Klas B-tenklokomotief

Die 46-tonner stoomlokomotief was die werkesel van die Nederlands-Suid-Afrikaanse Spoorwegmaatskappy (NZASM). Dit is 'n tenklokomotief met 'n 0-6-4 wieluitleg. Ná die Tweede Vryheidsoorlog is dit as 'n Klas B-lokomotief geklassifiseer, eers deur die Sentraal-Suid-Afrikaanse Spoorweë (CSAR) en daarna deur die Suid-Afrikanse Spoorweë (SAS).

NZASM 46 Tonner 0-6-4T
PPS 46 Tonner 0-6-4T
IMR 46 Tonner 0-6-4T
CSAR Klas B 0-6-4T
Suid-Afrikaanse Klas B 0-6-4T

NZASM 46 Tonner nr. 230 Jan Wintervogel te Witbank, Transvaal, April 1993
Tipe en oorsprong
Kragtipe Stoom
Ontwerper Maschinenfabrik Esslingen
Vervaardiger 175 deur Esslingen
20 deur Werkspoor
Serienommer Esslingen: 2598–2617, 2624–2633, 2656–2665, 2703–2712, 2714–2733, 2745–2789, 2824–2843, 2854–2873, 2877–2886, 2941–2950
Werkspoor: 1-10, 29-38
Model NZASM 46 Tonner
Klas NZASM 46 Tonner
CSAR & SAR Class B
Vervaardig 1893–1899
Aantal gebou 195
Bouspesifikasies
Konfigurasie 0-6-4T
Spoorbreedte 1 067 mm (3 vt 6 dm) (Kaapspoor)
Dryfwielomtrek 1 300 mm
Agterwielomtrek 810 mm
Wielbasis 6 000 mm
Hoogte 3 772 mm
Asbelasting 10 770 kg
Massa op dryfwiele 32 310 kg
Lokomotiefmassa 46 330 kg
Aandrywing
Brandstof Steenkool
Brandstofkapasiteit 4 000 kg
Waterkapasiteit 6 830 L
Stoomketeldruk 1 103 kPa
Vuurroosteroppervlak 1,45 m2
Vuurkastipe Rondetop
78,5 m2
– Vuurkas 8,47 m2
86,98 m2
Silinders Twee
Silindergrootte 430 mm boor
630 mm slag
Klepwerk Walschaerts
Klepsoort Slide
Koppelsisteem Bell skakel-en-pen
Werkverrigting
Trekkrag 73,8 kN @ 75%
Diensgeskiedenis
Gebruiker NZASM
Pretoria-Pietersburg Spoorweë
CFM (Mosambiek)
Imperial Military Railways
Sentraal-Suid-Afrikaanse Spoorweë
Suid-Afrikaanse Spoorweë
Aantal in klas NZASM 177, IMR 195, SAR 28
Vlootnommer(s) NZASM: 61-237
CFM: 20-49
IMR: 61-255
CSAR: 27-202
SAR: 1-2, 4-6, 8, 10-16, 18-22, 24-30, 33-43, 45-48, 50, 52, 54-55
Afleweringsdatum 1893–1899
Eerste tog 1893
Onttrekkingsdatum 1919

Teen die aanvang van die Tweede Vryheidsoorlog het die NZASM 240 lokomotiewe besit waarvan 177 46-tonners was.[1] Toe die Britse magte Pretoria in Junie 1900 ingeval het, is die beheer van NZASM aan die Imperial Military Railways (IMR) afgestaan. Ná die oorlog is die oorblywende lokomotiewe aan die CSAR oorgedra, waar hulle as Klas B-lokomotiewe geklassifiseer is. Met die stigting van die SAS in 1912 het hulle hierdie klassifikasie behou.[2]

Die 46-tonner is deur die Duitse firma Maschinenfabrik Esslingen vanuit die NZASM 40-tonner 0-6-2T tenklokomotief ontwikkel. Die 40-tonner se agterponiedraaistel kon nie altyd om NZASM se skerp draaie beweeg nie, dus is die 40-tonner met 'n 0-6-4 uitleg herontwikkel. Tussen die jare 1893 en 1988 is 175 lokomotiewe deur Maschinenfabrik Esslingen gelewer. In 1899, net voor die Tweede Vryheidsoorlog uitgebreek het, is nog 20 van hierdie lokomotiewe van die Nederlandse firma Nederlandse Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel (Werkspoor) bestel. Twee van die laaste groep is net voor die oorlog afgelewer, die res is deur die IMR onderskep.[1]

Een van NZASM se 46-tonners, nr 46 Prinsloo, is aan die Pretoria-Pietersburg spoorwegmaatskapij (PPS) oorgedra. Hy het sy nommer en naam by die PPS behou.[1]

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 1,2 (en) Holland, D.F. (1971). Steam Locomotives of the South African Railways, Volume 1: 1859–1910 (1st uitg.). Newton Abbott, Devon: David & Charles. pp. 96–98. ISBN 978-0-7153-5382-0.
  2. Klassifikasie van S.A.R. lokomotiewe met hernommerlyste, uitgereik deur die Kantoor van die Hoofmeganiese Ingenieur, Pretoria, Januarie 1912, pp. 9, 12, 14, 34 (Herdruk in April 1987 deur SATS Museum, R.3125-6/9/11-1000)