Hernubare energie: Verskil tussen weergawes

 

== Omskrywing ==

Volgens die [[termodinamika|fisiese wette]] is die bogenoemde alternatiewe energiebronne streng gesproke nie "hernubaar" nie, maar kom voortdurend in natuurlike prosesse voor. Daar is ook 'n bestendige oorskot van byvoorbeeld sonenergie wat vanuit ons aarde weer na die ruimte teruggestraal word. Die ontginning van hierdie duursame energiebronne beteken slegs dat 'n klein hoeveelheid energie vir die menslike gebruik benut word. Energieverbruik in die suiwer fisiese sin is nie denkbaar sonder dat die energie in die natuurlike prosesse teruggevoer word nie.

 

 

== Problematiek ==

Oor 'n tydperk van sowat 500 000 jaar of 20 000 generasies het mense slegs gebruik gemaak van hernubare energie, waarby die tradisionele vuurplek lig en warmte opgelewer het. Kragopwekking deur middel van vuur is 'n uitvinding van slegs sowat 220 jaar gelede - die stoommasjien lui tegelykertyd die nuwe tydperk van die industriële rewolusie in. Alhoewel die energie-verbrandingsproses oorwegend nie meer in ons eie huis plaasvind nie, is die konvensionele vuur nog steeds die belangrikste energiebron - al brand dit nou in kragsentrales of in enjins.

 

Stygende oliepryse en twyfels oor die politieke en ekonomiese betroubaarheid van belangrike verskafferlande lei teen die begin van die 21ste eeu ook tot 'n herwaardering van konvensionele energiebronne soos ru-olie en gas. Danksy die tegniese vooruitgang en dalende pryse vir elektrisiteit, wat met alternatiewe metodes opgewek is, styg die aandeel van hernubare energiebronne in lande soos Duitsland, Spanje en die Verenigde State vinnig.

 

Volgens die ''Global Status Report'', wat in November 2005 vrygestel is, het hernubare energiebronne in 2004 in 17 persent van die wêreld se energiebehoeftes voorsien.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2007''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2006, bl. 719</ref> Tans word veral biomassa op 'n nie-kommersiële basis vir plaaslike huishoudelike energieopwekking ingespan. Die tweede belangrikste bron van hernubare energie is waterkrag, alhoewel dikwels slegs kleiner waterkragsentrales tot by 10 MW as hernubare energiebronne beskou word aangesien die ekologiese en sosiale uitwerkings van groot damprojekte omstrede is.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2007'', bl. 719-720</ref>

 

* 48 lande wat reeds politieke maatreëls ter bevordering van hernubare energie ingestel het.

 

In Februarie 2008 is die hoeksteen van Masdar City, 'n ekologiese modelstad met 'n beplande toekomstige bevolking van 50&nbsp;000 mense sowat veertig kilometer buite die hoofstad van die Arabiese emiraat Abu Dhabi, gelê. Die stad, wat onder leiding van die Britse sterargitek Sir Norman Foster ontwerp is en ten 'n beraamde koste van 22 miljard VSA-$ binne 'n tydperk van tien jaar opgerig sal word, sal volgens sy ambisieuse konsep uitsluitlik gebruik maak van hernubare energiebronne soos sonenergie.<ref>''Go East''. In: ''Quell. Inspirationen für bewusstes Leben''. Uitgawe 09.2008, bl. 8. Aanlyn: [http://www.quell-online.de/quell/feuer/QC09F06.php ''www.quell-online.de: Go East'']</ref>

 

Die inkomende sonstraling se energie is sowat 10&nbsp;000 keer hoër as die huidige wêreldwye energieverbruik. Geotermiese en getye-energie kan in vergelyking hiermee net 'n klein, maar nogtans noemenswaardige bydrae lewer. In fisiese opsig staan meer energie ter beskikking as in die afsienbare toekoms benodig sal word.

