Mameluk: Verskil tussen weergawes

’n '''Mameluk''' ([[Arabies]]: مملوك, "word besit") was ’n soldaat of slaaf wat hom tot [[Islam]] bekeer het. Die verskynsel was van groot politieke belang en het lank bestaan, van die 9de tot die 19de eeu. Mettertyd het Mamelukke ’n magtige militêre [[kaste]] in verskeie [[Moslem]]-gemeenskappe geword. Veral in [[Egipte]], maar ook in die [[Levant]], [[Irak]] en [[Indië]] het Mamelukke politieke en militêre mag gehad. In sommige gevalle het hulle selfs [[sultan]]s geword. Mameluk-faksies het ook sultanate vir hulself opgeëis in Egipte en [[Sirië]] in ’n tydperk bekend as die Mameluk-sultanaat (1250–1517). Dié sultanaat het die [[Mongolië|Mongole]] teruggehou en teen die [[Kruistog|Kruisvaarders]] geveg.

 

Hoewel Mamelukke gekoop en verkoop is, was hulle status hoër as dié van gewone slawe, wat nie wapens kon gedra of sekere take kon verrig het nie.

 

Die eerste slawe-soldate, wat later die Mamelukke geword het, het bestaan in die tyd van die [[Abbasidiese Kalifaat]]. Hulle het spesiale behandeling en posisies gekry en hulle die vyandskap van die plaaslike inwoners op die hals gehaal. Die soldate se mag het algaande gegroei en hulle het verskeie kere gerebelleer. Hulle het binne tien jaar vier [[kalief]]s vermoor. In die 870's is die soldate gereorganiseer in die Mameluk-stelsel,<ref name=''>[http://www.peeters-leuven.be/boekoverz.asp?nr=8356 Samarcande et Samarra]. ''Élites d'Asie centrale dans l'empire abbasside.'' 2007. {{fr}}</ref> waarvolgens jonger mans ingevoer is om opgelei te word pleks van ervare soldate.

 

Deur die volgende paar eeue het Egipte verskeie heersers gehad waartydens duisende Mamelukke in diens geneem is en selfs hoë posisie beklee het.

 

Die oorsprong van die Mameluk-sultanaat lê in die [[Ajjoebid-dinastie]] wat [[Saladin]] (Salah al-Din) in 1174 gestig het. Ná sy dood het sy seuns gestry oor die verdeling van die ryk en elkeen het probeer om soveel Mamelukke as moontlik aan sy kant te kry. Teen 1200 het Saladin se broer [[Al-Adil]] beheer oor die hele ryk gekry deur sy broers en neefs te laat opsluit of vermoor, en elkeen van hulle se Mameluk-eenhede in sy eie op te neem. Die proses is herhaal met Al-Adil se dood in 1218, en met sy seun se dood in 1238. Die Mamelukke het al hoe magtiger geword en gou by die ryk se politiek betrokke geraak.

 

Die Mameluk-sultanaat het tot in 1517 voortbestaan, toe dit deur die [[Ottomaanse Ryk]] verower is.

 

* A. Allouche: ''Mamluk Economics : A Study and Translation of Al-Maqrizi's Ighathat.'' Salt Lake City, 1994

* R. Amitai-Preiss: ''Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War 1260-1281''. Cambridge, 1995

* James Waterson – ''The Mamluks'' (''History Today'', Maart 2006)

 

{{Verwysings}}

 

* [http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198106/art.of.the.mamluks.htm Kuns van die Mamelukke]

* [http://www.islamicarchitecture.org/dynasties/mamluks.html Mamelukke – militêre slawedinastie]

[[Kategorie:Islamitiese geskiedenis]]

[[Kategorie:Geskiedenis van Egipte]]

{{Link FA|ur}}