Sous: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Geskiedenis: Skakels |
|||
Lyn 5:
==Geskiedenis==
Die oudste bekende sous is die antieke ''garum'' (of ''liquamen''), 'n sous van gefermenteerde visingewande, wat danksy die destydse gewildheid van
Vissouse is in die Romeinse Ryk selfs in grootskaalse fabrieke vervaardig om in die groot behoefte te kan voorsien.
Tydens die [[Middeleeue]] word [[vleis]] nog steeds aan die spit gebraai en saam met dipsouse bedien, waarby [[peper]], muskaat, kaneel, kardamom en ander
[[Beeld:Spargel sauce hollandaise.jpg|thumb|right|250px|Aspersies met Sauce hollandaise]]
Souse in hulle huidige vorm is 'n [[Frankryk|Franse]] uitvinding, wat saam met die verfynde kookkuns van die [[17de eeu]] gewild raak, en dit is veral adellike fynproewers wat aan die voorpunt van die destydse kookkuns staan. Een van die bekendste souse van die Franse kookkuns, die Béchamelsous (met kalfvleis, uie en ham as sy hoofbestanddele), is gedurende hierdie tydperk deur Louis de Béichamel, Marquis de Nointel (1630-1703), ''maître d'hôtel'' aan die hof van koning [[Lodewyk XIV]] uitgevind. Beroemde fynproewers in hierdie periode is Lodewyk II, prins van Condé (1621-1686) en Fritz Karl Watel (Vatel) (1635-1671), ''chef de bouche'' aan die hof van die prins de Condé. Vatel, 'n gebore Switser, pleeg selfmoord, nadat die vis vir 'n gasmaal met koning Lodewyk XIV nie betyds afgelewer word nie.
Lyn 14:
Souse raak in die destydse Frankryk so gewild dat 'n besondere gilde, die ''Sauciers, moutardiers, vinaigriers, distillateurs en eau de vie et esprit de vin'', gestig is wat souse in die strate van [[Parys]] te koop aanbied. Speserye is in die 17de eeu ewe belangrik as die kleur van 'n sous, tog word souse steeds gebruik om die smaak van vleis of groente te verfyn - anders as in die Middeleeue was daar nou geen behoefte meer aan souse wat die smaak van kos heeltemaal verander het nie.
Die gewildste bestanddele van souse in die 17de eeuse kookkuns is onder meer inheemse en Asiatiese speserye, kruide en vrugte, peper, knoffel, asyn, [[mosterd]],
In die [[19de eeu]] verskyn Jules Gouffé (1807-1877) se beroemde ''Le Livre de Cuisine'', die eerste spogkookboek. Die laasgenoemde werk met die vyf sogenaamde "moedersouse" (Frans: ''mères''), wat as die basis vir nuwe variasies dien. Die meeste sousresepte baseer vandag nog steeds op 'n klein aantal standaardresepte soos helder, donker, botter- en oliesous, wat net met bykomende bestanddele verfyn word.
| |||