Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel: Verskil tussen weergawes

MoenieSpring bang wees omgerus weg te spring en by te dra nieby. IndienDis foutenie gemaakso worderg isas ditjy niefoute so ergmaak nie, want dit kan (en behoort!) later weerreggestel reggemaakte word -; daar is altyd Wikipediane wat bereid is om hand by te sit. Dit is dikwels ’n goeie idee om ’n artikel eers in ’n aparte woordverwerker te skep en dit dan later in Wikipedia te plaas. Sodoende hoef ujy dit nie dadelik te voltooi nie en kan ujy ter enigerenige tyd daarna terugdaarheen keerterugkeer. Dit is dan ook moontlik om spel- en ander foute raak te sien, voor dit geplaas word.

Die skryf van ’n artikel wat op die internet gaan verskyn, bring ekstra eise mee. Dit is byvoorbeeld moeiliker om teks van ’n skerm af te lees as van papier, wat beteken dat die struktuur van ’n webblad baie belangrik is. Bladsye wat ’n goeie struktuur het, bied ’n gebruiker die moontlikheid om die bladsy te vluglees en sodoende nuttige inligting vinniger op te vindspoor.

*Sorg dat ujou artikel met ’n kort inleiding van die onderwerp begin: uJy moet dit as’tas ’t ware aan die leser voorstel. Die eerste paragraaf behoort ’n opsomming te bevat van wat volg, of ’n definisieomskrywing van die onderwerp. Indien die artikel oor ’n persoonmens behandelhandel, is dit raadsaam om te noem hoekom diehy of persoonsy belangrik is, waar hy of sy vandaan kom en wanneer hy of sy gelewe het. Vir ’n stad is dit byvoorbeeld nuttig om te noem in watter land dit geleë is en hoe dit in die plaaslike taal heet.

*Gebruik opskrifte, beelde, tabelle of lyste waar dit nodig kan wees.

*Dink goed na oor die gebruik van interne skakels na ander artikels: moenie suinig wees met skakels nie, maar dit is ook nie nodig om te skakel om na elke woord wat moeilik klink te skakel nie.

*Moenie die artikel se paragrawe te lank maak nie:, want lang paragrawe lyk onnodig moeilik. Korter paragrawe gee meer struktuur, maar:

*Moenie die artikel se paragrawe te kort maak nie: paragrawe van, slegswant een -sin- of een (skerm)-reël-paragrawe skep die indruk van ’n klomp losonsamehangende feite, eerderpleks asvan ’n samehangende geheel.

*Waar toepaslik kan dit nuttig wees om die patroon van soortgelyke artikels te herhaal. Vir artikels oor bv. lande, of chemiese elemente, maakhet dit sin om dieselfde opset en uitleg te gebruik.

*Probeer omsover slangmoontlik sleng of kru taal te vermy waar moontlik.

*Moenie die leser aanspreek nie tensy dit absoluut noodsaaklik is nie. ’n Sin soos "jy kan hierdie siekte kry wanneer jy in kontakaanraking met skadelike stowwe kom", kan vervang word met "hierdie siekte kan opgedoen word bydeur kontak met skadelike stowwe". '''Bly saaklik''' en laat slegs die feite die leser inlig.

==Voor ujy begin met skryf==

Voor ujy met ’n nuwe artikel begin, word u aangeraai omkyk eers inop Wikipedia te kyk wat daar reeds oor die onderwerp geskryf is. Sodoende kankeer u vermyjy dat ujy ’n artikel oor "pikkewyne" skryf, terwyl "[[pikkewyn]]" reedsal bestaan.

IndienAs ujy voel datjy uwil liewer nie ’n splinternuwe artikel wil begin nie, kan ujy altyd deur onsdie [[:Kategorie:Saadjies|Saadjies]] blaai en daar iets kies om uit te brei.

