Martin Melck: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Lewe |
k →Lewe |
||
Lyn 7:
Toe Martin voet aan wal gesit het, was hy in 'n statige VOIK-uniform van swaar donker wolstof uitgevat wat soldate gewoonlik self moes koop en betaal, met blink geelkoperknope, rooi sokkies en 'n hoed met 'n een-duim-breë goue band. Aan die Kaap het VOIK-soldate nie noodwendig militêre pligte uitgevoer nie. Dikwels het die Kompanjie die werkvermoë van sy militêre personeel aan burgers verhuur en is soldate as plaaswerkers na boerderye gestuur of het in myne gewerk.
Martin is kort ná sy aankoms aan Johann Philipp Giebeler verhuur om enkele maande as voorman op sy plaas ''Elsenburg'' te werk. Op 1 September 1746 is Melck as mynwerker na 'n silwermyn teen die suid-oostelike hellings van Simonsberg gestuur. Hy het later vir 'n kort rukkie na ''Elsenburg'' teruggekeer om vervolgens as voorman op Jacob Cloete se plaas Nooitgedacht te werk. Al was die werk hard, is soldate van verblyf en kos voorsien. Martin het twaalf gulden per maand verdien, drie gulden meer as wat die Kompanjie betaal het.<ref>[http://www.muratie.co.za/home/our-history/martin-melck/?id=28 ''muratie.co.za: Martin Melck. Besoek op 19 Junie 2013'']</ref>
In [[1750]], vier jaar ná sy aankoms, is Martin Melck met volle eer uit die Kompanjie se diens ontslaan. Hy het hom vervolgens as vryburger in [[Stellenbosch]] gevestig. Nog in dieselfde jaar het hy die plase ''Aan't Pad'' (tans Cloetesdal) en ''Watergang'' gekoop. Die helfte van die koopprys is in harde kontant betaal. Naas boerdery het hy 'n besigheid begin en vervoerdienste aangebied. Nadat hy in [[Saldanhabaai]] op 'n ryk voorkoms van kalk afgekom het (dit was blykbaar gefossileerde mosseldoppe), het hy daar 'n tweede winsgewende bedryf as leweransier van boumateriaal begin. Deur kalksteen in 'n kalkoond te verhit, is brandkalk gemaak wat verder tot boumateriaal verwerk en aan messelaars verkoop kon word.
Ná die afsterwe van sy eerste werkgewer aan die Kaap, Johann Giebeler, in 1752 het hy af en toe na ''Elsenburg'' gery om besoeke aan dié se weduwee Anna Margaretha Hop te bring. Twee maande voor sy 29ste verjaardag, op 20 Augustus 1752, het hy met Anna Margaretha getrou. Huwelike was in dié tyd uitsluitlik binne gemeenskap van goedere, en so het Martin die eienaar van twee spogplase, ''Elsenburg'' en ''Hoopenburg'' (ook ''Mulders Vallei'' genoem, tans Muldersvlei) geword.<ref>Edith H. Raidt: ''Afrikaans en sy Europese Verlede''. Derde en hersiene uitgawe. Kaapstad: Nasou Beperk 1991, bl. 102</ref> Voor sy huwelik was hy in besit van 'n perd, 48 beeste en 4 000 wingerdstokke. Nou is sy boedel oornag aansienlik vergroot met nuwe bates, waaronder vyftien slawe, veertig perde, sestig beeste, vyfhonderd skape, twintig varke en 30 000 wingerdstokke.
Melck het na die dood van Anna hertrou met nóg 'n weduwee, Maria Rosina Loubser en nog meer plase gekoop om, onder andere vanweë sy suksesvolle huwelike met welvarende vroue, een van die grootste bees- en wynboere en die rykste man aan die Kaap te word. Op [[6 April]] [[1774]] het hy 'n gebou, wat hy in Strandstraat, [[Kaapstad]] laat oprig het, aan die plaaslike Lutherse gemeente oorhandig om dit as kerk in te rig. Hy het daarnaas ook erwe vir 'n pastorie en kostershuis aan die kerkgemeente geskenk. Die pastorie staan vandag bekend as die [[Martin Melck Huis|Martin Melck-huis]]. Dit is tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar en huisves tans die Goud van Afrika-museum.
| |||