 

'n Aantal modelprojekte soos die nul-energie-huis en die bio-energiedorp het al die bewys gelewer dat die benodigde energie desentraal met hernubare energieë opgewek kan word. Maar ook grootskaalse desentrale projekte op die basis van hernubare energiebronne is denkbaar. Ondersoeke van die Duitse Sentrum vir Lug- en Ruimtevaart (''Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt'') het getoon dat slegs min as 0,3 persent van alle beskikbare woestyngebiede in Noord-Afrika en in die Middel-Ooste benodig sal word om alle krag en drinkwater, wat in hierdie streke en Europa in die toekoms benodig sal word, deur middel van sonkragsentrales aan verbruikers te voorsien. Die ''Trans-Mediterranean Renewable Energy Cooperation (TREC)'', 'n internasionale netwerk van wetenskaplikes, politici en deskundiges uit die energiebedryf pleit vir 'n sodanige koöperatiewe ontginning van sonenergie wat deur windkragsentrales in die suide van Marokko - 'n gebied waar passatwinde waai - aangevul sou word.

 

Die meeste hernubare energiebronne word deur 'n lae energiedigtheid gekenmerk wat lei tot 'n ongunstige verhouding tussen die tegniese en finansiële hulpbronne wat ingespan moet word en die resultate wat behaal word. Projekte soos waterkrag- en windkragsentrales berokken steeds groot ekologiese skade, en die meeste hernubare energiebronne is daarnaas afhanklik van dagtye, seisoene, klimatiese en geologiese besonderhede. Dikwels word op 'n bepaalde tydstip meer energie opgewek as wat verbruik word, en die stoor of akkumulering van energie word dus 'n groot tegniese probleem.

 

 

== Verskillende tipes van hernubare energie ==

[[Lêer:Barrage de la Rance.jpg|thumb|right|250px|Getyekragsentrale in [[Saint-Malo]], Frankryk]]

 

Tans is daar 'n aantal bronne van hernubare energie en tegniese metodes vir hulle benutting beskikbaar:

* '''[[Geotermiese energie]]''': Ondergrondse warmte, wat as gevolg van gravitasionele botsings, atomiese reaksies en radioaktiewe splyting in die magma ontstaan, kan as energiebron benut word. Die temperatuur styg gemiddeld met 1 °C per duisend kilometer diepte, maar daar is uitsonderings. Plek-plek styg die temperatuur op 'n diepte van twee kilometer tot 360 °C. Hierdie verskynsel tree byvoorbeeld in [[Ysland]], [[Italië]], [[Nieu-Seeland]], [[Kenia]] en die Verenigde State op. Kragopwekking deur middel van geotermiese stoom is vir die eerste keer in die jaar [[1904]] in die Italiaanse dorp Larderello suksesvol getoets, en sedert [[1913]] lewer 'n geotermiese kragsentrale elektrisiteit. Geotermiese krag kan egter ook naby die aarde se oppervlakte ontgin word. Alhoewel die klimaat in baie gebiede deur aansienlike lugtemperatuurskommelings tussen byvoorbeeld somer en winter gekenmerk word, verander die temperature in die boonste laag van die aardkors minder sterk. Vanuit die wiskundige standpunt bekyk lyk die temperatuurskommelings op 'n soort harmoniese trilling. Teen 'n diepte van sowat vyf tot tien meter kom die temperatuur, wat in die grond gemeet word, meer of min ooreen met die jaarlikse gemiddelde temperatuur. Hierdie warmte word deur middel van spesiale borings na die oppervlak gepomp en veral vir die verwarming van geboue ingespan. In die somer kan aardwarmte egter ook vir koeling en lugreëling gebruik word. Sien ook: [[Geotermiese krag]]

 

 

== Bronne ==

* ''Der Fischer Weltalmanach 2006''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2005

* Furtado, Peter (uitgewer): ''The Power of Technology''. Oxford: Equinox Ltd. 1989

 

[[Kategorie:Energie]]

 

{{Voorbladster}}