Prins van Wallis

Prins van Wallis (Wallies: Tywysog Cymru) was ’n titel wat van die 12de eeu af gegee is aan prinse wat in Wallis gebore is; die term het die vroeëre gebruik van die woord koning vervang. Een van die laaste Walliese prinse, Llywelyn ap Gruffudd, is in 1282 in ’n veldslag deur koning Eduard I van Engeland verslaan. Dié se seun Eduard (wat in Caernarfon-kasteel in Wallis gebore is) is in 1301 aangewys as die eerste Engelse Prins van Wallis.

Prins van Wallis
Tywysog Cymru

William, die huidige Prins van Wallis.
William, die huidige Prins van Wallis.
Geskep 12de eeu
Huidige houer Prins William
Aanspreekvorm Koninklike Hoogheid
Tuiste Adelaide Cottage
Eerste Engelse houer Prins Eduard
Status In gebruik
Webtuiste www.princeofwales.gov.uk

Sedert die 14de eeu word die titel gegee aan die regmatige opvolger van die Britse monarg, maar as hy dit nie kry nie, het dit geen invloed op sy aanspraak op die troon nie. Die titel word as ’n persoonlike eerbewys aan die regmatige troonopvolger gegee en is nie oorerfbaar nie; as die prins koning word, word die titel vakant en kan dit aan iemand anders toegeken word. Die titel Graaf van Chester word altyd saam met die titel Prins van Wallis toegeken. Hy het gewoonlik ook ander titels.

Die huidige Prins van Wallis is prins William, die oudste seun van die vorige titelhouer, koning Charles III. Die vrou van die prins is geregtig op die titel Prinses van Wallis. Charles se eerste vrou, Diana, het dit gebruik, maar sy tweede vrou, Camilla, het eerder die titel Hertogin van Cornwall gebruik (of van Rothesay as sy in Skotland was)[1] omdat die ander titel so algemeen met Diana verbind is. Prins William se vrou, Catherine, gebruik weer die titel.

Die Prins van Wallis is die regmatige opvolger van die Britse monarg. Geen amptelike openbare rol of verantwoordelikheid gaan saam met die titel of sy posisie as regmatige troonopvolger nie.

Regmatige opvolger versus vermoedelike opvolger wysig

Die titel word net aan die regmatige opvolger (heir apparent) gegee – iemand wat nie deur enige toekomstige geboorte as eerste aanspraakmaker op die troon vervang kan word nie. Die opvolging was altyd volgens eersgeboortereg en manlike voorkeur, wat beteken die regmatige opvolger was die regerende monarg se oudste seun of as hy oorlede was, sý oudste seun, ensovoorts. As die monarg se oudste seun sonder kinders dood is, het die monarg se tweede oudste seun die titel gekry, ensovoorts. ’n Dogter van ’n regerende monarg wat die eerste aanspraakmaker op die troon was, was nooit die regmatige opvolger nie omdat sy vervang kon word as die koning in die toekoms ’n seun sou kry. Sy was die vermoedelike opvolger (heir presumptive).

Brittanje het in 2011 saam met ander lande van die Statebond die Perth-ooreenkoms onderteken wat veranderings voorstel aan die opvolgingswette, insluitende om opvolging te verander volgens eersgeboortereg ongeag geslag.[2] ’n Wet in dié verband is op 25 April 2013 in Brittanje aanvaar[3] en het op 26 Maart 2015 in werking getree[4] – in Brittanje sowel as die res van die Statebond.[5] Geen vrou het nog die titel Prinses van Wallis uit eie reg gehad nie.

Omdat die titel Prins van Wallis nie outomaties toegeken word nie, is daar tye wat daar niemand met dié titel is nie, soos tydens die bewind van koning George VI, wat geen seuns gehad het nie. Prinses Elizabeth was die vermoedelike troonopvolger en het dus nie die titel Prinses van Wallis gehad nie. Daar was ook in die eerste jare van haar bewind niemand met die titel nie; prins Charles het dit eers in 1958 op negejarige ouderdom gekry.

Lys van Prinse van Wallis wysig

As onafhanklike titel wysig

Ook Prins van Gwynedd en van Aberffraw, Lord van Snowdon
Persoon Naam Erfgenaam van Gebore Kry titel Nie meer Prins van Wallis Oorlede
Dafydd ap Llywelyn seun van Llywelyn ab Iorwerth c. April 1212 11 April 1240; eerste aangetekende gebruik in 1244 25 Februarie 1246
  Llywelyn ap Gruffudd Onbekend
seun van Gruffydd ap Llywelyn
c. 1223 Volg Dafydd op in 1246 as Prins van Gwynedd; gebruik titel Prins van Wallis vanaf 1258; deur Hendrik III erken op 29 September 1267 11 Desember 1282
sterf op slagveld
Dafydd ap Gruffydd broer van Llywelyn ap Gruffudd c. 1238 11 Desember 1282 3 Oktober 1283
by Shrewsbury tereggestel

