Martin Melck: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Lewe |
k →Lewe |
||
Lyn 14:
Melck het na die dood van Anna hertrou met nóg 'n weduwee, Maria Rosina Loubser en nog meer plase gekoop om, onder andere vanweë sy suksesvolle huwelike met welvarende vroue, een van die grootste bees- en wynboere en die rykste man aan die Kaap te word. Op [[6 April]] [[1774]] het hy 'n gebou, wat hy in Strandstraat, [[Kaapstad]] laat oprig het, aan die plaaslike Lutherse gemeente oorhandig om dit as kerk in te rig. Hy het daarnaas ook erwe vir 'n pastorie en kostershuis aan die kerkgemeente geskenk. Die pastorie staan vandag bekend as die [[Martin Melck Huis|Martin Melck-huis]]. Dit is tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar en huisves tans die Goud van Afrika-museum.
Op 7 Februarie het Martin Melck die plaas ''De Driesprong'' (tans Muratie) in Stellenbosch vir sy dogter Anna Catherina gekoop. Drie jaar later is hy as heemraad van Stellenbosch benoem. Gedurende sy ampstermyn het hy die grenslyn tussen die Stellenbosch- en Swellendam-distrikte bepaal en die Eersterivier se loop verander om oorstromings te voorkom. In die 1770's het hy die eerste wapad tussen die Kasteel en '''t Rondebosje'' gebou. As toegewyde boer het Melck in 1770 nóg plase gekoop - ''De Laaste Gift'' (wat tans deel uitmaak van die Lourensford-landgoed), ''Kersefontein'' en ''St. Helena'' aan die Bergrivier.
Anna Hop, Martin se eerste gade, is op [[22 Mei]] [[1776]] oorlede. Melck was op hierdie tydstip die mees welgestelde man aan die Kaap. Sy boedel, waarvan die waarde op 240 000 gulden beraam is (wat gelykstaan aan 2 222 jaar se gemiddelde lone) het tien plase, twee leenplase, 'n woonhuis en twee pakhuise in Kaapstad, 203 slawe, 170 perde, 1 321 beeste, 4 167 skape, 106 varke en sowat 200 000 wingerdstokke ingesluit. Op 2 November 1778 het Melck met sy tweede vrou, Maria Rosina Loubser, weduwee van Hercules Adriaan Malan, getrou.
Die VOIK se beleid om geen Lutherse kerkgemeentes aan die Kaap toe te laat nie, het by Melck kommer gewek. Hy was, net soos baie Duitse en Skandinawiese immigrante, 'n gelowige Lutheraan. Alle versoeke, wat Melck by die Kompanjie ingedien het om die saak te hersien, is verwerp. So het hy sake in eie hande geneem en 'n saal in Kaapstad se statige Seestraat (tans Strandstraat) laat oprig. Hy het voorgegee dat dit 'n pakhuis sou wees, maar dit is as geheime kerksaal gebruik, net soos Rooms-Katolieke ''schuilkerke'' in die Protestantse Nederlande, om Lutheraanse kerkdienste te hou. Goewerneur Tulbagh, 'n felle teenstander van die Lutherse geloof, het wél kennis van dié geheime kerkdienste gehad, maar as Melck se noue vriend het hy 'n blinde oog gedraai. Naas die kerkgebou, wat teen 'n koste van 45 000 gulden opgerig is, het Melck nog twee erwe langsaan vir die bou van 'n pastorie en 'n woonhuis aan die gemeente geskenk.
In 1780, een jaar voor Melck se afsterwe, het die Here Sewentien, die Nederlandse bestuurders van die VOIK, hul beleid teenoor Lutherane aan die Kaap hersien, en die eerste Lutherse predikant het sy diens in die Kaapse gemeente begin. Met die bou van die pastorie is eers na Melck se dood begin. Die gebou is deur die argitek Louis Michel Thibault ontwerp, Anton Anreith het die versierings by die fasade aangebring. SEdert 1932 staan die gebou as Martin Melck-huis bekend.
Martin Melck is op 23 Februarie 1781 in die ouderdom van 58 jaar op sy plaas ''Elsenburg'' oorlede. Hy is waarskynlik in die Lutheraanse kerk in Strandstraat ter ruste gelê. 'n Gedenkplaat, wat deur Anton Anreith geskep is, is vier jaar ná die weldoener se afsterwe by die kerk onthul.
== Verwysings ==
| |||