Mao's Last Dancer (boek)

Mao's Last Dancer is memoires wat geskryf is deur die Chinees-Australiese skrywer Li Cunxin en die eerste keer in 2003 gepubliseer is. Dit vertel die reis van Cunxin vanaf sy hoedanigheid as jong, verarmde seun – wat bestem was om vir die res van sy lewe strawwe handearbeid in China onder Mao Zedong se wreedaardige kommunistiese bewind te verrig – tot wêreldbekende professionele danser.

Mao's Last Dancer
Skrywer	Li Cunxin
Genre	Memoir
Uitgewer	Penguin Books Australia
Uitgegee	2003
Bladsye	445
ISBN	0-14-330164-0
Letterkunde-portaal

Lys van karakters

Li Cunxin

Die verteller van die memoires – wat in 'n arm plattelandse huishouding in China grootword. Hy is deur die Chinese Kommunistiese Party gekies om 'n leerlingballetdanser in die Beijingse Dansakademie van Madame Mao te word toe hy elf jaar oud was. Later kry hy die geleentheid om as oorsese student in die Amerika te studeer. Nadat hy verskeie uitdagings die hoof bied, besluit hy uiteindelik om nie na China terug te keer nie, maar eerder sy droom van vryheid na te jaag.

Li Cunxin

Ook bekend as sy innerlike self. Sy innerlike self lei hom deur die boek.

Alfred Zhong

Ook bekend as die "Bandiet". Aanvanklik beoefen hy Kung Fu aan die Beijing Martial Arts School, maar word later na Madame Mao se Dansakademie oorgeplaas om ballet te leer. Hy word uiteindelik bloedbroers met Li Cunxin. Die Bandiet, Chong Xiongjun en Li Cunxin word spoedig beste vriende en ondersteun mekaar emosioneel.

Elizabeth Mackey

Li Cunxin se eksvrou. Sy ontmoet Li Cunxin in die somer by die Houston-balletgeselskap en begin 'n geheime verhouding met hom. Later trou sy met hom toe hy besluit om nie na China terug te keer nie. Alhoewel hulle uiteindelik geskei is, is dit danksy haar toedoen dat Li in Amerika kan bly.

Niang

Li Cunxin se ma. Sy was 'n plattelandse Chinese vrou, sowel as 'n liefdevolle moeder. Sy was Li se stukrag, en dryf hom vorentoe terwyl hy hom in ongunstige omstandighede bevind. Dit was sy wat aan Li die moed en krag gegee het om voort te gaan met ballet. Sy was 'n baie belangrike deel van sy lewe.

Ben Stevenson

Een van die leiers van die Houston-balletgeselskap sowel as Li Cunxin se Amerikaanse dansgids en die hoof van die gasheerfamilie. Hy was baie toegeeflik en gaaf teenoor Li en het ook nuttige raad aan hom verskaf.

Dia

Li Cunxin se vader. Hy was 'n Chinese boer wat as eerlik en verdraagsaam gekarakteriseer word.

Onderwyser Xiao

Een van Li Cunxin se onderwysers. Hy was 'n inspirasie vir Li Cunxin en het hom gehelp om baie van sy uitdagings die hoof te bied tydens sy balletloopbaan in Beijing.

Storielyn

Li Cunxin word gebore in 'n arm familiekommune op 'n klein plattelandse dorpie in die Shandong-provinsie van China waar hy bestem is om as arbeider in die veld te werk. Li word aanvanklik oor die hoof gesien, maar word na 'n voorstel van sy onderwyser tydens 'n skoolbesoek gekies vir proewe om deel te wees van Madame Mao se dansakademie in Beijing. Die keuring in die provinsie Qingdao ontaard byna in 'n nagmerrie-ondervinding. Hy word gekies om na Beijing te gaan vir proewe vir 'n plek in Madame Mao se Dansakademie. Hy word uiteindelik opgeneem in die balletskool nadat hy 'n reeks fisieke toetse slaag.

Sewe jaar se opleiding volg hierop. Hy sukkel om aan te pas by die lewe aan die akademie en sukkel ook met heimwee. Daar is geen vryheid binne die rigiede skedule nie en hy moet lang en strawwe dans- en akademiese klasse verduur. Hy beywer hom ook om deel te wees van die Kommunistiese jeugparty en ondergaan strawwe onderhoude; nadat hy toegelaat word, word 'n bykomende deel van sy tyd aan vergaderings spandeer. Cunxin gee egter nie om nie omdat hy nou sy "roeping" uitleef: die bediening van Kommunisme.

