Litaue: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Verander om Tabel_land te gebruik
No edit summary
Lyn 1:
<!-- BEGIN INFOBOX -->
{{Tabel_land
|volle_naam = Lýðveldið Ísland
|gewone_naam = Lietuvos Respublika
|beeld_vlag =Flag of Iceland.svg
|volle_naam = Lietuvos Respublika
|beeld_wapen =Iceland coa.gif
|beeld_vlag = Flag of Lithuania.svg
|kaart_ligging = LocationIceland.png
|beeld_wapen = Coat of Arms Lithuania.gif
|kaart_ligging = LocationLithuania.png
|simbool_tipe = Wapen
|leuse = Geen
|leuse = Vienybė težydi (Laat eenheid blom)
|amptelike_talevolkslied = [[LitausLofsöngur]]
|hoofstadamptelike_tale = [[VilniusYslands]]
|hoofstad =[[Reykjavik]]
|latd =54 |latm =40 |latNS =N |longd =25 |longm =19 |longEW =E
|latd=64 |latm=08 |latNS=N |longd=21 |longm=56 |longEW=W
|grootste_stad =[[Vilnius]]
|hoofstad_koordinate =([http://kvaleberg.com/extensions/mapsources/index.php?params=4_38_N_74_05_W_ 4°38' N 74°05' W])
|regeringsvrom = [[Republiek]]
|grootste_stad = [[Reykjavik]] <!--nie bevestig nie-->
|leiername =[[Valdas Adamkus]] </br> [[Zigmantas Balčytis]]
|regeringsvorm = Demokratiese [[Republiek]] <!--nie bevestig nie-->
|leiertitels =President</br> Eersteminister
|leiertitels = [[President]]<br/> [[Eerste Minister]]
|
|leiername = [[Ólafur Ragnar Grímsson]]<br/>[[Geir H. Haarde]]
|oppervlak_rang =123ste
|oppervlak_grootte =
|oppervlak =65 200
|oppervlak__persent_water =Weglaatbaar min
|
|bevolking_skatting = 3 607 899
|bevolking_skatting_jaar = 2004
|bevolking_rang = 125ste
|bevolking = 3 607 899
|bevolking_sensus_jaar = 2004
|bevolkingsdigtheid = 55,1
|bevolkingsdigtheidrang = ?ste
|
|BBP_PPP_jaar =2004
|BBP_PPP =$45.23 bn
|BBP_PPP_rang =75ste
|BBP_PPP_per_capita =$12,500
|BBP_PPP_per_capita_rang =75ste
|
|onafhanklikheidstipe = Onafhanklikheid
|onafhanklikheidsgebeure = <br/> - Protektoraat<br/> - Republiek wording
|onafhanklikheidsdatums = Vanaf Keiserlike [[Rusland]] <br/> [[16 Februarie]] [[1918]] <br/> [[12 Julie]] [[1920]] <br/> [[1940]] <br/>Vanaf [[Sowjet Unie]]<br/>[[11 Maart]] [[1990]]<br/>[[6 September]] [[1991]]
|onafhanklikheidsdatums = van [[Denemarke]]<br/> <br />[[1 Desember]] [[ 1918]]<br />[[17 Junie]] [[1944]]
|onafhanklikheidsgebeure = - Verklaar <br/> - Erken <br/> - Verloor <br/> [[Onafhanklikheid]]<br/> - Verklaar <br/> - Erken
|oppervlak_rang = 107de
|geldeenheid = Litas
|oppervlak_grootte = ?
|geldeenheid_kode = LTL
|oppervlak=103&nbsp;125
|tydsone =[[EET]]
|oppervlak__persent_water = 2,7%
|tydsone_somer =[[EEST]]
|bevolking_skatting = 293&nbsp;291
|utc_afwyking = +2
|bevolking_skatting_jaar = 2004
|utc_afwyking_DST =+3
|bevolking_rang = 169ste
|volkslied =[[Tautiška giesmė]] (Litaue, land van helde)
|bevolking= <!--http://www.statoids.com/uco.html-->
|internet_domein = lt
|bevolking_sensus_jaar= <!--http://www.statoids.com/uco.html-->
|skakelkode =370
|bevolkingsdigtheid = 2.84
|voetskrif =
|bevolkingsdigtheidrang =
|BBP_PPP_jaar= 2004
|BBP_PPP = $9 bn US
|BBP_PPP_rang = 127ste
|BBP_PPP_per_kapita = $35&nbsp;686
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 5de
|geldeenheid = [[Yslandse Króna]]
|geldeenheid_kode = COP
|tydsone= GMT
|utc_afwyking= 0
|tydsone_somer=
|utc_afwyking_DST= 0
|internet_domein= [[.is]]
|skakelkode = +354
|voetskrif =
}}
'''Ysland''' (''Lýðveldið Ísland'' in [[Yslands]]) is 'n Europese land, 'n eiland tussen [[Groenland]] en die vasteland van [[Europa (kontinent)|Europa]], en omring deur die [[Atlantiese Oseaan]], die Straat van Denemarke (tussen Ysland en Groenland) en die Noordelike [[Yssee]]. Die hoofstad is [[Reykjavik]] aan die suidweskus van die land. Die land is geografies op ongeveer dieselfde breedtegraad as die middel van [[Swede]]. In 1918 verkry Ysland groter onafhanklikheid en verander status van 'n deel van [[Denemarke]] tot 'n unie onder die Deense kroon vir 25 jaar. Toe die unie in 1944 nie verleng kan word nie as gevolg van van die [[Tweede Wêreldoorlog]] word dit op [[17 Junie]] [[1944]] volledig onafhanklik.
Die land het 'n aantal [[vulkaan|vulkane]], deels aktief, waaronder die [[Öræfajökull]] (tewens die hoogste berg), die [[Laki]], die [[Hekla]], die [[Snæfelsjökull]] en die nuwe eiland [[Surtsey]] (1963). Minder bekende vulkane sluit in [[Dimmuborgir]], [[Herfjall]], [[Krafla]] en [[Námaskarð]].
Ysland bestaan vir die oorgrote deel uit lae- en mediumgrootte berge, waaruit baie riviere en spruite na die see vloei. Die berge is selde bebos. Die land is beroemd vir sy [[geiser (bron)|geisers]]. Die binneland is grootliks onbewoon; die digsbevolkte gebied lê aan die suidweskus in die Reykjavik omgewing.
Vanne word byna glad nie in Ysland gebruik nie, die Yslanders maak gebruik van , soos 'Karlsdóttir' ('dogter van Karl') of 'Grímsson' (seun van 'Grímur') (sien ook: [[Yslandse name]]).
 
