Wêreldposunie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
MerlIwBot (besprekings | bydraes)
Bygewerk
Lyn 1:
[[Lêer:Flag of UPU.svg|thumb|Vlag van die Wêreldposunie]]
[[Lêer:Weltpostdenkmal Bern.jpg|thumb|right|250px|Die Wêreldposmonument in die Switserse hoofstad Bern]] '''Wêreldposunie''' (amptelike [[Franse taal|Franse]] naam: '''Union postale universelle''', '''UPU''') is 'n internasionale organisasie wat die posbeleid van sy lidstate en sodoende ook die beleid vir die internasionale poswese koördineer. Elkeen van die lidstate stem saam om dieselfde bepalings ten opsigte van die internasionale posverkeer te volg. Die Wêreldposunie het sy hoofkwartier in die [[Switserland|Switserse]] hoofstad [[Bern]].
[[Lêer:Weltpostdenkmal Bern.jpg|thumb|Die Wêreldposmonument in die [[Switserland|Switserse]] hoofstad [[Bern]]]]
[[Lêer:Weltpostdenkmal Bern.jpg|thumb|right|250px|Die Wêreldposmonument in die Switserse hoofstad Bern]] '''Wêreldposunie''' (amptelike [[Franse taal|FranseFrans]]e naam: '''Union postale universelle''', '''UPU''') is 'n internasionale organisasie wat die posbeleid van sy lidstate en sodoende ook die beleid vir die internasionale poswese koördineer. Elkeen van die lidstate stem saam om dieselfde bepalings ten opsigte van die internasionale posverkeer te volg. Die Wêreldposunie het sy hoofkwartier in die [[Switserland|Switserse]] hoofstad [[Bern]].
 
Voor die stigting van die UPU was 'n staat genoodsaak om afsonderlike ooreenkomste ten opsigte van die posverkeer met elkeen van die lande te sluit, waarvandaan internasionale pos ontvang en waarheen internasionale pos gestuur is. Die [[Verenigde State]] het hulle ten gunste van 'n internasionale poskongres uitgespreek, wat in [[1863]] plaasgevind het.
Line 6 ⟶ 8:
 
== Funksies ==
[[Lêer:UPUUPU100-USA.pngjpg|thumb|right|300px|Die lidstate van die WêreldposunieGoya]]
Die UPU het bepaal dat
* daarDaar wêreldwyd 'n meer of min ooreenkomstige tarief moet wees vir 'n posbrief, wat na enige ander land gestuur word,
* posowerhedePosowerhede binnelandse en internasionale pos gelyk moet behandel en
* elkeElke land die posgelde, wat vir internasionale pos ontvang is, mag behou.
 
Een van die belangrikste regulasies van die UPU-verdrag was die besluit, dat dit nie meer noodsaklik sou wees om die [[posseël]]s van elke land, wat betrokke was by die versending van 'n brief of pakkie, te frankeer nie. Die UPU het toegesien dat die seëls van alle lidlande op die internasionale posroetes aanvaar is. In die jaar 2003 was daar 700 000 poskantore en ses miljoen poswerkers wêreldwyd. Van die sowat 430 miljard briewe en 4,4 miljard pakkies, wat in dié jaar versend is, het onderskeidelik 6 miljard en 82 miljoen na internasionale bestemmings gegaan.
Line 17 ⟶ 19:
 
== Lidmaatskap ==
[[Lêer:Universal Postal Union member states.svg|thumb|300px|Die lidstate van die Wêreldposunie]]
 
Lidmaatskap van die Wêreldposunie staan oop vir alle lidstate van die Verenigde Nasies (VN), en van die 192193 lidstate van die VN het almal by die UPU aangesluit, behalwe vir [[Andorra]], die Marshall-eilande[[Marshalleilande]], die [[Gefedereerde State van Mikronesië]] en [[Palau]], waarvan die status ten opsigte van die UPU nog nie bepaal is nie.
 
Enige staat, wat nie by die VN aangesluit het nie, kan nogtans 'n lid van die UPU word, mits twee derdes van die UPU-lidstate sy aansoek vir lidmaatskap goedkeur. [[Vatikaanstad]], wat net waarnemende status by die VN het, is 'n lidstaat van die Wêreldposunie.
 
Met die aansluiting van [[Oos-Timor]] (Timor-Leste) op [[28 November]] [[2003]] en, [[Montenegro]] op [[26 Julie]] [[2006]] en [[Suid-Soedan]] op [[4 Oktober]] [[2011]] het die UPU-ledetal op 191192 te staan gekom, waaronder die[[Aruba]], Nederlandse[[Curaçao]], besittings[[Sint van die Antille-eilande en ArubaMaarten]] en die [[Verenigde Koninkryk]] se [[Britse oorsese gebiede|oorsese gebiede]], wat geen onafhanklike statelande is nie.
 
Die [[Republiek van Sjina]] het op [[1 Maart]] [[1914]] by die Wêreldposunie aangesluit en het Sjina ook ná die stigting van die [[Volksrepubliek van Sjina]] in [[1949]] nog steeds verteenwoordig. Op [[13 April]] [[1972]] het die Wêreldposunie besluit om net die Volksrepubliek as die amptelike verteenwoordiger van Sjina te erken. Die meeste internasionale posdienste is nog steeds beskikbaar vir die Republiek van Sjina, alhoewel die posstukke die opskrif "Taiwan" eerder as "Republiek van Sjina" as die land van bestemming gekies moet word om te vermy dat hulle per ongeluk eers na die vasteland van Sjina gestuur word.
 
'n Aantal lande, wat internasionaal nie erken word nie, soos [[Somaliland]], Sealand en die [[Turkse Republiek van Noord-CiprusSiprus]] moet hulle pos deur 'n derde land laat hanteer, aangesien daar geen regstreekse posverkeer met hulle bestaan nie. Die pos van Seeland word deur die Verenigde Koninkryk se poskantoor gehanteer, dié van Noord-Siprus deur [[Turkye]], en dié van Somaliland deur [[Ethiopië]].
 
== Organe ==
[[File:UPU100-USA.jpg|thumb|Goya]]
Die hoofsaaklike organe van die Wêreldposunie is
* dieDie '''Wêreldposkongres''', wat een keer elke vyf jaar plaasvind,
 
* Die '''Uitvoerende Raad''' met veertig lede,
* die '''Wêreldposkongres''', wat een keer elke vyf jaar plaasvind,
* dieDie '''UitvoerendeKonsultatiewe Raad vir Posstudies''' met veertig35 lede, en
* dieDie '''Internasionale Kantoor''' met die '''Direkteur-Generaal''' (sedert 2005: Edouard Dayan, Frankryk).
* die '''Konsultatiewe Raad vir Posstudies''' met 35 lede en
* die '''Internasionale Kantoor''' met die '''Direkteur-Generaal''' (sedert 2005: Edouard Dayan, Frankryk).
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Universal Postal Union|Wêreldposunie}}
* {{en}} [http://www.upu.int/ Die amptelike webwerf van die Wêreldposunie]
 
{{VN-Organisasies}}