As titel van die Engelse of Britse regmatige troonopvolger wysig

Persoon Naam Erfgenaam van Gebore Word regmatige opvolger Kry titel Nie meer Prins van Wallis Oorlede
  Eduard van Carnarvon Eduard I 25 April 1284 19 Augustus 1284 7 Februarie 1301[6] 7 Julie 1307
bestyg troon as Edward II
21 September 1327
  Eduard van Woodstock, die Swart Prins Eduard III 15 Junie 1330 12 Mei 1343[6] 8 Junie 1376
oorlede
  Richard van Bordeaux 6 Januarie 1367 8 Junie 1376 20 November 1376[6] 22 Junie 1377
bestyg troon as Richard II
14 Februarie 1400
  Hendrik van Monmouth Hendrik IV 16 September 1387 30 September 1399 15 Oktober 1399[6] 21 Maart 1413
bestyg troon as Hendrik V
31 Augustus 1422
  Eduard van Westminster Hendrik VI 13 Oktober 1453 15 Maart 1454[6] 11 April 1471
pa afgesit
4 Mei 1471
oorlede
  Eduard van York Eduard IV 4 November 1470 11 April 1471 26 Junie 1471[6] 9 April 1483
bestyg troon as Eduard V
1483?
  Edward van Middleham Richard III 1473 26 Junie 1483 24 Augustus 1483[6] 31 Maart of
9 April 1484
oorlede
  Arthur Tudor Hendrik VII 20 September 1486 29 November 1489[6] 2 April 1502
oorlede
  Hendrik Tudor 28 Junie 1491 2 April 1502 18 Februarie 1504[6] 21 April 1509
bestyg troon as Hendrik VIII
28 Januarie 1547
  Eduard Tudor Hendrik VIII 12 Oktober 1537 [6] 28 Januarie 1547
bestyg troon as Eduard VI
6 Julie 1553
  Henry Frederick Stuart Jakobus I 19 Februarie 1594 24 Maart 1603 4 Junie 1610[6] 6 November 1612
oorlede
  Karel Stuart 19 November 1600 6 November 1612 4 November 1616[6] 27 Maart 1625
bestyg troon as Karel I
30 Januarie 1649
  Karel Stuart Karel I 29 Mei 1630 c. 1638–1641[6] 30 Januarie 1649
titel afgeskaf;
bestyg later (1660) troon as Karel II
6 Februarie 1685
  Jakobus Francis Eduard Stuart Jakobus II 10 Junie 1688 c. 4 Julie 1688[6] 11 Desember 1688
pa afgesit
1 Januarie 1766
  George Augustus George I 10 November 1683 1 Augustus 1714 27 September 1714[6] 11 Junie 1727
bestyg troon as George II
25 Oktober 1760
  Frederick Louis George II 1 Februarie 1707 11 Junie 1727 8 Januarie 1729[6] 31 Maart 1751
oorlede
  George William Frederick 4 Junie 1738 31 Maart 1751 20 April 1751[6] 25 Oktober 1760
bestyg troon as George III
29 Januarie 1820
  George Augustus Frederick George III 12 Augustus 1762 19 Augustus 1762[6] 29 Januarie 1820
bestyg troon as George IV
26 Junie 1830
  Albert Edward Victoria 9 November 1841 8 Desember 1841[6] 22 Januarie 1901
bestyg troon as Edward VII
6 Mei 1910
  George Frederick Ernest Albert Edward VII 3 Junie 1865 22 Januarie 1901 9 November 1901[7] 6 Mei 1910
bestyg troon as George V
20 Januarie 1936
  Edward Albert Christian George Andrew Patrick David George V 23 Junie 1894 6 Mei 1910 23 Junie 1911[6] 20 Januarie 1936
bestyg troon as Edward VIII;
later (1937) Hertog van Windsor
28 Mei 1972
  Charles Philip Arthur George Elizabeth II 14 November 1948 6 Februarie 1952 26 Julie 1958 8 September 2022
word koning Charles III
Lewend
  William Arthur Philip Louis Charles III 21 Junie 1982 8 September 2022 9 September 2022 Tans Lewend

Verwysings wysig

  1. Macdonald, Ken (18 Januarie 2017). "Duchess of Rothesay opens Rowett research building in Aberdeen". BBC News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 November 2018.
  2. Laura Smith-Spark (28 Oktober 2011). "Girls given equal rights to British throne under law changes". CNN (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Junie 2017. Besoek op 15 Julie 2012.
  3. Succession to the Crown Act. Parliament of the United Kingdom.
  4. Succession to the Crown Act 2013 (Commencement) Order 2015 at legislation.org.uk (Besoek op 30 Maart 2015)
  5. Statement by Nick Clegg MP, UK parliament website, 26 Maart 2015 (Besoek op 26 Maart 2015).
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 l Previous Princes. Amptelike webtuiste van die Prins van Wallis. Besoek op 15 Julie 2013.
  7. London Gazette, uitg. 27375, 9 November 1901, p. 7289

Eksterne skakels wysig