Ysland het uit alle lande ter wêreld die langste demokratiese tradisie en is 'n demokratiese republiek met 'n (direk?) verkose president. Die land is lid van [[NAVO]].
'''Litaue''' is ‘n land tussen [[Letland]] in die noorde, [[Wit-Rusland]] in die ooste, [[Pole]] en [[Rusland]] in die suide en die [[Oossee]] in die weste. Dit is die grootste en suidelikste van die drie [[Baltiese lande]]. Van die drie is dit die enigste oorwegend Rooms-Katolieke land. Litaue se geskiedenis loop ook relatief kort saam met die van beide die ander Baltiese lande. Anders as Letland en [[Estland]] was Litaue eens ‘n magtige land, wat selfs tot die [[Swartsee]] gestrek het. Die twintigste eeu verloop grotendeels onder Russiese sowjetbewind, waarvan dit op 11 maart [[1990]] as die eerste Baltiese land ontslae raak. Op 1 Mei [[2004]] het Litaue by die [[Europese Unie]] aangesluit.
 
Ysland het grotendeels onbewoon gebly totdat dit vanaf die negendiende eeu deur [[Wikings]] gekoloniseer is. Voor dit het Ierse monnike daar vertoef. Een van die gewoontes wat die koloniste uit hulle vaderland saamgebring het is die hou van þings ('volksvergaderings'). Met die verloop van tyd word enkele þings belangriker as andere.
‘n Geografise interessantheid van Litaue is die feit dat die [[geografise middelpunt van Europa|middelpunt van Europa]] binne die Litause grens lê.
Spoedig kom daar 'n beroep vir 'n sentrale ligging vir 'n gemeenskappelike þings. In die jaar [[930]] word hierdie Alþing en daarmee die Yslandse [[parlement]] opgerig. Die ligging van die Alþing ('alomvattende volksvergadering') word die Þingvellir (-vlakte), 'n vlakte wat nog in gemeenskaplikke besit was. Baie belangrike historiese gebeurtenisse het tydens die Alþing plaasgevind, soos die amptelike omskakeling na [[Christendom]] in die jaar 1000. In 1845 is die parlement verskuif na die hoofstad [[Reykjavik]]. In 1928 word Þingvellir die eerste Nationale Park van Ysland.
 
