Martin Melck: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 16:
 
Ná die afsterwe van sy eerste werkgewer aan die Kaap, Johann Giebeler, in 1752 het hy af en toe na ''Elsenburg'' gery om besoeke aan dié se weduwee Anna Margaretha Hop te bring. Twee maande voor sy 29ste verjaardag, op 20 Augustus 1752, het hy met Anna Margaretha getrou. Huwelike was in dié tyd uitsluitlik binne gemeenskap van goedere, en so het Martin die eienaar van twee spogplase, ''Elsenburg'' en ''Hoopenburg'' (ook ''Mulders Vallei'' genoem, tans Muldersvlei) geword.<ref>Edith H. Raidt: ''Afrikaans en sy Europese Verlede''. Derde en hersiene uitgawe. Kaapstad: Nasou Beperk 1991, bl. 102</ref> Voor sy huwelik was hy in besit van 'n perd, 48 beeste en 4&nbsp;000 wingerdstokke. Nou is sy boedel oornag aansienlik vergroot met nuwe bates, waaronder vyftien slawe, veertig perde, sestig beeste, vyfhonderd skape, twintig varke en 30&nbsp;000 wingerdstokke.
 
Melck het na die dood van Anna hertrou met nóg 'n weduwee, Maria Rosina Loubser en nog meer plase gekoop om, onder andere vanweë sy suksesvolle huwelike met welvarende vroue, een van die grootste bees- en wynboere en die rykste man aan die Kaap te word. Op [[6 April]] [[1774]] het hy 'n gebou, wat hy in Strandstraat, [[Kaapstad]] laat oprig het, aan die plaaslike Lutherse gemeente oorhandig om dit as kerk in te rig. Hy het daarnaas ook erwe vir 'n pastorie en kostershuis aan die kerkgemeente geskenk. Die pastorie staan vandag bekend as die [[Martin Melck Huis|Martin Melck-huis]]. Dit is tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar en huisves tans die Goud van Afrika-museum.
 
Op 7 Februarie het Martin Melck die plaas ''De Driesprong'' (tans Muratie) in Stellenbosch vir sy dogter Anna Catherina gekoop. Drie jaar later is hy as heemraad van Stellenbosch benoem. Gedurende sy ampstermyn het hy die grenslyn tussen die Stellenbosch- en Swellendam-distrikte bepaal en die Eersterivier se loop verander om oorstromings te voorkom. In die 1770's het hy die eerste wapad tussen die Kasteel en '''t Rondebosje'' gebou. As toegewyde boer het Melck in 1770 nóg plase gekoop - ''De Laaste Gift'' (wat tans deel uitmaak van die Lourensford-landgoed), ''Kersefontein'' en ''St. Helena'' aan die Bergrivier.
Line 25 ⟶ 23:
=== Weldoener ===
[[Lêer:Martin Melck House 02.jpg|thumb|regs|200px|[[Martin Melck Huis|Martin Melck-huis]] in Strandstraat, Kaapstad]]
Die VOIK se beleid om geen [[Lutheranisme|Lutherse]] kerkgemeentes aan die Kaap toe te laat nie, het by Melck kommer gewek. Hy was, net soos baie Duitse en [[Skandinawië|Skandinawiese]] immigrante, 'n gelowige Lutheraan. Alle versoeke, wat Melck by die Kompanjie ingedien het om die saak te hersien, is verwerp. So het hy sake in eie hande geneem en 'n saal in Kaapstad se statige Seestraat (tans Strandstraat) laat oprig. Hy het voorgegee dat dit 'n pakhuis sou wees, maar dit is as vanaf 1771 as geheime kerksaal gebruik, net soos Rooms-Katolieke ''schuilkerke'' in die Protestantse Nederlande, om Lutheraanse kerkdienste te hou. Die pragtige gebou, wat tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar is, getuig steeds van die weelde van Melck se huishouding .
 
Die Kaapse goewerneur [[Ryk Tulbagh]], 'n felle teenstander van die Lutherse geloof, het wél kennis van dié geheime kerkdienste gehad, maar as Melck se noue vriend het hy 'n blinde oog gedraai. Naas die kerkgebou, wat teen 'n koste van 45&nbsp;000 gulden opgerig is, het Melck nog twee erwe langsaan vir die bou van 'n pastorie en 'n woonhuiskostershuis aan die gemeente geskenk.
 
In 1780, een jaar voor Melck se afsterwe, het die Here Sewentien, die Nederlandse bestuurders van die VOIK, hul beleid teenoor Lutherane aan die Kaap hersien, en die eerste Lutherse predikant het sy diens in die Kaapse gemeente begin. Met die bou van die pastorie is eers na Melck se dood begin. Die gebou is deur die argitek Louis Michel Thibault ontwerp, Anton Anreith het die versierings by die fasade aangebring. Sedert 1932 staan die gebou as [[Martin Melck Huis|Martin Melck-huis]] bekend.