[[BeeldLêer:Fermilab.jpg|thumb|250px|Lugfoto van Fermilab se Tevatron-versneller.]]
[[BeeldLêer:Koffler accelerator.JPG|thumb|right|250px|Die Koffler-versneller by die Weizmann-instituut in Israel.]]
'n '''Partikelversneller''' (ook genoem 'n '''deeltjieversneller''') is 'n apparaat waarin gelaaide [[partikel]]s of [[antiprotone]] tot hoë energievlakke gebringversnel word deur hulle tot naby die snelheid van [[lig]] te versnelbring. Hierdie versnelling gebeur met behulp van sterk [[elektriese veld|elektriese velde]].
Mens sou alledaagse toestelle soos die [[televisie]] en die [[katodestraalbuis|rekenaarmonitor]] as partikelversnellers (met lae energievlakke van omtrent 30 [[Elektronvolt|keV]]) kan beskou, net soos die apparate wat gebruik word tydens die opwek van [[X-straal|X-strale]]. Tydens die produksie van [[Radio-aktiewe isotoop|radio-isotope]] vir mediese gebruik kan 'n partikelversneller ook as alternatief vir die omgewingsonvriendelike kern-metodekernmetode gebruik word.
Baie groot partikelversnellers word gebruik om die kleinste boustene van [[materie]] en [[antimaterie]] te bestudeer. Daar kan onderskei word tussen lineêre en magnetiese versnellers. By laasgenoemde word die deeltjies deur die [[lorentzkragLorentzkrag]] van 'n sterk [[magnetisme|magnetiese veld]] in 'n sirkelvormige baan gedwing. Magnetiese versnellers word verder opgedeel in [[siklotron]]s, [[betatron]]s en [[sinkrotron]]s.
Die ''siklotron'' is deurin [[Ernest Lawrence1929]] indeur [[1929Ernest Lawrence]] ontwerp. Hy gebruikhet diedit siklotrongebruik vir eksperimente met deeltjies van 1 [[Elektronvolt|MeV]]. DitDie eerste siklotron het 'n deursnee van slegs 10 cm gehad. siklotronsSiklotrons word tans gebruik vir die bestraling van [[kanker|kankerpasiënte]].
Die ''betatron'' is in [[1940]] deur [[D.W. Kerst]] in [[1940]] uitgevind. DieIn verskilteenstelling met die siklotron is datmaak die betatron gebruik maak van stygende [[magnetiese fluksvloei]] om die partikels te versnel.
''Sinkrotons'' is sirkelvormige partikelversnellers met 'n deursnee van enkele kilometers. Hiermee kan baie hoë energievlakke bereik word. Voorbeelde hiervan syis die [[Groot Hadron-versneller]] van die [[CERN]]-laboratorium en die [[Tevatron]]-versneller van [[Fermilab]].