IndienAs ujy graag ’n artikel wil begin of uitbrei, maar nie veel inligting daaroor beskikhet nie, is dit ’n goeie idee om die onderwerp in anderstalige Wikipedias opna te soek:slaan, want sommige van hulle bevat dikwels uitgebreide en betroubare inligting. Moet egter nie vergeet dat hierdie artikels ook deur vrywilligers geskryf is nie: hulle maak (nes ujy) ook foute en dit kansal uhelp netas help omjy ook van ander bronne gebruik te maak. Raadpleeg ’n aantal (meer as een) webwerwe wat dieselfde onderwerp behandel, of besoek ujou plaaslike biblioteek.

Wikipedia is bedoel vir almal, ook Jan Rap en sy maat. Artikels moet dus nie gespesialiseerdop spesialiste gemik wees nie, want dit is byvoorbeeld waarskynliker dat iemand sonder voorkennis die artikel oor [[ekonomie]] gaan lees, as ’n derdejaarse ekonomiestudent. IndienAs ujy vreemde terme of konsepte gebruik, kan ujy dit omskryf of die betekenis daarvan verduidelik. Beelde, tabelle en diagramme kan soms nuttig te pas kom.

Begin met ujou artikel deur op ’n rooi skakel te kliekklik of die korrekte titel in ujou blaaier te tik. Dit is belangrik omdat jy die korrekte naam vir ujou artikel te kies:; onsdie [[Wikipedia:Titelriglyne|titelriglyne]] kan ujou hiermee help. [[Wikipedia:Aanstuur|Aanstuurbladsye]] is nuttig vir artikels met meer as een moontlike naam (of selfs algemene verkeerde spelvorms).

Op Wikipedia bestaan ’n aantal konvensies en daar word verwag dat bydraers hulle hieraan sal hou. Die meeste konvensies kanis te kry op die onderskeie hulpbladsye gevind word, maar daar is dikwels ook een of twee nieamptelikes; soveel te meer rede om vertroud te raak met hoe ’n tipiese artikel lyk voor ujy een begin! (Klik gerus "lukrake bladsy" op die kieslys links om op ’n reis deur Wikipedia te gaan.)

Die konvensies sorg daarvoor dat ons artikels eenvormig is. UJy kan meer lees oor ons konvensies by [[Wikipedia:Styl]] en [[Wikipedia:Beleid]], maar hier onder volg ’n paar wat die bal aan die rol kan sit.

’n Goeie artikel is altyd neutraal. Dit is nie altydsoms eenvoudigmoeilik om neutraal te bly nie, maar dit is welaltyd noodsaaklik. Moenie feite en bewerings/opiniesmenings vermeng nie; moet definitiefbeslis ook nie ujou eie mening aanby die artikel toevoeginwerk nie!.

’n Goeie artikel bevat presiese, ondubbelsinnige stellings. Algemene opmerkings is dikwels vaag: moenie "in die middeleeue" gebruik indien die presiese jaartal bekend is nie. OpNet dieselfde wyseso is "vóórvoor die 20ste eeu" of "tot in die 19de eeu" beter as slegs "vroeër". "Onlangs" kan ook probleme skep indien die artikel 5vyf jaar gelede geskryf is,; meld die jaartal ook, dan bly die inligting altyd in konteks.

’n Goeie artikel moenie die leser verwar nie. Nadat ujy ujou artikel (of ’n gedeelte daarvan) geskryf het, kan dit help omneem ’n pouseblaaskans teen neem enkeer danlater daarna terug te keer. KanVerstaan u verstaanjy wat ujy geskryf het? BevatIs die artikeldaar enige onduidelikhede? As ujy nie kan verstaan wat ujy geskryf het nie, kan ujy versekermaar weesweet die leser gaan ditsal ook nie kan verstaan nie. Kort sinne kan help hiermee, maar téte kort sinne kan die leesbaarheid van ’n artikel weer belemmer. Strewe dus virna ’n goeie balans.

