Mari Grobler

Mari Grobler (*1954, Uitenhage-) is skrywer, digter, beeldende kunstenaar en liriekskrywer. Grobler is veral bekend vir haar kinder- en jeugverhale wat in sewe ander tale, onder meer Engels, Sweeds, Noors, Deens, Xhosa en Zulu vertaal is.

Lewe en werk

Maria Elizabeth Grobler is in 1954 op Uitenhage gebore. Sy studeer vir vyf jaar Grafiese Skone Kuns aan die Port Elizabeth Technikon en verwerf haar Nasionale Diploma en Hoër Nasionale Diploma in Kuns. Sy werk ook vir een jaar aan ’n Diploma in Tegnologie. Na haar studies en huwelik (waarna sy Mari Taylor word), wy sy meeste van haar tyd aan beeldende kuns en hou dan ook talle uitstallings in Kaapstad en die Oos-Kaap. Op ’n deeltydse basis gee sy klas by die Tegniese Kollege op Uitenhage en sy is lid van die amateurtoneelgroep Uitek. Sy het een dogter, Cecily, wat ’n musiekonderwyseres en klavierbegeleidster is. Sy woon steeds op Uitenhage, waar sy later met Danie Snyman getroud is, wat ’n dogter Danéll het uit ’n vorige huwelik.

Skryfwerk

Sy is baie bedrywig op amateur-toneelgebied, terwyl sy ook kortverhale skryf, waarvan ’n aantal gepubliseer word in Huisgenoot. Sy skryf ook toneelstukke, tree as regisseur op en speel self in ’n aantal opvoerings. Sy spits haar egter vernaamlik toe op werke vir die kinders en die jeug. Etlike van haar stories en twee reekse word deur die SAUK in die Siembamba program uitgesaai. Vir kleiner kinders skryf sy “Jan Blom pluk paddavere”, wat bestaan uit vyf verhaaltjies waarin ’n tuinier (Tamkoeloe) vir ’n jong seuntjie stories oor paddas, boomsoorte, krokodille, dassies en spinnekoppe vertel. Twee prenteboeke is “Lulama se towerkombers”, wat handel oor kleure en getalle, en “Musa se reis” wat die beginsels van optel en aftrek as tema het. “Die huis met groen oë” is ’n kinderroman, waar ’n jong dogter wat nooit haar pa geken het nie, daarna verlang om ook beide ’n pa en ’n ma te hê. In 1992 kry sy die ATKV-kinderboektoekenning in die kategorie 8-9 jaar vir “Die huis met groen oë”. In “Verjaarsdag-taxi” is die tienjarige swart seuntjie Mosa se pa Egoli toe en die gesin hoor niks van hom nie. Mosa besluit net voor sy tiende verjaarsdag om na sy pa te gaan soek, maar ander seuns steel sy geld en hy kan nie wegkom nie. Sy pa kom egter self vir ’n kort ruk huis toe.“Verjaarsdag-taxi” is in 1995 ’n naaswenner by die ATKV-kinderboektoekennings in die kategorie 8-9 jaar. “Isinye, die grootmaak-kind” behandel kinderregte en aanneming in ’n lekkerleesstorie. Dit speel ook in ’n township af, waar Isinye by haar ma se suster en haar man bly. Haar ma daag egter op om haar na die plakkerskamp te vat, waar al haar klere en speelgoed vir drankgeld verkoop word. Deur middel van ’n maatskaplike werker kan Isinye weer terugkeer na haar tante toe. In 2009 wen “Siyolo se trui / Siyolo’s jersey” (geïllustreer deur Elizabeth Pulles) die M.E.R.-prys vir geïllustreerde kinderboeke en is dit ook die wenner van die Exclusive Books / Ibby-prys vir die beste geïllustreerde Suid-Afrikaanse kinderboek. Dit haal ook die International Books for Young People (Ibby) se erelys. In “Thandiwe besluit / Thandiwe’s Choice” (geïllustreer deur Elizabeth Pulles) kry die gemmerkat Tammy tien kleintjies in ’n druiweboks. Nie een lyk dieselfde nie en Thandiwe se ma sê sy kan net een hou en moet huise vir die ander soek. Die keuse is moeilik, maar Thandiwe besluit eindelik tog. Hierdie boek is in 2011 op die kortlys vir die toekenning van die M.E.R.-prys vir ’n geïllustreerde kinderboek. Haar jeugwerk word opgeneem in verskeie versamelbundels waaronder “Die sonroepertjies” en “Stippe stappe stories”. In 1996 wen sy die ATKV-kinderboektoekenning vir haar bydrae tot die wenboek “Stippe stappe stories” in die kategorie 3-5 jaar. Van haar jeugverhale word op skool voorgeskryf en dit word in altesaam sewe tale vertaal, waaronder Engels, Noors, Sweeds, Deens, Xhosa en Zulu.