Die koms van 'n nuwe onderwyser (Xiao), wat minder geneig is om te skree, verander sy grimmige uitkyk op dans. Die onderwyser lê meer klem op pret en die vermoë om mens se sterk en swak punte te verstaan. Onderwyser Xiao hou Cunxin dop en sien iets in hom wat ander onderwysers nog nie gesien het nie. Die onderwyser verskil ook van andere aan die akademie vanweë sy toewyding aan klassieke ballet, 'n houding wat as te Westers beskou word om by die skool onderrig te gee (in teenstelling met die polities gemotiveerde, stram vorm wat deur Madame Mao verkies word). Li se vasberadenheid en waagmoed, saam met die raad en motivering van onderwyser Xiao, stel hom in staat om eerste in die klas te eindig, en hy word al hoe meer rolle aangebied. Gevolglik word hy op teësinnige wyse deur die Akademie toegelaat om oorsee te reis en vir ses weke as besoekende student deel te wees van Ben Stevenson se Houston-balletgeselskap.

In die Verenigde State begin hy die Kommunistiese Party van China se propaganda bevraagteken. Amerika is toe nie vol smerige en geldgierige kapitaliste soos hy vertel is nie, en die groot rykdom, luisterryke geboue en die vriendelikheid van die mense dui daarop dat dit eintlik die Chinese inwoners is wat vanweë die kommunistiese regering se beleid aan die kortste ent trek en nie Amerika en sy inwoners nie. Li is egter ook terdeë bewus daarvan dat hierdie sentiment te gevaarlik is om te opper, en by sy terugkeer na China keer hy terug na sy ou stemming. Die kommunistiese regering weier egter ten spyte van die weerhouding van sy ware gevoelens, om hom toe te laat om na die VSA terug te keer. Drie maande later slaag hy daarin om 'n visum te kry – en hierdie keer spandeer hy 'n volle jaar aan die Houston-balletgeselskap. Hy begin 'n geheimsinnige romanse met die voornemende Amerikaanse danser Elizabeth Mackey en hou dit geheim sodat die kommunistiese regering nie snuf in die neus kry en hom terugstuur nie. Hy word vinnig bevorder tot 'n solisposisie. Gevolglik bly hy vir nog vyf maande aan. Cunxin is egter huiwerig om terug te keer na China en tree haastig met Elizabeth in die huwelik sodat hy onbepaald in die Verenigde State kan aanbly. Tydens Li se besoek aan die Chinese konsulaat om sy besluit te verkondig hou die Chinese diplomaat hom met geweld aan in 'n poging om sy terugkeer na China af te dwing ; toe hy weier om gewillig te gaan stem die Party in om hom vry te laat en toe te laat dat hy aanbly, maar herroep terselfdertyd sy burgerskap en verklaar dat hy nooit weer na sy vaderland mag terugkeer nie.

Cunxin gaan voort met dans, maar sy verhouding met Elizabeth eindig in 'n egskeiding; hy gee sy jeug asook kulturele verskille aan as die rede vir die toedrag van sake.

Intussen word Cunxin spoedig bevorder tot die belangrikste danser, en gee hy talle premières van werk. Hy ontvang verskeie toekennings, maar sy rug word ernstig beseer, wat hom langer as twee maande buite aksie hou. Ondanks die terugslag hou hy aan met dans, en kort daarna laat die Chinese regering sy ouers toe om na die VSA te reis, nadat hy ses jaar lank van sy familie afgesny was. Li ontmoet en trou met die Australiese ballerina Mary McKendry, en hulle keer uiteindelik terug na sy ou woonplek. Cunxin ontmoet sy ou onderwyser Xiao en tree vir hom en sy ouers op, maar voel 'n onverklaarbare skuldgevoel as gevolg van die vele voordele wat hy geniet teenoor die armoedige bestaan van die dorpie. Hy troos hom egter daaraan dat hy alles vervul het wat sy ma hom toegewens het, en daarna keer hy terug na die VSA.

Sophie, Cunxin en Mary se eerste kind, word doof gebore. Mary gee haar loopbaan op om vir kind te sorg. Sophie lei 'n normale lewe en volg in haar ma se voetspore. Li en Mary het nog twee kinders en besluit om na Mary se tuisland, Australië, te verhuis. Hul afskeidsoptrede (die ballet Romeo en Juliet) word regstreeks in China uitgesaai aan vyfhonderd miljoen kykers. In Australië hou hy aan dans, maar kry ook 'n pos as bestuurder van een van die grootste makelaarsfirmas in Australië. Hy gaan voort om sy ma en sy dorp te besoek.

Eksterne skakels

• Amptelike webblad
• Biografie by BookBrowse
• Onderhoud by ballet.co.uk (2003)
• Transkripsie van ABC onderhoud (2004)

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.