<!--
[[Beeld:Kaart_Litoue.png||left|thumb|350px||Kaart van Litaue. Bron: [[The World Factbook CIA|(CIA)]] ]]
==Plantteel==
In die deur warmwaterbronne verwarmde [[kas]]sen word plante geteel.
-->
 
==Geografie==
[[Beeld:Yslandkaart.png|thumb|right|300px|Kaart van Ysland]]
[[Beeld:Midatlantiese rif - ysland.png|thumb|right|300px|Ysland met betrekking tot die noordatlantieserif]]
 
Ysland behoort tot die jongste grondgebied ter wêreld, dit is te danke aan sy ligging op die [[Atlantiese_Oseaan#Mid-Atlantiese_Rif|mid-Atlantiese rif]]. Die grootste deel van die eiland is gevorm tydens of na die laaste [[ystydperk]]. Die oudste deel van die eiland lê in die noordweste en word in Yslands die Wesfirdi of Wesfjorde genoem. Die jongste deel is die eilandjie [[Surtsey]] wat ontstaan het tydens 'n vulkaanuitbarsting in 1963.
== Geskiedenis ==
:''Hoofartikel: [[Geskiedenis van Litaue]]''
 
Langs die noorde van die eiland vloei die koue golfstroom, langs die suide van die land die warm golfstroom. Gekoppel aan die wind wat meestal van suid na noord oor die eiland waai is die klimaat in [[Reykjavik]] (suidwes) kouer as in [[Europa]] maar nog steeds gematig. In [[Akureyri]] daarenteen vind mens groot temperatuurskommelinge as gevolg van bergwinde.
== Politiek ==
:''Hoofartikel: [[Politiek van Litaue]]''
 
Van die Wesfirdi in die noordweste langs die noorde tot aan die ooste van die land word die kuslyn gekenmerk deur groot en klein [[fjord]]e en [[baai]]e. Baie fjorde is in die wintermaande slegs oor die water bereikbaar, en is selfs in die somer slegs toeganklik met 'n [[vierwielaangedrewe voertuig]]. Dit is dan ook nie verbasend dat sedert die [[Tweede Wêreldoorlog]] 'n ontvolking van hierdie gebiede aan die gang is nie. In die suide word die kuslyn gekenmerk deur 'n byna volkome afwesigheid van natuurlike inhamme, 'n resultaat van die oorspoeling van die streek deur die smeltwater van [[Vatnajokull]]. Die weskus word weer gekenmerk deur breë fjorde en baaie.
== Geografie ==
:''Hoofartikel: [[Geografie van Litaue]]''
 
Die binneland is slegs toeganklik vir vierwielaangedrewe voertuie, en dit slegs tydens die somermaande.
== Provinsies ==
:''Hoofartikel: [[Provinsies van Litaue]]''
 
Die landskap is bergagtig, [[tafelberg]]e wissel af met aktiewe en slapende vulkane en [[kaldiera]]s, waartussen kronkelende riviere met baie watervalle 'n weg baan. Valleie is in die verlede opgevul deur die [[lawa]] van groot vulkaanuitbarstings waardeur daar soms hele lawavlaktes onstaan.
<table align=left>
<table border=1>
<TR><TD>
{| border="1"
!Provinsie!!Hoofstad!! Oppervlak<br>(km&sup2;)!!Inwoners
|-
|[[Alytus (provinsie)]]||[[Alytus]]||5425||188 100
|-
|[[Kaunas (provinsie)]]||[[Kaunas]]||8090||703 200
|-
|[[Klaipėda (provinsie)]]||[[Klaipėda]]||5207||370 000
|-
|[[Marijampolė (provinsie)]]||[[Marijampolė]]||4467||188 100
|-
|[[Panevėžys (provinsie)]]||[[Panevėžys]]||7881||301 800
|-
|[[Šiauliai (provinsie)]]||[[Šiauliai]]||8589||370 700
|-
|[[Tauragė (provinsie)]]||[[Tauragė]]||4411||134 500
|-
|[[Telšiai (provinsie)]]||[[Telšiai]]||4303||180 600
|-
|[[Utena (provinsie)]]||[[Utena]]||7206||186 100
|-
|[[Vilnius (provinsie)]]||[[Vilnius]]||9730||850 700
|}
</TD></TR>
</table>
 
