Willem de Klerk: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
Morne (besprekings | bydraes) |
||
Lyn 2:
==Redakteur van ''Die Transvaler''==
Carl Nöffke het in sy laaste hoofartikel as redakteur van ''[[Die Transvaler]]'' op [[13 Augustus]] [[1973]] geskryf staatkundige afsonderlikheid is 'n beginsel wat voor elke vierskaar van moraliteit en regverdigheid verdedig kan word. Verdedig dit net gereeld en sonder enige toegewings. Die volgende dag skryf Willem de Klerk, wat van die
De Klerk het dikwels in stryd met sy vader gekom oor sy verligte uitkyk, maar sen. De Klerk was later een van sy grootste ondersteuners toe hy dikwels omstrede standpunte ingeneem het as ''Transvaler''-redakteur. Voor sy aanstelling het De Klerk baie toesprake gehou en 'n verligte standpunt ingeneem in die Calvinistiese maandblad ''Woord en Daad''. In 1966 was hy in die oog van die storm toe hy met die benamings "verlig" en "verkramp" vorendag gekom het tydens 'n toespraak voor die Sabra-jeugkongres op [[Bela Bela|Warmbad]]. Hy het albei soort Afrikaners bygekom en die gematigde voorgehou as die positiewe, ideale Afrikaner. Die toespraak het by die koerante uitgekom en De Klerk is as liberalis uitgeskel. ''Die Transvaler'' onder Nöffke was een van die platforms vir sy verguising. In ''[[Die Vaderland]]'' het A.M. van Schoor in 'n hoofartikel 'n gek van hom probeer maak deur hom as die "nuwe verlosser" voor te stel - die wyse man en redder wat deur sy nek praat en Afrikanerskap beledig het. Hierna is hy oorval deur uitnodigings om toesprake te lewer en sodoende het die derde begrip - die ideale Afrikaner - heeltemal verdwyn weens die bohaai oor "verlig" en "verkramp".
De Klerk se eerste dag was [[14 Augustus]] [[1973]]. Met een slag is die koerant uit sy ou weë en knegskapverbintenis aan die [[Nasionale Party]] geruk. Dit het hom gereeld in stryd met die eerste minister, mnr. [[B.J. Vorster]], gebring, wat geglo het sy kommentaar is te verlig, geleerd en teoreties. Oor verskeie vraagstukke het diep meningsverskille ontstaan. De Klerk was byvoorbeeld ten gunste van grys gebiede en dat die deel van openbare geriewe voorsiening moes maak vir wit, swart en grys vlakke. De Klerk het ook aangedring op die ontwerp van 'n grondwetlike grondplan met 'n verklaring van voorneme en perspektief op sekere basiese ontwikkelinge vorentoe. Vir Vorster was dit 'n belediging omdat die grondplan volgens hom reeds daar was en uit afsonderlike ontwikkeling bestaan het. Nog 'n haakpunt was die posisie van stedelike swart mense. Die koerant se standpunt onder De Klerk was dat hulle nie net tydelike stadsbewoners was nie. Vorster het by sy bekende standpunt gehou: "Oor die stedelike swart man is klaar gedink." Hulle was ook haaks oor geskille in die [[Nasionale Party]], want Vorster het geglo ''Die Transvaler'' gee te veel aandag aan "aksentverskille".
So het De Klerk se stryd om ''Die Transvaler'' 'n beter koerant, vry van die ou lojaliteitsjoernalistiek, te maak, die wind van voor gekry. Sy standpunt was dat hy 'n "lojale vriend" was, maar geen "propagandis" nie. Dr. [[Connie Mulder]], Transvaalse leier van die N.P., het op [[23 Januarie]] [[1975]] op [[Naboomspruit]] in 'n toespraak gewaarsku dat geen koerant in Suid-Afrika die voorreg het om die N.P. se standpunt te verkondig nie. ''Die Transvaler'' het dit verwelkom, maar Mulder was omgekrap oor die redakteur se astrantheid en beplan 'n vergadering vir [[25 Augustus]] [[1975]] met die vier dagbladredakteurs van [[Perskor]]: Willem de Klerk van ''[[Die Transvaler]]'', [[Harald Pakendorf]] van ''[[Oggendblad]]'', Arthur Lake van ''[[Hoofstad]]'' en [[Dirk Richard]] van ''[[Die Vaderland]]''. ''[[Beeld]]'' is van die gesprek uitgesluit. Die voorwendsel was 'n vriendelike gesprek tussen pers en party, maar eintlik was dit, volgens Richard, 'n slim set om die redakteurs bloot te stel aan 'n saal vol politici wat van die seldsame vergunning gebruik gemaak het om die persmense by te kom.
==Verwysings==
| |||