In haar eerste digbundel, “Wat sigbaar is in amber”, waarsku die titel reeds van ’n soort vreemdheid wat ’n alternatiewe kyk op alledaagse werklikhede suggereer. Die bundel bevat hoofsaaklik kort gedigte, wat daarin slaag om in eenvoud gedagtes kernagtig saam te vat, dikwels op ’n aweregse manier.Die tweede bundel, “Eggo’s in bewolkte water”, bevat langer gedigte, is meer kompleks en vlietende beelde van die natuur word gebruik. Daar is twee afsonderlike afdelings. “Evasgesange” gebruik Khoisan-mitologie en -beelde om veral die mens en sy eenwording met die natuur uit te beeld. “Boekreis”' is 'n mini-epos. wat die verbeelde geskiedenis van Vasco da Gama en sy vrou, Catherina de Ataide, die strafekspedisie teen Kalikoet en kolonialisering verhaal. “Toe dit nog vroeg was” het as tema die magiese wêreld van die oermense en die Khoisan. Die gedigte  beïndruk veral met die wyse waarop woorde gebruik word en op beeldryke en oorspronklike wyse die oerwêreld herroep. Die bundel bestaan uit vier afdelings. In “Voortyd” word die oertyd beskryf as ’n soort alternatiewe skeppingsverhaal, waarin die wêreld uitgebeeld word as vier primitiewe vroulike wesens, die oer-een, die mooi een, die ondermaanse een en die aardmoer waaruit alle lewende wesens spruit. Die afdeling “Pols” belig verskillende aspekte van die Khoisan strandlopers se leefwyse, insluitende die vertel van stories, jag, skilderkuns, mites, eetgewoontes en die liefdesverhoudings tussen die geslagte. “Storie” bevat gedigte waarin veral die verlange en soeke na ’n lewensmaat voorop staan. “Beweging” fokus op figure uit die spirituele belewenis van die Khoisan, soos die reënsjamaan, slangbytman, vrouesjamaan en reënman.Haar verse word in verskeie versamelbundels opgeneem, waaronder “Groot verseboek”, “Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte”, “Poskaarte”, “Honderd jaar later”, “Honderd Dichters” en die Poetry Institute of Africa se “Millennium Moment”. In 2020 word haar gedigte ‘toe sy see toe trek agter ’n man aan’, ‘Sewe jaar’, ‘Uit die dagboek van mevrou Da Gama (streng vertroulik)’ en ‘Hakwa se vrou’ in Vers en vrou opgeneem. Van haar lirieke word deur onder andere Louis van Rensburg (soos die titellied van die CD “Jy mag maar”) en Joti die Griekse Boertjie op CD opgeneem. Die Dorfling Trio was kategorie-wenners met een van haar lirieke, “Mayibue i Afrika” by ’n Crescendo kompetisie.

Sy skryf ook verskeie liefdesromans, waaronder “Liefdestrilogie”, “Duet van die liefde”, “Aspoesterdrome”, “Vakansieromanse”, “Geliefde goggavanger”, “Legkaartpasmaats” en “Wegholvrou”, wat meestal in Lapa-Uitgewers se Romanza-reeks uitgegee word. In “Ballade vir Melody” verskeur Melody se hond Gino al wat ’n man is. Wanneer hy weer vir Louis jaag, is dit sommer die einde van hulle verhouding. Thinus, Lucinda se kêrel, het egter ’n wit poedel en weet hoe om Gino te hanteer. “Meermindans” se hoofkarakter is die ballerina Anja. Sy beleef haar belangrikste tyd as ballerina, want sy dans die hoofrol in The Little Mermaid en talentsoekers uit Londen sal teenwoordig wees by die opvoering. Daar is egter meer as vriendskap tussen haar en die eertydse konsertpianis wat hulle begelei en sy sukkel om op haar dansbewegings te konsentreer in sy teenwoordigheid. Om sake nog moeiliker te maak, is daar ’n jaloerse ballerina in die dansgeselskap en die man van haar drome het ’n eksverloofde.

Eerbewyse 

• ATKV-kinderboektoekenning vir 1991 vir die Huis met Groen Oë in die kategorie 8-9 jaar
• ATKV-kinderboektoekenning vir 1995 vir die bydrae tot die wenboek Stippe Stappe Stories in die kategorie 3-5 jaar.
• Sertifikaat van Erkenning toegeken deur ATKV Despatch vir buitengewone bydrae tot die Afrikaanse Skryfkuns

Publikasies

Poësie         

Jaar	Publikasie
1990	Wat sigbaar is in amber
2004	Eggo's in bewolkte water
2011	Toe dit nog vroeg was

Kinder- en jeugwerke 

Jaar	Publikasie
1989	Jan Blom pluk paddavere
1991	Die huis met groen oë
1994	Verjaarsdag-taxi
1997	Lulama se towerkombers
	Musa se reis
1998	Isinye, die grootmaakkind
2009	Siyolo se trui
2010	Thandiwe besluit

Romans

Jaar	Publikasie
2005	Geliefde goggavanger
2006	Liefdestrilogie
	Duet van die liefde
2007	Aspoesterdrome
2008	Vakansieromanse
	Legkaartpasmaats
2011	Wegholvrou
2013	Meermindans

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) “Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom” Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005

Tydskrifte en koerante

• Anoniem “‘Eersteling’ gou op die rak – en nog gaan kom” “Oosterlig” 1 Junie 1990