Tiandihui
Die Tiandihui (Chinees: 天地會, Tiān Dì Huì), letterlik die "Vereniging van die Hemel en die Aarde", ook bekend as die Hongmen (洪門, die "Groot Familie"), is ’n Chinese broederskap en geheime volksgodsdiensorganisasie.[1] Namate die Tiandihui deur verskillende provinsies versprei het, het dit in baie groepe vertak en was dit onder verskillende name bekend, onder meer die Sanhehui. Die Hongmen-groep is vandag min of meer sinoniem met die hele Tiandihui-konsep, hoewel die naam "Hongmen" ook deur ’n paar misdaadgroepe gebruik word.
| Hongmen | ||
| Name (taalvariante) | ||
| Tradisionele Chinees | 洪門 | |
| Vereenvoudigde Chinees | 洪门 | |
| Pinyin | Hóng Mén | |
| Wade-Giles | Hung2-men2 | |
| Jyutping | Hung4 Mun4 | |
| Betekenis | "Groot Familie" | |
| Tiandihui | ||
| Name (taalvariante) | ||
| Tradisionele Chinees | 天地會 | |
| Vereenvoudigde Chinees | 天地会 | |
| Pinyin | Tiān Dì Huì | |
| Wade-Giles | T'ien1-ti4-hui4 | |
| Jyutping | Tin1 Dei6 Wui2 | |
| Betekenis | "Vereniging van die Hemel en die Aarde" | |
Toe Brittanje oor Hongkong regeer het, is alle Chinese geheime organisasies beskou as ’n misdaadbedreiging en saam die Triades genoem. Eintlik is die Sanhehui-groep, die "Vereniging van Drie Hormonieë", die bron van die term "Triade" wat sinoniem met Chinese georganiseerde misdaad geword het. Weens dié erfenis is die Tiandihui soms omstrede; dit is onwettig in Hongkong.
Geskiedenis wysig
Volgens navorsing wat gebaseer is op primêre bronne wat in die 1980's in China aan die publiek oopgestel is, is die eerste Tiandihui in 1762 gestig[3] deur onder andere Ti Xi. Die stigters was almal van Zhangpu, Zhangzhou, Fujian, op die grens met Guangdong. Hulle is uit Zhangpu na Sichuan, waar hulle ’n kultus begin het wat nie goed afgeloop het nie. Ti Xi is toe na Guangdong, waar hy ’n groep volgelinge in Huizhou bymekaargemaak het. In 1761 het hy na Fujian teruggekeer en die Tiandihui saam met sy volgelinge gestig.
’n Eeu vroeër het die Qing-dinastie lidmaatskap van sulke verenigings verbied en hulle na die anti-Qing-weerstand gedryf. In die 18de eeu was daar ’n groot toename in sulke organisasies, waarvan sommige die Qing wou omverwerp. Een van hulle was die Tiandihui. Teen 1767 het Lu Mao ’n roofveldtog in die Tiandihui gelei om hul revolusionêre bedrywighede te befonds.
In die laat 19de eeu is takke van die Hongmen ook deur Chinese gemeenskappe oorsee gestig, onder meer in die VSA, Kanada en Australië.
Ná die omverwerping van die Qing-dinastie in 1911 was die Hongmen skielik sonder ’n doel. Hulle het daarna in verskillende groepe verdeel. Sommige kon nie meer op skenkings van lojale ondersteuners staatmaak of ’n normale lewe hervat ná jare van wegkruip nie, en hulle het hulle tot misdadigheid gewend – dit was die begin van die Triades.
Die Hongmen vandag wysig
Die Hongmen bestaan glo uit sowat 300 000 lede – in China en oorsese gemeenskappe. Die meeste lede is Chinese, maar daar is ook Japannese en ’n paar wit Amerikaanse lede. Die organisasie is in takke verdeel, na bewering sowat 180. Die grootste groep, Wu Sheng Shan, het dalk sowat 180 000 lede.
Hongmen-lede wêreldwyd bewaar steeds sekere algemene tradisies, soos om klem te lê op hul patriotiese oorsprong; die eerbiediging van Guan Yu, ’n historiese Chinese figuur wat bekend is vir sy regverdigheid, patriotisme en lojaliteit;[4][5] die konsep van broederskap; en ’n geheime handdruk. Deur middel van geheime spreuke, handgebare, klere en offerrituele kan die lede mekaar uitken.[6][7][8].
In Hongkong is die organisasie onwettig weens hul beweerde verbintenis met die Triades.
In Taiwan is hulle nie net wettig nie, maar ook polities invloedryk. Die stigter van die Republiek van China (1912-'49), Sun Yat-sen, was ’n senior figuur in die Hongmen, so ook die nasionalistiese leier Chiang Kai-shek. Die organisasie se bedrywighede is vandag openliker en hulle het ook sakebelange.
In die Volksrepubliek China is die Hongmen bekend as die Zhi Gong-party (致公党), ’n niekommunistiese politieke party wat aan die Politieke Raadgewende Konferensie van die Chinese Volk deelneem.
Die Kanadese tak is in 1863 in Barkerville, Brits-Columbië, gestig. Sedert 1971 is hulle daar en in Amerika bekend as die Chinese Vrymesselaars.[9]
Die hoofdoelwitte van die Hongmen vandag is om as broederskap onder oorsese Chinese te dien en aan welsynbedrywighede deel te neem. Op 28 Julie 1992 is die 3de Wêreldwye Hongmen-konferensie in Amerika gehou. Meer as 100 verteenwoordigers van oor die wêreld het dit bygewoon en die stigting van ’n wêreldwye Hongmen-vereniging aangekondig.
Verwysings wysig
- ↑ Ownby, David (1995). "The Heaven and Earth Society as Popular Religion". The Journal of Asian Studies. 54 (4): 1023–1046. doi:10.2307/2059958. JSTOR 2059958.
{{cite journal}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - ↑ Alexander Wylie: Secret Societies in China, in China Researches, p. 131, 1897 Shanghai, herdruk in VSA deur Nabu Public Domain Reprints
- ↑ Murray, Dian (1994). The Origins of the Tiandihui: The Chinese Triads in Legend and History. Stanford, California: Stanford University Press. pp. 16–17. ISBN 9780804723244.
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=oUd1MOOfCv8
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=kQH6OzM5Ya8
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=TAqP5pTeSSs
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=4KUz7vV5M-Y
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=nrr0N7i3WXE
- ↑ Chinese Freemasons
Eksterne skakels wysig
- (zh) Hongmen-webtuiste
- (zh) 中国致公党厦门市委会主页
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