Sommige gebruikers dink ook verkeerdelik dat "ensiklopedies" sinoniem met "hoogdrawend" is:. alhoewelHoewel goeie taalgebruik en styl vereis word, kan eenvoudiger woorde en sinne juis help om moeiliker konseptebegrippe tehelp verduidelik. Veral wanneer vakterme ter sprake is, is dit nodig om hulledit te verklaar wanneer hulledit die eerste keer in die artikel gebruik word.

Interne skakels na bestaande artikels is behulpsaam en soms selfs nodig, maar dit is nie nodig ommoenie oorboord te gaan nie. As die woord "[[Duitsland]]" vyftien15 keer in ’n artikel voorkom, is dit nie nodigonnodig om ’n skakel vanaf elke gevalelkeen te maak nie. Dit is ook nie nodigonnodig om ’n skakel na ’n artikel te verskaf bloot omdat die artikel bestaan nie. Die beste en behulpsaamste skakels is dié wat relevantbetrekking ishet totop die artikel waarmeewaaraan ujy besig iswerk. Nie elke liewe pleknaam of elke liewe jaartal hoef outomaties ’n skakel te wees nie, - dit kan steurend wees omwant te veel skakels in ’n'n artikel tekan hêsteurend wees.

’n Goeie artikel is kragtig, maar nie soseer kort en beslis nie kortaf nie! Ensiklopediese artikels het nie baie in gemeen met opstelle soos diedié wat ujy op skool skryf/geskryf het nie. Hier word geen ekstra punte toegeken vir onnodige bywoorde of metafore nie. Die bogenoemde wenk, "wees presies", geld ook hier: die gedrog "Napoleon het met ’n baie groot leër getrek waaraan daar geen einde blyk te gewees het nie", behoort eerderliewer mette wees: "Napoleon het met ’n leër van meer as 500 000 man getrek" te wees.

Dit beteken nie ujy moet byvoeglike naamwoorde en volsinne vermy nie. Kortaf sinne en beskrywings misluk net soewe maklik in die oordrag van kennis as verbloemde skrywes.

’n Goeie artikel is lank (of lank genoeg), maar nie langdradig nie. ’n Onderwerp het dikwels baie fasette. Maak ’n lysie van hierdie fasette, bv. die geskiedenis, geografiese verskille, wetenskaplike sienswyses, wetenskaplike klassifiserings, chemiese samestelling, ekonomiese aspekte - enige faset wat relevantbetrekking totop ujou onderwerp kan weeshê. HierdeurSodoende kan ujy ook ’n goeie idee kry van hoe omjy ujou artikel in tekan deelindeel (sien "Afdelings en paragrawe" hierbo).

Wanneer die verhaal egter te lank word, is dit die moeite werd om ’n aparte artikel vir ’n spesifieke afdeling te skep (bv. [[Geskiedenis van die Verenigde State]]) en slegs ’n opsomming daarvan by die ouerartikel te voeg (in hierdie geval [[Verenigde State van Amerika]]).

’n Goeie artikel behoort nie "jy", "jou" of "ons" te gebruik nie. Inderdaad, dit is beter om die leser hoegenaamd nie toe te spreek nie. UJy moet asseblief ook nie uitroeptekens gebruik om ’n feit of siening te benadruk nie.

NáNadat ujy ’n persooniemand in ’n artikel voorgestel het, is dit raadsaam om slegs sy van te gebruik om na hom te verwys in die res van die artikel. Gebruik dus "Van Riebeeck", of "Jan van Riebeeck" indien nodig, maar nie "Jan" nie. (Een uitsondering op hierdie reël is wanneer die artikel na meerdere personemense met dieselfde van verwys.)

’n Goeie beeld illustreer die teks en kan help om inligting tehelp verduidelik of in konteks teverband plaas. ’n Visuele impak, (ongeag van wat op die beelde is), kan ook help om die leser se aandag tehelp trek.