==Demografie==
* 94% woon in stede
* 6% op die platteland (1 Desember 2004)
* Toename in aantal inwoners in 2003 0,96%
* Geskatte aantal inwoners in 2010: 304 711 (1 Desember 2004)
* Aantal geboortes per 1000 inwoners 14,0 (1 Desember 2004)
* Aantal sterftes per 1000 inwoners 6,0 (1 Desember 2004)
* Gem. aantal geboortes per vrou 1,97 (1 Desember 2004)
* Kindersterftes 2,4 per 1000 geboortes (2003)
* Kindersterftes in eerste lewensweek 1,69 per 1.000 geboortes (2003)
* Netto aantal immigrante teen 2001 968 2002)
* Bevolkingsdigtheid in 2004 2,8 inwoners per km&sup2; (1 Desember 2004)
* Lewensverwagting
** mans 78,7 jaar,
** vrouens 82,5 jaar (2001-2003)
* Bruto Nationale Produk in 2003, in miljoene ISK 810&nbsp844 (2004)
* Ekonomiese groei in 2002 -0,5 % 2003
* BNP per inwoner in 2003, in VSA dollars 36,519 (2004)
* Belasting Inkomstebelasting, in 2005 37,73%
* (Daar is 'n spesiale belasting (2%) vir inkomste bo ISK 350&nbsp000 p.p. per maand (2005))
* [[BTW]], 24,5% of 14,0% (2005)
* Aantal motors per 1000 inwoners 647 (2004)
* Aantal dokters per 1000 inwoners 3,6 (2002)
 
==Sien ook==
*[[Ysland van A tot Z]]
*[[Lys van monumente op die wêrelderfgoedlys#Ysland|Monumente op die wêrelderfgoedlys]]
 
==Eksterne skakels==
* [http://www.islandsmyndir.is Picture gallery from www.islandsmyndir.is]
* [http://www.Ysland.nl www.Ysland.nl]
* [http://www.islenska.die Õslenska - Magazine for Icelandic]
* [http://www.hraunbuar.is/andres/index.htm Foto's over Ysland]
 
{{commons|Category:Iceland}}
{{NAVO}}
 
{{Lande van Europa}}
{{EVA}}
 
[[Kategorie:Ysland]]
[[Kategorie:Land]]
[[Kategorie:Eilande]]
 
[[als:Island]]
 
[[an:Islandia]]
 
[[ang:Īsland]]
 
[[ar:آيسلندا]]
 
[[ast:Islandia]]
 
[[az:İslandiya]]
 
[[be:Ісьляндыя]]
 
[[bg:Исландия]]
 
[[br:Island]]
 
[[bs:Island]]
 
[[ca:Islàndia]]
 
[[cs:Island]]
 
[[cv:Исланди]]
 
[[cy:Gwlad yr Iâ]]
[[Beeld:Lietuvos apskritys.png|thumb|350px|right|Provinsies van Litaue]]
[[da:Island]]
 
[[de:Island]]
 
[[dv:އައިސްލަންޑަން]]
== Ekonomie ==
[[el:Ισλανδία]]
:''Hoofartikel: [[Ekonomie van Litaue]]''
[[en:Iceland]]
 
[[eo:Islando]]
== Demografie ==
[[es:Islandia]]
:''Hoofartikel: [[Demografie van Litaue]]''
[[et:Island]]
 
[[eu:Islandia]]
== Kultuur ==
[[fa:ایسلند]]
:''Hoofartikel: [[Kultuur van Litaue]]''
[[fi:Islanti]]
 
[[fiu-vro:Island']]
== Sien ook ==
[[fo:Ísland]]
{{Commons|Lithuania}}
[[fr:Islande]]
 
[[fy:Yslân]]
{{Lande van Europa}}
[[ga:An Íoslainn]]
{{EU lande}}
[[Kategoriegd:LitaueInnis Tile]]
[[Kategoriegl:LandeIslandia in- EuropaÍsland]]
[[gu:આઇસલૅન્ડ]]
 
