Veldslag van Marathon: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k robot Verander: ro:Bătălia de la Marathon→ro:Bătălia de la Maraton |
k Skoonmaak, replaced: |right| → |regs| (4) using AWB |
||
Lyn 21:
Volgens die oorgeskrewe Griekse en Latynse manuskripte wat omtrent 'n duisend jaar oud geskat word en toegeskryf word aan Griekse geskiedkundiges, het Darius eers [[Mardonios]] in 492 v.C. oor 'n landroete na Europa gestuur om die Persiese houvas op [[Thrakië]] en [[Masedonië]] te verstewig na die [[Ioonse opstand]] dit verswak het.
Alhoewel dit suksesvol was het die grootste deel van die mag in 'n storm naby die Berg Athos omgekom en moes die oorblywende mag noodgedwonge na Asië terugkeer en het hulle verdere verliese op pad terug gely.<ref>Herodotos VI,43</ref> In 490 v.C. is [[Datis]] en [[Artaphernes]] gestuur met 'n vloot om die [[Kyklade]] eilande in die middel van die [[Egeïese See]] te onderwerp om hulle te straf vir hul hulp aan die Ioonse opstand. 'n Beleg is om Eretria gehou en die stad het geval; die vloot het toe in Marathonbaai geland. Daar is hulle deur 'n kleiner mag van Athene en Plataea wat hoofsaaklik uit [[hopliet]]e bestaan het. Die lang afstand wat deur die boodskapper afgelê is om die Spartane se hulp te ontbied het die inspirasie geword vir die [[maraton
==Agtergrond==
[[Lêer:Attica map.jpg|
In 511 v.C. het die Atheners met behulp van [[Kleomenes I]], die Koning van Sparta vir [[Hippias]] die tiranniese heerser van [[Athene]].<ref name = "myikzg">Herodotos V,65</ref> Saam met Hippias se vader [[Peisistratos]] het die familie vir 36 jaar<ref name = "myikzg"/> uit die vorige 50 jaar regeer en Hippias was van plan om aan te hou regeer. Hippias het na [[Sardis]] gevlug na die koninklike hof van die naaste Persiese goewerneur, Artaphernes en beheer oor Athene beloof as die Perse hom weer aan bewind sou stel. Toe die Athene sy uitlewering opgeëis het, het Artaphernes voorgestel dat hulle hom weer aan die bewind stel. Hierdie daad het hulle beweeg om hulp te verleen aan die Ioniërs tydens hulle opstand tussen 499 v.C. En 494 v.C.<ref>Herodotos V,96</ref> Hippias het waarskynlik tydens die opstan na koning [[Darius]] se hof gevlug tydens die opstand.
Lyn 34:
==Grootte van die vyandelike magte==
[[Lêer:Greek Phalanx.jpg|
Alvorens Herodotos het die vloot wat deur Darius gestuur is uit 600 [[Trireem|Trireme]]<ref>Herodotos VI,95</ref> maar volgens Cornelius Nepos was daar slegs 500.<ref name = "jorjgx">Miltiades IV</ref> Die geskiedkundige bronne bevat nie inligting oor hoeveel vervoerskepe hulle vergesel het nie. Volgens Herodotos het 3000 vervoerskepe 'n 1207 skepe vergesel tydens [[Xerxes I van Persië|
Herodotos maak nie 'n skatting van enige van die leërs nie. Hy sê bloot van die Persiese leër dat hulle 'n groot infanterie gehad het wat diggepak was.<ref>Herodotos, boek VI paragraaf 94</ref> Onder antieke bronne het die digter [[Simonides van Ceos|Simonides]], byna 'n tydgenoot, die mag op ongeveer 200 000 geskat; terwyl 'n latere skrywer, die Romein [[Cornelius Nepos]] die mag op 200 000 infanterie en 10 000 kavellerie geskat het, waarvan slegs 100 000 in die veldslag betrokke was, terwyl die oorblywende mag in skepe was en besig was om om Kaap Sounion te seil.
Lyn 41:
[[Plutarchus]]<ref>Ethics 305b</ref> en [[Pausanias]]<ref>Description of Greece 4,22,5</ref> het beide onafhanklike skattings van 300 000 gemaak asook die [[Suda]] woordeboek;<ref>s.v. Hippias</ref> [[Plato]]<ref>Plato Menexenus, 240A</ref> en [[Lysias]] het 500 000 geskat<ref>Funeral Oration,21</ref> en [[Justinus]] 'n mag van 600 000.<ref name = "kpvsvx">Justinus II,9</ref>
Moderne geskiedkundiges het ook verskeie skattings gemaak. Kampouris<ref name="K">
Ander moderne geskiedkundiges het ander getalle beraam vir die infanterie. Bengston<ref>Bengtson H., Griechische Geschichte Handbuch der Altertumswissenschaft III, 4. München 1969
Moderne geskiedkundiges glo dat die Griekse leër uit ongeveer 10 000 hopliete bestaan het<ref>{{cite book | last = Roberts | first = John | editor = (ed.) | title = The Oxford Dictionary of the Classical World | origyear = | edition = | year = 2005 | publisher = Oxford University Press | location = USA/UK | id =ISBN : 0-19-280145-7 | pages = 448}}</ref> met ongeveer 9 000 Atheense hopliete en die kleiner Plateaanse kontingent van ongeveer 1 000 man.<ref>
Athene kon waarskynlik op hierdie tydstip ten minste 'n mag wat vier keer groter was gestuur het as hulle sou besluit het om ligte infanterie, wat uit die laer klasse afkomstig was, ook te stuur. Hulle het byvoorbeeld tien jaar later by die [[Seeslag van Salamis]] 'n 180 trireem vloot<ref>Herodotos VIII,42</ref> wat deur 32 000 roeiers beman was gehad en het by die vroeëre [[Seeslag van Artemisium]] 90 skepe verloor.<ref>Herodotos VIII,18</ref> Waarom hulle dit nie gedoen het nie word steeds oor gespekuleer.
Lyn 55:
==Die geveg word aangeknoop==
[[Lêer:Slag van Maraton Aanvangsfase.png|thumb|
[[Lêer:Slag van Maraton Knyptangbeweging.png|thumb|350px|
Soos die Grieke na vore gevorder het, het hulle versterkte vleuels voor die middel uitbeweeg. Die middelste linies het volgens plan geritereer, maar die geledere het bly staan en sodoende die Perse ingetrek. Die Griekse terugtog in die middel het buiten dat hulle die Perse ingetrek het, ook die Griekse flanke ingetrek wat die Griekse linies verkort het. Gevolglik is die Persiese leër in 'n knyptang vasgevang. Die Persiese leër het paniekbevange geword en na hulle skepe begin terugvlug.<ref>Herodotos VI,113.2</ref> Die flanke was nie heeltemal toegemaak nie en sommige Perse het na deur die opening in die moerasse ingevlug waar hulle verdrink het.
Lyn 82:
{{Link GA|fr}}
{{Link GA|no}}
[[ar:معركة ماراثون]]
[[az:Marafon döyüşü]]
|