Antiogië: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Uitgebrei
paar goed
Lyn 134:
|leë_inligting= Grieks, Romeins, Arabies
|leë1_naam= Toestand
|leë1_inligting= MeestalGrotendeels begrawe onder die sediment van die Orontes
|leë2_naam=
|leë2_inligting=
Lyn 144:
'''Antiogië''' of '''Antiochië aan die Orontes''' ([[Grieks]]: Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου; [[Turks]]: Antakya; [[Siries]]: ܐܢܛܝܘܟܝܐ) was ’n antieke Siriese stad aan die oostekant van die [[Orontes-rivier]]. Die stad se ruïnes lê tans in [[Turkye]], by die moderne stad [[Antakya]]. Dit was ook bekend as '''Antiogië aan die Dafni''', '''Antiogië die Grote''' en '''Siriese Antiogië'''.
 
Dit is aan die einde van die 4de eeu v.C. gestig deur [[Seleucus I Nicator]], een van [[Alexander die Grote]] se generaals. Die stad het gegroei veral danksy die [[spesery]]handel, [[Syroete]] en [[Persië|Persiese]] Koninklike Roete, en het eindelik met [[Alexandrië]] meegeding om die titel as grootste stad van die Nabye -Ooste.
 
Vanweë sy lang bestaan en die rol wat dit gespeel het in die opgang van die vroeë Christendom is die stad die "wieg van die Christendom" genoem.<ref>"The mixture of Roman, Greek, and Jewish elements admirably adapted Antioch for the great part it played in the early history of Christianity. The city was the cradle of the church." ''Encyclopedia Biblica''</ref> Ná ’n vooruitstrewende tydperk waarin Antiogië sowat ’n halfmiljoen inwoners gehad het, het dit tydens die [[Middeleeue]] agteruitgegaan weens herhaalde [[aardbewing]]s, invalle deur die [[Kruistog|Kruisvaarders]] en die verskuiwing van die handelsroetes weg van Antiogië ná die [[Mongoolse Ryk|Mongoolse verowerings]] in die [[13de eeu]].
Lyn 150:
==Geskiedenis==
===Griekse en Romeinse tydperk===
[[File:Ancient Roman road of Tall Aqibrin.jpg|thumb|links|250px|’n Antieke Romeinse pad in Sirië tussen Antiogië en Chalcis.]]
Voor die stigting van Antiogië was die nedersetting '''Meroe''' op dié terrein geleë. Ná die dood van Alexander die Grote het sy generaals die gebied wat hy verower het, opgedeel.tussen Seleucushulle Iverdeel. NicatorSeleucus het Sirië gekry en vier "susterstede" in Noordwes-Sirië gebou, waarvan Antiogië een was. Dit het gou die Siriese hoofstad geword.
 
’n Tweede uitbreiding is later gebou, wat deur sy eie muur omring was. In die Orontes, noord van die stad, lê ’n groot eiland en hierop het [[Seleucus II Callinicus]] ’n derde ommuurde stad gebou. ’n Vierde deeluitbreiding is later bygevoeg en Antiogië was hierna bekend as '''Tetrapolis''' ("Vier Stede").
 
Die nuwe stad is bevolk met plaaslike setlaars wat van die nabygeleë stad [[Antigonië]] gebring is, [[Koninkryk van Masedonië|Masedoniërs]] en [[Jood|Jode]]. Die vry inwoners het met die stad se stigting tussen 17&nbsp;000 en 25&nbsp;000 getel, sonder die slawe en plaaslike setlaars.<ref name="ebd">Downey, Glanville. ''Ancient Antioch''. Princeton, Princeton University Press, 1963</ref> Tydens die laat Hellenistiese en vroeë Romeinse Tydperk was die inwonertal tussen 400&nbsp;000 en 600&nbsp;000 en was dit die derde grootste stad in die wêreld naas [[Rome]] en [[Alexandrië]]. Teen die 4de eeu het die inwonertal afgeneem tot sowat 200&nbsp;000, volgens [[Chrysostom]]. ’n Groot aardbewing in 148&nbsp;v.C. het ook groot skade aangerig.
 
