Voël: Verskil tussen weergawes

 

== Evolusie en klassifisering ==

 

 

Voëls word gekategoriseer as die [[Klas (biologie)|klas]] Aves in [[wetenskaplike klassifikasie]]. [[Filogenetiese klassifikasie]] plaas voëls in die dinosourusklade [[Theropoda]]. Volgens huidige konsensus vorm Aves en 'n sustergroep, die [[Orde (biologie)|orde]] ''[[Crocodilia]]'', saam die laaste oorlewende lede van die [[reptiel]]klade [[Archosauria]]. Filogeneties word Aves oor die algemeen gedefinieër as afstammelinge van die mees onlangste gemeenskaplike voorvader van moderne voëls en ''[[Archaeopteryx|Archaeopteryx lithographica]]''<ref>{{cite book |author= Padian K & Chiappe LM |editor= Currie PJ & Padian K |title= Encyclopedia of Dinosaurs|origdate= |year= 1997|publisher= Academic Press|location= San Diego|isbn= |id= |pages= 41-96|chapter= Bird Origins}}</ref> ''Archaeopteryx'' is afkomstig van die laat-Juratydperk (ongeveer 155-150&nbsp;miljoen jaar gelede) en is dan ook die eerste bekende voël bekend onder hierdie definisie. Ander klassifikasies sluit slegs moderne voëlgroepe in en sluit die meeste groepe wat slegs deur fossiele bekend is uit.<ref>{{cite book |last= Gauthier |first= J|editor= Padian K |title= ''The Origin of Birds and the Evolution of Flight.'' Mem. California Acad. Sci 8|year= 1986|isbn= |oclc= |doi= |id= |pages= 1-55|chapter= ''Saurischian Monophyly and the origin of birds''}}</ref> Een van die redes hiervoor is om die onsekerhede aangaande die plasing van ''Archaeopteryx'' in verhouding met diere wat tradisioneel as therapod-dinosourusse bekend staan te vermy.

 

=== Dinosourusse en die oorsprong van voëls ===

Daar is bewyse dat voëls ontwikkel het van Theropoda-dinosourusse en meer spesifiek: dat voëls lede is van [[Maniraptora]], 'n groep Therapoda-dinosouruuse wat ook die [[Dromaeosauridae]]- en die [[Oviraptoridae]]-families insluit.<ref>[http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/274/5290/1164 Early Adaptive Radiation of Birds: Evidence from Fossils from Northeastern China] deur Hou L,Martin M, Zhou Z & Feduccia A, (1996). ''Science'' '''274'''(5290): 1164-1167.</ref> Soos meer en meer nie voël-agtige Therapoda-dinosourusse ontdek word wat steeds nou aan voëls verwant is, word die eens duidelike onderskeiding tussen voëls en ander diere minder duidelik. Onlangse ontdekkings in die Liaoning provinsie in Noord-oos [[Sjina]] het onthul dat baie klein Therapoda-dinosourusse vere gehad het, wat tot hierdie onduidelikheid bydra.<ref>Norell, M. & Ellison M. (2005). ''Unearthing the Dragon, The Great Feathered Dinosaur Discovery.'' Pi Press: New York. ISBN 0-13-186266-9</ref>

 

Sommige dinosourusse, wat bekend staan as [[Ornithischia]], het voëlagtige heupbene, maar voëls het ontwikkel uit [[Saurischia]]-dinosourusse wat reptielagtige heupbene het. Dit bewys dat voëls hul heupstruktuur onafhanklik ontwikkel het. Die voëlagtige heupstruktuur het selfs 'n derde keer onafhanklik ontwikkel: tussen lede van [[Therizinosauridae]], 'n spesifieke groep Theropoda-dinosourusse.

 

 

=== Klassifisering van moderne voëls ===

 

:''Hierdie artikel is 'n gedeeltelike vertaling van die Engelse Wikipedia artikel [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bird&oldid=130434086 Bird].''

 

== Sien ook ==

 

==Eksterne skakels==

 

{{wikt|voël}}

{{link FA|hr}}

{{link FA|en}}

{{link FA|pl}}

{{link FA|sl}}

{{Link FA|nn}}

{{Link FA|es}}

{{Link FA|eo}}

{{Link FA|uk}}

[[ace:Cicém]]

[[als:Vögel]]