[[alshe:Litauenאיסלנד]]
[[hi:आइस्लैंड]]
[[an:Lituania]]
[[anghr:LithuaniaIsland]]
[[arhu:لتوانياIzland]]
[[asthy:LituaniaԻսլանդիա]]
[[ayid:LituaniaIslandia]]
[[azio:LitvaIslando]]
[[bat-smgis:LietovaÍsland]]
[[beit:ЛетуваIslanda]]
[[ja:アイスランド]]
[[bg:Литва]]
[[ka:ისლანდია]]
[[br:Lituania]]
[[bsko:Litvanija아이슬란드]]
[[caku:LituàniaÎslanda]]
[[cebkw:LituanyaIsland]]
[[cola:LituaniaIslandia]]
[[cslb:LitvaIsland]]
[[csbli:LëtewskôIesland]]
[[cvlmo:ЛитваIslànda]]
[[cylt:LithuaniaIslandija]]
[[dalv:LitauenIslande]]
[[demk:LitauenИсланд]]
[[ms:Iceland]]
[[el:Λιθουανία]]
[[enna:LithuaniaIceland]]
[[eonds:LitovioIesland]]
[[esnds-nl:LituaniaIeslaand]]
[[ne:आईसल्याण्ड]]
[[et:Leedu]]
[[eunl:LituaniaIJsland]]
[[fann:لیتوانیIsland]]
[[fino:LiettuaIsland]]
[[fiu-vrooc:LeeduIslàndia]]
[[fopam:LitavaIceland]]
[[frpl:LituanieIslandia]]
[[furps:Lituanieآيسلېنډ]]
[[fypt:LitouwenIslândia]]
[[garo:An LiotuáinIslanda]]
[[gdru:LituaniaИсландия]]
[[sa:आइसलैंड]]
[[gl:Lituania - Lietuva]]
[[gnsc:LituaniaIslanda]]
[[hescn:ליטאIslandia]]
[[se:Islánda]]
[[hi:लिथुआनिया]]
[[hrsh:LitvaIsland]]
[[htsimple:LityaniIceland]]
[[husl:LitvániaIslandija]]
[[hysq:ԼիտվաIslanda]]
[[iasr:LituaniaИсланд]]
[[idsv:LituaniaIsland]]
[[iesw:LituaniaIceland]]
[[ta:ஐஸ்லாந்து]]
[[io:Lituania]]
[[th:ประเทศไอซ์แลนด์]]
[[is:Litháen]]
[[ittl:LituaniaIceland]]
[[jatpi:リトアニアAislan]]
[[jvtr:Lituaniaİzlanda]]
[[ug:ئىسلاندىيە]]
[[ka:ლიტვა]]
[[kkuk:ЛитваІсландія]]
[[kovi:리투아니아Iceland]]
[[kshyi:Littaueאיסלאנד]]
[[kuzh:Lîtvanya冰岛]]
[[kwzh-min-nan:LithouaniPeng-tē]]
[[kyzh-yue:Литва冰島]]
[[la:Lituania]]
[[li:Litouwe]]
[[lmo:Lituània]]
[[lt:Lietuva]]
[[lv:Lietuva]]
[[mi:Litovia]]
[[mk:Литванија]]
[[mn:Литва]]
[[mo:Литуания]]
[[mr:लिथुएनिया]]
[[ms:Lithuania]]
[[mt:Litwanja]]
[[na:Lithuania]]
[[nah:Lituantlān‎]]
[[nap:Lituania]]
[[nds:Litauen]]
[[nds-nl:Litouwen]]
[[ne:लिथुआनिया]]
[[nl:Litouwen]]
[[nn:Litauen]]
[[no:Litauen]]
[[nrm:Lithuanie]]
[[oc:Lituània]]
[[os:Литва]]
[[pam:Lithuania]]
[[pdc:Litaun]]
[[pl:Litwa]]
[[pt:Lituânia]]
[[qu:Lituwaniya]]
[[rm:Lituania]]
[[rmy:Lituaniya]]
[[ro:Lituania]]
[[roa-rup:Litva]]
[[ru:Литва]]
[[sa:लिथ्वानिया]]
[[sc:Lituana]]
[[scn:Lituania]]
[[sco:Lithuania]]
[[se:Lietuva]]
[[sh:Litva]]
[[simple:Lithuania]]
[[sk:Litva]]
[[sl:Litva]]
[[sq:Lituania]]
[[sr:Литванија]]
[[sv:Litauen]]
[[sw:Lituanya]]
[[tet:Lituánia]]
[[tg:Литва]]
[[th:ประเทศลิทัวเนีย]]
[[tl:Lithuania]]
[[tpi:Litva]]
[[tr:Litvanya]]
[[tt:Litua]]
[[uk:Литва]]
[[uz:Litva]]
[[vec:Łituania]]
[[vi:Litva]]
[[vo:Lietuvän]]
[[wa:Litwaneye]]
[[yi:ליטע]]
[[zh:立陶宛]]
[[zh-min-nan:Lietuva]]
[[zh-yue:立陶宛]]