Die Romeinse keisers het van die stad gehou en probeer om dit ’n soort oostelike Rome te maak. [[Julius Caesar]] het dit in 47&nbsp;v.C. besoek. ’n Romeinse forum en twee lang kolonnades is gebou. Die teater is vergroot en ’n sementpad gebou. Ander geboue, baddens ’n sirkus en ’n nuwe [[akwaduk]] is gebou.
 
Nog ’n aardbewing in 37&nbsp;v.C. het gevolg en ’n derde ’n ruk daarna. In 115&nbsp;n.C. het ’n groot aardbewing die landskap verander en die keiser moes in die sirkus gaan skuil. Hy en sy opvolgers het die stad egter weer opgebou.
Lyn 166:
[[Lêer:Ortelius Daphne Antioch.jpg|thumb|250px|Antiogië soos gesien deur Abraham Ortelius.]]
[[Lêer:JulianusII-antioch(360-363)-CNG.jpg|thumb|100px|links|’n Antiogiese muntstuk met ’n afbeelding van keiser Julianus.]]
Antiogië was een van die belangrikste sentrums van die vroeë Christendom. Die stad het ’n groot Joodse bevolking gehad en het vroeg al sendelinge gelok.<ref>Handelinge 11:19</ref> Volgens die tradisie het [[Petrus]] self ook evangeliewerk hier gedoen, en later ook Barnabas en Paulus.<ref>Handelinge 11:22-26</ref> Die gelowiges van Antiogië is volgens die [[Bybel]] die eerstes wat Christene genoem is.<ref>Handelinge 11:26</ref>
 
Die Christelike bevolking het in die tyd van [[Theodosius I]] al 100&nbsp;000 getel. Tussen 252 en 300 is tien kerkvergaderings in Antiogië gehou en dit het die setel van een van die vyf oorspronklike patriargate geword saam met [[Konstantinopel]], [[Jerusalem]], [[Alexandrië]] en [[Rome]]. Die stad is steeds die setel van ’n patriargaat van die [[Oriëntaal-Ortodokse]] kerke en verleen sy naam aan die [[Grieks-Ortodokse Kerk van Antiogië]], een van die 15 outosefale[[outokefale]] kerke van die [[Oosters-Ortodokse Kerk]], hoewel dié kerk se hoofkantoorsetel eeue gelede reeds na [[Damaskus]] geskuif is. Die patriarg is ook steeds bekend as die patriarg van Antiogië.
 
Antiogië en sy hawe, Seleucia Pieria, is in 526 erg deur ’n aardbewing beskadig. Seleucia Pieria het nooit daarvan herstel nie.<ref>[http://www.livius.org/se-sg/seleucia/seleucia_pieria.html Seleucia in Pieria, Ancient Warfare Magazine]</ref> [[Justinianus I van Bisantium|Keiser Justinianus I]] het Antiogië hernoem tot '''Theopolis''' ("Stad van God") en baie van die geboue laat herstel. Twaalf jaar later is die stad weer beskadig deur die Persiese koning [[Khosrau I]] en tot 300&nbsp;000 inwoners is dood. Teen dié tyd was Antiogië se tydperk van glorie verby.
 
In 637, tydens die bewind van [[Herakleios van Bisantium|keiser Herakleios]], is die stad verower deur Arabiere van die [[Rasjidoen-kalifaat]] en die stad het bekend geword as '''Antākiyyah'''. Aangesien die [[Omajjadiese Kalifaat]] gesukkellank probeer het om [[Anatolië]] binne te dring, hetwas Antiogië hom in die volgende 350 jaar op die frontlinie van die konfliktevasgevang tussen die twee vyandelike ryke bevind en die stad het al hoe meer agteruitgegaan.
 
===Kruistogte en daarna===