NG gemeente Reitz

Die NG gemeente Reitz is ’n Vrystaatse gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk. Dis in 1891 gestig as die 29ste gemeente in die Oranje-Vrystaat, vroeër dieselfde jaar as Bothaville en Thaba 'Nchu.

Pres. F.W. Reitz na wie die dorp in 1894 genoem is.
Reitz se moederkerk, afgeneem sowat twee jaar nadat dit op 15 Mei 1914 ingewy is. Die argitek was Wynand Louw. Die toring is blykbaar later verhoog, moontlik om plek te maak vir die uurwerk.
Ds. D.J. Viljoen was van 1892 tot 1904 Reitz se eerste NG predikant.
Die NG moederkerk Reitz is in 1914 ingewy.
Ds. J.P. van der Spuy was van sy toetrede tot die bediening in 1904 tot sy aftrede in 1946 die gemeente se leraar. Hy was ook moderator van die Vrystaatse Kerk van 1937 tot 1948.
Ds. L.E. du Toit, leraar van 1947 tot 1959.

Stigting wysig

Die Oostelike Ring, onder voorsitterskap van die predikant van Senekal, ds. R.H. Vandewall, en ds. C.P. Theron, scriba, predikant van Bethlehem, onder wie die dorp Reitz voorheen geval het, die afgevaardigde van Frankfort en omtrent 120 manslidmate van die aangrensende gemeentes, is die gemeente Reitz op 14 Februarie 1891 gestig. Die eerste kerkraad het bestaan uit J. Labuschagne, H.J. Steyn en S. van den Berg (ouderlinge); M. de Jager, J. Benade, J. Barnard, J. Pienaar, J. van der Watt en D. Naudé (diakens). As konsulent van die gemeente is ds. C.P. Theron benoem. Die eerste kerkraadsvergadering is op 9 Maart 1891 gehou.

Die hoeksteen van die eerste kerkgebou is reeds op 19 Mei 1886 gelê. Die gebou, wat opgerig is van gekapte klip, is sodanig beplan dat later 'n lang stuk aangebou kon word en so 'n kruiskerk gevorm kon word.

Op 25 Julie 1892 is ds. D.J. Viljoen as predikant van die gemeente beroep; hy het die beroep aangeneem en is op 29 Oktober 1892 as die eerste leraar bevestig. Onder sy wakkere leiding is 'n pastorie gebou en is die kerkgebou dan ook in 1894 vergroot tot 'n kruiskerk. Ds. J.P. van der Spuy skryf in Ons Kerk Album van 1917: "In den grooten Boerenoorlog werden kerk en pastorie op treurige wijze door den vijand vernield: houtwerk, vloeren, banken, preekstoel – alles verdween. Na den oorlog werd alles hersteld." In Januarie 1904 het ds. Viljoen 'n beroep na Bredasdorp aangeneem.

Eerste 50 jaar wysig

Einde April 1904 is ds. J.P. van der Spuy as tweede leraar van die gemeente bevestig. Die gemeente het spoedig van die verwoesting van die oorlog herstel en betree 'n nuwe tydperk van bloei en ontwikkeling. Spoedig het dit geblyk dat die kerkgebou te klein en 'n nuwe Godshuis nodig was. Ds. Van der Spuy skryf: "Met lust en ijver gordde men zich aan tot de reuzetaak." Oudpres. M.T. Steyn het die hoeksteen van die nuwe kerk op 10 Augustus 1912 gelê. Die voltooide gebou van pragtig gekapte klip, onder rooi pannedak en wat sowat £12 000 gekos het, is op 15 Mei 1914 ingewy deur ds. J.D. Kestell. Die gemeente het hartlik bygedra om die skuld op die gebou te delg. Die groot pyporrel was 'n geskenk van die susters van die gemeente. Ook uit die omliggende gemeentes is ruim gifte ontvang. Die ou gebou is toe gebruik vir Sondagskool, bidure en vergaderings.

In Maart 1946 het ds. Van der Spuy sy emeritaat aanvaar, ná 42 jaar diens in die gemeente. In Maart 1947 is ds. L.E. du Toit as leraar van die gemeente bevestig en in September 1949 ds. G.J. Naudé as medeleraar.

Lidmaattal en afstigtings wysig

Mettertyd het die gemeente te groot geraak en stig Reitz-Wes en -Oos in 1955 af. Ds. G.J. Naudé van die moedergemeente het in 1956 Reitz-Oos se eerste leraar geword. Reitz-Wes se eerste leraar (bevestig in 1956) was ds. L.M. Muntingh. In 1960 het dié drie gemeentes saam 1 704 belydende lidmate gehad, in 1985 was dit 1 903, maar dit het in 2010 afgeneem tot 1 241. Reitz-Oos, die kleinste van die drie gemeentes, het in Mei 2008 ’n samewerkingsooreenkoms met die moedergemeente onderteken, maar die eenwording het blykbaar eers in April 2013 van krag geword.[1] (Die NG gemeente Reitzpark, wat in 2011 ontbind het, was in Welkom en het dus niks met die dorp Reitz te doen nie.) In 2015 het die twee oorblywende gemeentes 1 036 belydende lidmate gehad.

Susterkerke wysig

Die Gereformeerde kerk Reitz is in 1941 gestig en het in 2015 72 belydende en 27 dooplidmate gehad, vergeleke met onderskeidelik 85 en 55 in 1959. Die plaaslike gemeente van die Nederduitsch Hervormde Kerk is eers op 2 Februarie 1992 gestig. Vroeër het die Hervormdes van Reitz onder die gemeente Bethlehem geval. Die NH gemeente het in 2015 38 belydende lidmate gehad, dieselfde as in 1994.

Die sierlike kerkgebou is in 1912 gebou en in 1914 ingewy.

Enkele predikante wysig

  • Daniël Jozua Viljoen, 1892–1904 (waarna Bredasdorp tot hy sy emeritaat aanvaar in 1934; oorlede 12 Junie daardie jaar)
  • Johannes Petrus van der Spuy, 1904–1946 (sy enigste gemeente)
  • Lourens Erasmus du Toit, 1947–1959
  • Gert Jacobs Naudé, 1949–1956 (waarna eerste leraar van die dogtergemeente Reitz-Oos)

Bronne wysig

  • (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
  • (af) Nienaber, P.J. 1963. Suid-Afrikaanse pleknaamwoordeboek, deel 1. Kaapstad, Johannesburg: Suid-Afrikaanse Boeksentrum.
  • (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
  • (af) Vogel, ds. W. 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.

Verwysings wysig

  1. Kerkbode se amptelike nuus Geargiveer 5 Julie 2013 op Wayback Machine. URL besoek op 3 Mei 2015.

Sien ook wysig