Konstantyn I van Griekeland
Konstantyn I (Grieks: Κωνσταντῖνος Αʹ, Βασιλεὺς τῶν Ἑλλήνων, Konstantínos Αʹ, Vasiléfs ton Ellínon; 2 Augustus 1868 – 11 Januarie 1923) was van 1913 tot 1917 en van 1920 tot 1922 koning van Griekeland. Hy was aanvoerder van die Griekse leër tydens die onsuksesvolle Grieks-Turkse Oorlog van 1897 asook die suksesvolle Balkanoorloë van 1912–1913 waarin Griekeland Thessaloniki verower en sy grondgebied en bevolking verdubbel het.
| Konstantyn I | |
|---|---|
| Koning van die Hellene | |
 | |
| Periode | 1913–1917; 1920–1922 |
| Voorganger | George I; Alexander |
| Opvolger | Alexander; George II |
| Huis | Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg |
| Vrou | Prinses Sophie van Pruise |
| Kinders | George II van Griekeland Alexander van Griekeland Helena, koningin van Roemenië Paul van Griekeland Prinses Irene, Hertogin van Aosta Prinses Katherine |
| Vader | George I van Griekeland |
| Moeder | Olga Konstantinowna van Rusland |
| Gebore | 2 Augustus 1868, Athene |
| Oorlede | 11 Januarie 1923, Palermo, Italië |
Vroeë lewe en bewind wysig
Konstantyn was die oudste seun van koning George I en Olga Konstantinowna van Rusland, ’n kleindogter van tsaar Nikolaas I.
Hy het sy vader op 18 Maart 1913 opgevolg ná dié se dood in ’n sluipmoordaanval. Toe die Eerste Wêreldoorlog in 1914 uitbreek, wou die Griekse eerste minister Eleftherios Venízelos hom by die Geallieerdes aansluit, maar koning Konstantyn, die swaer van keiser Wilhelm II van Duitsland, was pro-Duits. Dit het aanleiding tot vele struwelinge gegee en tot die ontslag en verbanning van Venízelos.
Onder druk van die Geallieerdes moes Konstantyn in 1917 afstand doen van die troon. Hy het die land saam met kroonprins George verlaat en Franse troepe het Athene daarna binnegeruk. Venízelos het na sy land teruggekeer en oorlog teen Duitsland verklaar.
Intussen het Konstantyn se tweede oudste seun as Alexander koning geword. Die volk het Konstantyn egter as ’n martelaar beskou en het Alexander "prins regent" pleks van "koning" genoem. In 1920 is Alexander dood nadat ’n aap hom gebyt het. Ná ’n volkstemming is Konstantyn gevra om weer koning te word. Hy is met groot geesdrif ontvang en Venízelos moes die land weer verlaat.
In 1922 het ’n baie ongelukkige oorlog teen Turkye uitgebreek waarteen Konstantyn gekant was. Die Grieke het nog altyd die droom gehad om Istanbul van die Turke terug te wen en die Bisantynse Ryk te herstel. Die oorlog het rampsalige gevolge gehad vir Griekeland, wat talle nederlae gely het. Konstantyn het die skuld vir alles gekry en hy het weer van die troon afstand gedoen om ’n burgeroorlog te voorkom. Sy oudste seun het hom dié keer opgevolg as George II. Konstantyn is in 1923 in ballingskap in Palermo dood.
Huwelik wysig
Op 27 Oktober 1889 is Konstantyn in Athene getroud met Sophie, ’n dogter van keiser Frederik III van Duitsland en keiserin Victoria van Sakse-Koburg en Gotha. Die egpaar het ses kinders gehad:
- George II van Griekeland (20 Julie 1890 – 1 April 1947)
- Alexander van Griekeland (20 Julie 1893 – 25 Oktober 1920)
- Helena (3 Mei 1896 – 28 November 1982), die latere eggenote van koning Carol II van Roemenië
- Paul van Griekeland (14 Desember 1901 – 6 Maart 1964)
- Irene (13 Februarie 1904 – 15 April 1974), die latere eggenote van Tomislav II van Kroasië
- Katharina (4 Mei 1913 – 2 Oktober 2007)
Verwysings wysig
- Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel nl:Constantijn I van Griekenland
- Van der Kiste, John (1994). Kings of the Hellenes. Sutton Publishing. ISBN 0-7509-2147-1.
- Polykratis, Iakovos Th. (1945–1955). "Constantine". Encyclopedia "The Helios" XI. Ed. Passas Ioannis.
- Michalopoulos, Dimitris, "Constantine XII, King of the Hellenes. An outline of his personality and times", Parnassos, vol. 46, pp. 355-360.