Besoek gerus die [[:commons:Tuisblad|Wikimedia Commons]], waar meer as 2 miljoen beelde gehuisves word. Hierdie beelde kan direk in artikels hier gebruik word; (ujy hoef hulledit dusdis nie apartafsonderlik hierheenhiernatoe op te laai nie).

'n Mens word reeds sedertvan laerskool af al vermaan om ’n bronnelys by enige taak te voeg. Die rede hiervoor is eenvoudig:bloot sodat die leser gerus kan wees dat die inligting nie uit die skrywer se duim gesuig wordis nie en dat die leser die skrywer se feite na kan gaannagaan, indien gewensnodig. So kan [[plagiaat]] ook voorkom word.

As ’n bonus, verskafgee ujy vir die leser met ekstra leesstof: hoe goed ’n artikel ook al is, dit sal nooit ''al'' die inligting kan bevat nie (dit is ook nie veronderstel nie). Die leser kan dus die bronnelys as ’n beginpunt vir meernog inligting oor die onderwerp gebruik. Elke goeie artikel benodigkort ’n bronnelys.

Afrikaanse speltoetsers is tans algemeen beskikbaar. UJy spaarbespaar uselfjou en ander tyd en werkmoeite deur ujou artikel se spelling na te gaan voor ujy dit plaas. NieSpeltoetsers herken nie alle foute wordnie deuren ’ndui speltoetsersoms herkenkorrekte niewoorde as foute aan, maar elke bietjie help.

===Perfeksie is gaaf, maar ...===

Die perfektevolmaakte artikel bestaan nie. NaNadat ujou artikel voltooiklaar is, hoef ujy nie ekstranog dae of selfsen weke daaraan te timmer in die hoop om dit hopelik te vervolmaak nie. EerderLiewer ’n artikel waarmee ujy 90% tevrede is, as ’n artikeleen wat op ujou hardeskyf weggesteek is, waar niemand daaruit kan leer nie.

NaNadat ujy ujou artikel geplaas het, kan ujy dit by ujou dophoulys voeg. So kan ujy sien wanneer ander Wikipediane wysigings daaraan aanbring, of ’n bespreking daaroor op die besprekingsblad begin. Neem hulle opmerkings ernstig op: dieDie geskrewe vorm van kommunikasie het ’n gebrek aankom die nuanses, gebare en gesigsuitdrukkings kort waaraan ons in ons alledaagse gesprekke gewoond is. DitDaarom veroorsaak datvoel gebruikers hier soms beledig voel, wanneer dit glad nie die gevalbedoeling is nie. Hou in gedagte dat meeste Wikipediane slegs die beste vir die ensiklopedie wil hê: wanneer hulle dus ’n probleem met die'n artikel het, of ’n verandering voorstel, is dit omdat hulle werklik glo die artikel kan selfs beter wees.

UJy het die wêreld passopas verryk met ’n artikel. Die gebrek aan betroubare Afrikaanse inligting op die internet is ’n leemte wat ons hier by die Afrikaanse Wikipedia probeer vul. U artikel kan in die toekoms gelees word deur ’n skoolkindSkoolkind op soek na inligting vir ’n taak, of ’n snuffelaar wat sy kennis oor die onderwerp wil uitbrei., kan Selfsmoontlik ueendag jou artikel lees. Self weet jy ook nou meer van die onderwerp en kan dit op ’n duidelike manierduidelik weergee. OnthouMaar egteronthou, wanneer ujy ’n artikel geplaas het, behoort dit nie meer aan ujou nie. (alhoewel uHoewel steedsjy as die outeurskrywer van die oorspronklike weergawe erken word), maar word dit onder ’n GNU-vrye dokumentlisensie vrygestel. Dit beteken dat artikels hier staan nie stilstaanstil nie, maar blyhou groeiaan soosgroei andernamate gebruikers hulle wysig en vorm.