Sandra Kriel

Sandra Kriel is ’n Suid-Afrikaanse kunstenaar wat spesialiseer in polities-geïnspireerde weefkuns. Sy skryf ook die belangrike boek “Vir ’n stukkie brood”, waarin die lot van Bolandse plaasarbeiders onder apartheid belig word.

Lewe en werk

Sandra Kriel is in 1952 in Kaapstad gebore. Sy gaan skool aan die Hoërskool Bloemhof in Stellenbosch en studeer na skool verder aan die Universiteit van Stellenbosch, waar sy ’n B.A.-graad verwerf. Nagraads studeer sy dan aan die Nationale Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen in België en keer in 1980 terug na Stellenbosch. Tussen 1980 en 1992 is sy as lektor betrokke by die doseer van kuns op Stellenbosch en by die Bellville Onderwyskollege. In hierdie tyd behaal sy in 1984 die M.A.-graad in Kunsonderwys aan die Universiteit van Stellenbosch en in 1993 die M.Phil.-graad aan die Universiteit van die Wes-Kaapland. Deeltyds studeer sy ook Sielkunde aan die Universiteit van Suid-Afrika. In 1994 trou sy met ’n Nederlander en vestig haar in hierdie land waar sy ook moeder word. Later keer sy egter terug na Suid-Afrika en vestig haar eers op Barrydale en later op Grahamstad.

Skryfwerk

Hoewel sy in tradisionele kunsvorms soos skilder studeer, kies sy borduurwerk as haar gunsteling medium, waardeur sy ook outomaties onmiddellik groter aansluiting kry by die Afrika milieu. In haar kuns spits sy haar hoofsaaklik daarop toe om politiese werke te skep waarin sy protes aanteken teen sosiale en maatskaplike onregverdigheid, soos byvoorbeeld die onmenslikheid van die apartheidsbestel. Na haar troue beeld sy ook uit hoe hierdie gebeure haar persoonlike lewe beïnvloed. Sedert 1991 word haar kunswerke ten toon gestel in groepsuitstallings in Suid-Afrika, Europa en die Verenigde State van Amerika. Sy ontvang ’n meriete-toekenning by die 1991 Kaapstad Triënnaal vir haar kunswerk Why are you afraid? op drie panele waarin die vrou se rol in die struggle uitgebeeld word. Hierdie werk neem agtien maande om te voltooi weens die arbeids-intensiewe aard van haar gekose medium. In 1992 is sy ’n gas van die Thami Mnyele Stigting in Nederland, wat ten doel het om die uitruil van kuns en kultuur tussen Suid-Afrika en Nederland te bevorder. Wanneer Suid-Afrika in 1993 na twintig jaar se afwesigheid weer ’n uitnodiging ontvang om uit te stal by die Venice Biënnale, word sy saam met Jackson Hlungwane gekies as die primêre kunstenaars wat Suid-Afrika verteenwoordig terwyl sy in dieselfde jaar ook uitstal by die Southern Cross tentoonstelling in die Stedelijk Museum in Amsterdam in Nederland. Daarna is haar werk ook teenwoordig by die Johannesburg Biënnale in 1995, onder kuratorskap van Emma Bedford. Haar kunswerk It won’t hurt (uitbeelding van genitale verminking van ’n vrou waarin sy skerp kommentaar lewer op spesifiek die gebruik van vroulike besnyding wat steeds in sekere kulture toegepas word en op die wreedhede wat vrouens steeds moet verduur) word gekies om in die Verenigde Koninkryk vertoon te word by die Siyawela: Love, Loss and Liberation in Art from South Africa tentoonstelling by die Birmingham Museums and Art Gallery wat vanaf Oktober 1995 tot Januarie 1996 geduur het. In 1996 neem sy ook deel aan die The Art of African Textiles tentoonstelling in Washington DC in die Verenigde State van Amerika. In 1999 hou sy die eerste solo-uitstalling van haar onkonvensionele kunswerke op tekstiel by die Universiteit van Stellenbosch se Kunsgalery. Die tekstiel word gekomplementeer met naaldwerkpatrone, krale, knopies, fotostate en foto’s met die doel om effektiewe visuele en visioenêre kommunikasie te bewerkstellig. Sy dokumenteer in Vir ’n stukkie brood die lewens van Bolandse plaasarbeiders. Met ’n bandmasjien en kamera word hierdie mense self aan die woord gestel en word daarmee skreiende kommentaar gelewer op die uitsigloosheid van hulle bestaan en die manier waarop hulle uitgebuit word. Die leser word dan sonder buite-kommentaar gekonfronteer met hierdie mense se menswees, in hulle armoede, plesier, probleme, vreugdes en smart.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1983	Vir ’n stukkie brood

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005

Tydskrifte en koerante

• Manie “Soos ek dit sien” “Landbouweekblad” 8 April 1983

Internet

• Artlink: http://www.artlink.co.za/news_article.htm?contentID=11488
• Artthrob: http://artthrob.co.za/99sept/listings.html
• New York Times: http://www.nytimes.com/1993/06/26/arts/south-african-artists-on-show-at-the-biennale.html
• Objects of Defiance: http://media1.mweb.co.za/iziko/sang/exhib/2000_pre/obj_def/kriel1.html Geargiveer 24 Oktober 2016 op Wayback Machine
• World’s Women On-line: http://wwol.inre.asu.edu/kriel.html Geargiveer 17 Junie 2010 op Wayback Machine