Lewis-suur en -basis
'n Lewis-suur is 'n chemiese spesie wat 'n leë orbitaal bevat wat in staat is om 'n elektronpaar vanaf 'n Lewis-basis te aanvaar om 'n Lewis-addukt te vorm.
'n Lewis-basis is dus enige spesie met 'n gevulde orbitaal wat 'n elektronpaar bevat wat nie gebruik word vir binding nie, maar wel 'n datiewe binding met 'n Lewis-suur kan vorm om 'n Lewis-adduk te vorm.
Ammoniak (NH3) is byvoorbeeld 'n Lewis-basis omdat dit sy elektronpaar kan skenk. Boortrifluoried (BF3) is 'n Lewis-suur, aangesien dit 'n alleenpaar kan aanvaar. In 'n Lewis-adduk deel die Lewis-suur en -basis 'n elektronpaar wat deur die Lewis-basis voorsien word, wat 'n datiewe binding vorm.[1] In die konteks van 'n spesifieke chemiese reaksie tussen NH3 en BF3, sal die alleenpaar van NH3 'n datiewe binding vorm met die leë orbitaal van BF3 om 'n addukt NH3•BF3 te vorm.
Die terminologie wat gebruik word vir Lewis-sure en -basisse kom van die bydraes van die Amerikaanse fisiese chemikus Gilbert N. Lewis.[2]
Die terme nukleofiel en elektrofiel is min of meer uitruilbaar met onderskeidelik Lewis-basis en Lewis-suur. Hierdie terme, veral hul abstrakte selfstandige naamwoordvorm nukleofilisiteit en elektrofiliteit, beklemtoon egter die kinetiese aspek van reaktiwiteit, terwyl die Lewis-basisiteit en Lewis-suurheid die termodinamiese aspek van Lewis-addukvorming beklemtoon.[3]
Kyk ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ "Lewis acid (L03508)". IUSTC (in Engels). 24 Februarie 2014.
- ↑ Lewis, Gilbert Newton (1923). Valence and the Structure of Atoms and Molecules (in Engels). New York, New York, U.S.A.: Chemical Catalog Company. p. 142.
- ↑ Anslyn, Eric V.; Dougherty, Dennis A. (2006). Modern physical organic chemistry (in Engels). Sausalito, CA: University Science. ISBN 1891389319. OCLC 55600610.
