Dinamiet: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
MerlIwBot (besprekings | bydraes)
k robot Verwyder: uz:Dinamit (deleted)
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Dynamite clipart.jpg|thumb|regs|Dinamiet]]
 
'''Dinamiet''' is 'n [[plofstof]] wat saamgestel word deur die hoogs plofbare [[nitrogliserien]] met [[diatoomaarde]] (Kieselguhr) as [[absorbant]]. Dit is deur die [[Swede|Sweedse]] chemikus en ingenieur [[Alfred Nobel]] in 1866 uitgevind en in 1867 gepantenteer. Dit word gewoonlik in die vorm van kerse verkoop wat ongeveer 20 cm lank is en 2.5 cm in deursnee is (ander groottes is egter ook beskikbaar).
 
Line 14 ⟶ 16:
Dinamiet was die eerste plofstof sterker as [[buskruit]] wat met veiligheid hanteer kon word. Nobel het sy uitvinding in Oktober van 1867 gepatenteer. Na die bekendstelling daarvan het dinamiet vinnig gewild geword as 'n veilige alternatief tot [[buskruit]] en nitrogliserien. Nobel het sy patent streng beheer en ongelisensieerde nabootsers is vinnig toegemaak. 'n Paar sakemanne uit die Verenigde State het egter die patent omseil deur 'n effens anderse resep te gebruik. Ten spyte hiervan het Nobel steeds 'n fortuin uit sy uitvindsel verdien, wat hy onder andere gebruik het om die [[Nobelprys]] te stig.
 
Vir verskeie dekades sedert die 1940s was [[Suid-Afrika]] die grootste vervaardiger van dinamiet in die wêreld. [[De Beers]] het 'n [[fabriek]] in [[1902]] te [[Somerset-wes]] begin bou. Hierdie plofstof-fabriek is later deur [[AECI]] (African Explosives and Chemical Industries) oorgeneem. Die goudmyne aan die [[Witwatersrand]] was die grootste bron vir die vraag na dinamiet. Die fabriek was in 1903 in bedryf en teen 1907 is daar reeds 340 000 kaste (teen 50 pond elk) jaarliks vervaardig. Verder is daar by 'n ander fabriek te Modderfontein 'n verdere 200 000 kaste 'n jaar vervaardig.[http://www.caia.co.za/chsahs02.htm]
 
Een van die nadele van dinamiet is dat dit gevaarlik is om te vervaardig. Die Somerset-wes aanleg het twee groot ontploffings in die 1960s gehad. Sommige werkers het omgekom maar die lewensverlies was grootliks beperk deur die modulêre ontwerp van die fabriek en die grondverskuiwings en boomaanplantings wat die krag van die ontploffing na bo gedeflekteer het. Die produksie van dinamiet is na 1985 by die fabriek uitgefaseer.[http://www.aeci.co.za/New/History/1980.htm]