galalith is vir treffende Art Deco juweliersontwerpe gebruik deur kunstenaars soos Jakob Bengel en Auguste Bonaz, asook vir kamme en ander bykomstighede. Deur die 1930's is Galalith ook gebruik vir breinaalde, penne, sambreelhandvatsels, wit klaviertoetse (om natuurlike ivoor te vervang), en elektriese goedere,^[5] met wêreldproduksie op daardie stadium tot soveel as 10 000 ton.

Vandag

Hoewel Galalith oorspronklik goedkoop was, het die feit dat dit nie gevorm kan word nie, gelei tot sy ondergang. Produksie het vertraag in die tweede wêreldoorlog omdat alle melkproduksie vir voedsel nodig was, en later ook as gevolg van nuwe plastieksoorte uit ruolie wat tydens die oorlog ontwikkel is. Produksie het in Brasilië tot in die 1960's voortgegaan.

Dit word tans nog steeds in klein hoeveelhede geproduseer, hoofsaaklik vir knope.^[6]

Verwysings

↑ Robinson, R. (6 Desember 2012). Robinson: Modern Dairy Technology: Volume 1 Advances in Milk Processing (in Engels). Springer Science & Business Media. p. 405. ISBN 9781461520573.
↑ Christel Trimborn (Augustus 2004). "Jewelry Stone Make of Milk" (in Engels). GZ Art+Design. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 September 2016. Besoek op 17 Mei 2010.
↑ Grasso, Tony (1996). Bakelite Jewellery A Collector's guide. The Apple Press. p. 16-17. ISBN 1850766134.
↑ "A History of the County of Gloucester: Volume 11: Bisley and Longtree Hundreds (1976)" (in Engels). british-history.ac.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2014. Besoek op 14 Mei 2010.
↑ Otto (2004). Stone from milk. Ascent and fall of the Galaliths. Chemistry in our time.
↑ "Casein". The Plastics Historical Society (in Engels (VK)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Desember 2019. Besoek op 5 November 2017.

[:0-1] Robinson, R. (6 Desember 2012). Robinson: Modern Dairy Technology: Volume 1 Advances in Milk Processing (in Engels). Springer Science & Business Media. p. 405. ISBN 9781461520573.

[ganoksin-2] Christel Trimborn (Augustus 2004). "Jewelry Stone Make of Milk" (in Engels). GZ Art+Design. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 September 2016. Besoek op 17 Mei 2010.

[Grasso16-3] Grasso, Tony (1996). Bakelite Jewellery A Collector's guide. The Apple Press. p. 16-17. ISBN 1850766134.

[4] "A History of the County of Gloucester: Volume 11: Bisley and Longtree Hundreds (1976)" (in Engels). british-history.ac.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2014. Besoek op 14 Mei 2010.

[5] Otto (2004). Stone from milk. Ascent and fall of the Galaliths. Chemistry in our time.

[6] "Casein". The Plastics Historical Society (in Engels (VK)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Desember 2019. Besoek op 5 November 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]