Limburgs: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Rol weergawe 1159823 deur 83.161.242.197 (bespreek) terug.
Lyn 1:
{{Inligtingskas Taal
|naam=KuttaalLimburgs
|inheemsenaam=KuttaalLimburgs
|familiekleur=KutIndo-Europees
|state={{Vlagland|België}}<br />{{Vlagland|Duitsland}}<br />{{Vlagland|Nederland}}
|streek=[[Wes-Europa]]
Lyn 16:
}}
 
'''KuttaalLimburgs''' is 'n Wes-[[Germaanse taal|Germaanse taalvariëteit]] wat in die [[Nederland]]se en [[België|Belgiese]] provinsies [[Limburg]] gepraat word en 'n bietjie in die provinsies [[Noord-Brabant]] en [[Luik (provinsie)|Luik]]. Ook oor die grens met [[Duitsland]] in die deelstaat [[Noordryn-Wesfale]] word [[dialek]]te gepraat wat by KuttaalLimburgs hoort. Sommige mense beskou KutaalLimburgs as 'n taal, maar vir andere is dit 'n dialek. Die KutaalseLimburgse variëteite, veral in die suidelike dele van Limburg, wyk sterk van Nederlands af, selfs sterker as Afrikaans.
 
== Kenmerke ==
KuttaalLimburgs, 'n [[streektaal]], bestaan uit 'n groep van honderde dialekte, wat onderling baie groot verskille toon. Daarom beskik nie al hierdie dialekte oor die kenmerke wat hiernaas beskryf word nie.
 
Vele dialekte van KuttaalLimburgs (en van [[Ripuaries]]) beskik oor 'n toonaksent, naamlik twee verskillende aksente wat in beklemtoonde lettergrepe gebesig word. Die verskil tussen hierdie twee aksente word gebruik vir onderskeiding van beide verskillende grammatiese vorme van 'n enkele lekseem (stel verwante verbuigings), en minimale toon-pare onderling. Met spesifieke verwysing na Limburgs, staan hierdie twee aksente tradisioneel bekend as stoottoon (''sjtoettoen'') en sleeptoon (''sjleiptoen''). Die sleeptoon is leksikaal, maar die stoottoon nié. Byvoorbeeld beteken [daːx˦˨˧] daa~g met 'n sleeptoon "'n dag" in Limburgs, terwyl in vele Limburgse dialekte [daːx˦˨] daa\g met 'n stoottoon die meervoudsvorm verteenwoordig, naamlik "dae". (Daarbenewens kan [daːx] ook geartikuleer word in 'n neutrale toon as 'n derde opsie, in welke geval dit "wees goed" beteken.)
 
Eersgenoemde verskil is grammatikaal, maar nie leksikaal nie. 'n Voorbeeld van 'n leksikale verskil veroorsaak deur sleeptoon is die woord [biː˦˨] bie\ wat geartikuleer word met 'n stoottoon en "by" (insek) beteken, wat 'n tonale minimale paar met [biː˦˨˧] bie~ vorm, wat met 'n sleeptoon geartikuleer word en "by" (posisie) beteken.