Voël: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Sien ook: Verbeter |
No edit summary |
||
Lyn 16:
'''Voëls''' (klas '''Aves''') is tweevoetige, warmbloedige, eierlêende, [[gewerwelde]] (Latyn: vertebrata) diere, wat hoofsaaklik gekenmerk word deur [[veer|vere]] en voorste ledemate wat [[vlerk]]e genoem word, asook bene wat hol van binne is. Voëls het geëvolueer van [[theropoda]] [[dinosourusse]] tydens die [[Jura]]tydperk en die eerste bekende voël is die Laat-Jurassiese Archaeopteryx. Voëls verskil in grootte van klein [[Swael (voël)|swaeltjies]] tot groot voëls soos [[volstruis]]e en [[emoe]]s. Daar is tussen 9000 en 10 000 bekende voëlspesies in die wêreld en die klas Aves is dus die mees diverse klas van gewerwelde landbewoners.
[[Moderne voëls]] word gekarakteriseer deur vere, 'n bek of snawel sonder tande, die lê van eiers met harde doppe, 'n vinnige [[metabolisme]], 'n hart met vier kamers en 'n ligte dog sterk skelet. Die meeste voëls het voorste ledemate wat as vlerke aangepas is en kan dus vlieg, alhoewel [[loopvoël]]s en verskeie ander, veral [[endemies (ekologie)|endemiese]] eilandspesies, nie daartoe instaat is nie.
Baie voëlspesies onderneem jaarlikse langafstand migrasies en veel meer voer korter, meer onreëlmatige bewegings uit. Voëls is sosiale diere en kommunikeer deur visuele tekens en deur middel van roepe en sang. Ander sosiale gedrag sluit ook in gemeenskaplike jag, broei en vlug. Voëls is hoofsaaklik sosiaal monogaam, maar dit kom in sommige spesies voor dat voëls met ander voëls buiten dan hul maats ook paar; in ander spesies is totale [[poliandrie]] of [[poligamie]] weer aan die orde van die dag. Eiers word gewoonlik in 'n nes gelê en een of beide die volwasse voëls broei daarop. Sommige voëls (bv [[Koekoek]]e) is [[broeiparasiete]] wat hulle eiers in die neste van ander voëls lê en hierdie gasheervoëls broei die kuikens uit en maak hulle groot. Die meeste voëls het 'n korter of langer periode van ouersorg nadat kuikens uitgebroei het.
Lyn 43:
=== Klassifisering van moderne voëls ===
[[Moderne voëls]] word as Neornithes geklassifiseer en dit is tans bekend dat die groep tot 'n basiese groep afstammelinge ontwikkel het aan die einde van die Kryttydperk. Die Neornithes word verdeel in die Paleognathae en die Neognathae. Die Paleognathae sluit die [[stuithoender]]s van Sentraal- en Suid-Amerika in, asook die [[loopvoël]]s. Soos die naam aandui, is loopvoëls groot voëls wat nie tot vlug in staat is nie.
== Verwysings ==
| |||